ҲУЖЖАТСИЗ БЕРИЛГАН ҚАРЗНИ ҚАЙТАРИБ ОЛИШ МУМКИНМИ?
— Таниш бир одамга (қариндошига, дўстига, қўшнисига) ҳеч қандай ҳужжатсиз катта миқдорда ишониб қарз бериб ва шу пулларни қайтариб ололмаса, қандай йўл тутиш мумкин?
Исми сир тутилди
— Фуқаролик кодексининг 733-моддасига асосан, фуқаролар ўртасида қарз шартномаси, агар бу қарзнинг суммаси базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн бараваридан ортиқ бўлса, оддий ёзма шаклда тузилиши шарт.
Агар қарз олувчининг тилхати ёки унга қарз берувчи томонидан муайян сумма ёки муайян миқдордаги ашёлар топширилганлигини тасдиқлайдиган бошқа ҳужжат мавжуд бўлса, қарз шартномаси ёзма шаклда тузилган ҳисобланади.
Фуқаролик кодексининг 109-моддасига асосан, битимнинг оддий ёзма шаклига риоя қилмаслик унинг ҳақиқий эмаслигига олиб келмайди. Бироқ низо чиққан тақдирда тарафларни битимнинг тузилганлиги, мазмуни ёки бажарилганлигини гувоҳларнинг кўрсатувлари билан тасдиқлаш ҳуқуқидан маҳрум қилади. Демак, қарзнинг суммаси базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн бараваридан ортиқ бўлса, яъни ҳозирги кунда 3 000 000 сўмдан ортиқ бўлган ҳолатларда, албатта, ёзма тузилиши лозим.
Ушбу талабга риоя қилмаслик келгусида низо келиб чиққан ҳолда қарздорликни ундириш имконидан маҳрум этишига асос бўлади.
Жасур СИРОЖЕВ,
фуқаролик ишлари бўйича
Шайхонтоҳур туманлараро
суди раиси ўринбосари