20Mar Янгиликлар

НАВРЎЗ-ЯНГИЛАНИШ ФАСЛИ

Бундан минг йиллар олдин ота-боболаримиз Наврўз айёмни қандай пок ният ва ёруғ умидлар билан кутиб олган бўлсалар, бугун ҳам халқимиз мана шундай юқори кайфият билан унга пешвоз чиқмоқда. 

Чунки шарқона янги йил ҳисобланадиган Наврўз ўлмас қадриятларни тараннум этадиган, янгиланиш ва фаровонлик рамзидир.

Наврўз айёми келиши билан барча шаҳарлар ва қишлоқларда, маскану майдонларда, табиат қўйнида баҳор сайиллари, томошалар, миллий кўргазмалар ва байрам дастурлари намойиш этилади.

Халқимизга хос бўлган ўз она диёрига, юртига муҳаббат, меҳр-оқибат, кўмакка муҳтожларга ёрдам кўрсатиш каби олийжаноб фазилатлар янада ёрқин намоён бўлади. Йилнинг ушбу сеҳрли даврида бўладиган табиатнинг янгиланиши ва уйғониши билан бизнинг ҳаётимиз, бутун жамиятимиз ҳаёти ўзгаради. Энг аввало, барпо этилаётган янги уй-жойлар, тиббиёт ва таълим муассасалари, замонавий корхоналар, шинам қишлоқ ва шаҳарлар юртимиз қиёфасига чирой қўшади.

Наврўз фалсафаси инсонпарварлик, мурувват, адолат, бағрикенглик, халқ фаровонлиги учун чинакам ғамхўрлик кўрсатиш каби юксак қадриятлар орқали ўз ифодасини топган. Оиламиз ва яқинларимиз, бутун халқимиз ҳамиша тинч ва осойишта яшашларини юракдан истаймиз. Бу борада буюк шоир ва мутафаккир Алишер Навоий “Ҳар кунимиз Наврўздек бўлсин” деб таъкидлаган эдилар.

Маълумки, дунёда турли байрамлар, муҳим саналар кўп бўлса-да, Наврўз инсон шаъни ва қадр-қимматини юксалтиришда алоҳида ўрин тутади.

Ушбу баҳор айёмида юртимиздаги барча фуқароларнинг миллатлараро дўстлиги, ўзаро ҳурмати, маънавий саховати ва меҳр-оқибати айниқса яққол намоён бўлади. Инсон ҳурмати ва эҳтиромини улуғлаш йўлидаги хайрли ишларнинг амалий тимсоли сифатида барчамиз Наврўз байрамида қариндош-уруғ ва дўстларимиз, беморлар, кекса-қариялар ва имконияти чекланган инсонлар, кўмак ва эътиборга муҳтож оилалар ҳолидан хабар олиб, уларга ёрдам кўрсатамиз, илиқ қалбимиз билан меҳр улашамиз. Биз доимо кўп асрлик анъаналаримиздан фахрланамиз, фарзандларимизни ана шу инсонпарварлик қадриятлар асосида тарбиялаймиз.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг «2025 йилги наврўз умумхалқ байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида» даги қарорида кейинги йилларда Ватанимизда амалга оширилаётган “Инсон қадри учун, инсон бахти учун”, деган олийжаноб ғояга ҳамоҳанг бўлиб, том маънода умумхалқ байрамига айланаётганлиги таъкидланиб, бундай эзгу қадриятлар туфайли юртимизда аҳоли манфаатлари ва ижтимоий ҳимоясини таъминлаш, эҳтиёжманд қатламларни қўллаб-қувватлаш, жамиятнинг ҳеч бир аъзосини меҳр ва эътибордан четда қолдирмаслик, шаҳар ва қишлоқларимизни обод қилиш, ер ва сув ресурсларидан, барча табиат неъматларидан оқилона фойдаланиш устувор вазифамизга айланиб бораётганлиги ифода этилган.  

Қарорда “Атроф-муҳитни асраш ва “яшил иқтисодиёт” йили”да  ва муборак Рамазон ойида нишонланадиган бу йилги Наврўз шодиёналари шу боис янгича руҳ ва мазмун касб этиши белгиланди.

Бир сўз билан айтганда бугун давлатимиз раҳбари бошчилигида олиб борилаётган инсон қадрини улуғлаш ва эркин фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш орқали халқпарвар давлат барпо этиш, мамлакатимизда адолат ва қонун устуворлигини таъминлаш каби эзгу ислоҳотлар Наврўз қадриятлари билан ҳамоҳангдир.

                                                           Шоира Эрметова,

                                                                       Тошкент туманлараро

                                                                           иқтисодий суди судьяси

20Mar Янгиликлар

ЛИЦЕЙ ЎҚУВЧИЛАРИ БИЛАН УЧРАШУВ

19Mar Янгиликлар

ҚИММАТГА ТУШГАН ШАПАЛОҚ

Мактаб ва таълим…

Ўқитувчи ўқувчини уриши мумкинми?

Унда қандай тарбия бўлади? Таълим бериб турган муаллим ўқувчиларга шундай намуна кўрсатадими?

Пойтахт мактабларининг бирида математика ўқитувчиси бўлиб ишлаб келаётган М.В. 9 синф ўқувчиси Б.А.ни дарсга кеч қолганлиги учун уриб, енгил тан жароҳати етказган. Ўқувчи кеч қолиш сабабини қорни оғриб қолганлиги билан боғлаган.

Ўқувчининг енгил тан жароҳати олганлиги бўйича суд-тиббий экспертизасининг хулосаси олинган.

Суд мажлисида математика ўқитувчиси айбига қисман иқрор бўлиб ўзини оқлашга ҳаракат қилди. Аммо далиллар унинг қилмишини оқламас эди.

 Ҳар қандай шароитда муаллимнинг ўқувчига қўл кўтариши оқланадиган холат эмас. Экспертиза хулосасига кўра, ўқитувчининг бир шапалоғи ўқувчининг қулоқ пардаси йиртилиб кетишига сабаб бўлган. Эртаси куни ўқувчи дарсга келмаган, сабаби қулоқ оғриқ бериб шифохонага тушган.

Ўқитувчи ўз қилмишидан пушаймон бўлиб, ота-онасидан кечирим сўраб, дори-дармонга пул беришини айтган аммо ота-она буни рад қилган.

Суд ўқитувчининг жиноий ҳаракатларини муҳокама қилиб, унинг ўз айбига қисман иқрорлик билдириб, қилмишидан пушаймонлигини, оилавий ва моддий шароитини, қарамоғида бир нафар вояга етмаган фарзанди борлигини, муқаддам судланмаганлигини ва бошқа жиҳатларни инобатга олган ҳолда, унга Жиноят кодексининг 109-моддаси (қасддан баданга енгил шикаст етказиш) 2-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топди ва базавий ҳисоблаш миқдорининг 30 баравари, яъни 9.900.000  сўм жарима жазоси тайинлади.

Ҳамид Шамшиев,

Тошкент шаҳар суди судьяси

18Mar Янгиликлар

СУДЬЯНИНГ МАСЪУЛИЯТИ ВА БУРЧИ

Маълумки, жорий йилнинг 5 март куни давлатимиз раҳбари Шавкат Мирзиёев иштирокида ўтган Коррупцияга қарши курашиш Миллий кенгаши йиғилишида суд тизимида коррупциявий хавф-хатарларни олдини олиш, одил судлов сифати ва самарадорлигини ошириш доимо диққат марказида бўлиши зарурлиги ҳамда “судлар фаолиятига ҳар қандай аралашиш одил судловга соя солиш, деб баҳоланиши, бу бўйича сўров ҳам, жавобгарлик ҳам қаттиқ бўлиши” тўғрисида алоҳида таъкидланди.

Мазкур йиғилишда илгари сурилган вазифалар юзасидан Ўзбекистон Республикаси Олий суди раисининг судьялар ва суд ходимларига мурожаат билан чиқди ва суд тизимида коррупцияни олдини олиш бўйича ишлар натижадорлиги ва келгусидаги устувор вазифалар муҳокама этилди.

Дарҳақиқат, мамлакатимизда коррупцияга қарши курашиш ҳамда одил судловни таъминлаш борасида кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилаётган бир пайтда Олий суд раисининг мурожаати мазкур жараённинг долзарблигини яна бир бор тасдиқлаб, суд тизимида муҳим вазифаларни белгилаб берди. Президентимиз ва Олий суд раҳбари томонидан илгари сурилган ушбу ғоя ва ташаббусларни тўлиқ қўллаб-қувватлаган ҳолда, мурожаатда таъкидланган ҳар бир масалага атрофлича муносабат билдириш лозим деб ҳисоблаймиз.

Аввало, суд ҳокимиятининг мустақиллиги тамойилига риоя қилиш одил судловни таъминлашнинг энг муҳим кафолатларидан бири ҳисобланади. Президентимиз судьяларга нисбатан ҳар қандай ташқи аралашув қаттиқ қораланиши ва улар фақат қонунга бўйсуниши лозимлигини алоҳида таъкидладилар. Бунинг учун судьялар дахлсизлиги мустаҳкамланиши, суд тизимининг моддий ва ижтимоий таъминоти яхшиланиши, кадрлар танлови шаффоф механизмлар асосида амалга оширилиши зарур. Бугунги кунда бу борада қатор амалий ишлар олиб борилаётган бўлса-да, суд тизимининг ҳар бир аъзоси ўз зиммасига юклатилган масъулиятни чуқур англаб, мустақил ва холис суд қарорларини қабул қилишга қатъий риоя қилиши лозим.

Шунингдек, судьяларнинг касбий ва ахлоқий савиясини ошириш масаласи ҳам долзарб бўлиб қолмоқда. Олий суд раиси томонидан айтиб ўтилганидек, судьялик фақат ҳуқуқий билим билан эмас, балки юқори ахлоқий тамойилларга содиқлик билан ҳам чамбарчас боғлиқ. Судьянинг хулқ-атвори, жамият олдидаги намуналиги унинг адолатли қарор чиқариши билан бевосита боғлиқдир. Бу борада халқаро тажрибани инобатга олган ҳолда, судьялар фаолиятида ахлоқий меъёрларга қатъий риоя этиш ва уларни амалиётга кенг татбиқ этиш муҳим аҳамият касб этади.

Коррупцияга қарши кураш муаммоси ҳам мурожаатда алоҳида эътироф этилган бўлиб, Президентимиз ушбу иллатни жамиятнинг ривожланишига жиддий тўсиқ эканини қатъий таъкидладилар. Бугунги кунда суд тизимида коррупцияни бартараф этиш учун шаффофликни ошириш, инсон омилини камайтириш ва электрон ҳужжат айланиш тизимини такомиллаштириш асосий вазифалар сифатида белгиланган. Суд ишларини юритишда рақамлаштириш жараёнларини жадаллаштириш, ишларни автоматлаштирилган ҳолда тақсимлаш ҳамда ижро ҳужжатларини электрон шаклда юбориш орқали коррупциявий хавф-хатарларни камайтириш зарур. Шу билан бирга, коррупцияга йўл қўйган судьялар ва суд ходимларига нисбатан кескин чоралар кўриш амалиёти давом эттирилиши шарт.

Олий суд раиси судьяларнинг дахлсизлиги масаласига ҳам тўхталиб, унинг имтиёз сифатида эмас, балки юксак масъулият ифодаси эканини алоҳида қайд этдилар. Судьянинг дахлсизлиги фақат унинг мустақил фаолиятини таъминлаш учун кафолат сифатида кўрилиши лозим. Бу дахлсизлик уларнинг жавобгарликдан озод бўлишини англатмайди, аксинча, судьядан янада юксак ҳалоллик ва адолатли қарорлар талаб қилади. Демак, судьялар ўз дахлсизлигидан нотўғри фойдаланиш ҳолатларига мутлақо йўл қўймаслиги, қонун ва адолатга содиқликни асосий касбий тамойил сифатида қабул қилиши керак.

Мурожаатда таъкидланган яна бир муҳим масала – коррупция билан боғлиқ ишлар бўйича жазолаш муқаррарлигини таъминлашдир. Суд тизими одил судлов тамойилига содиқ қолган ҳолда, коррупциявий жиноятларга қарши муросасиз курашиши шарт. Шунингдек, коррупцион ҳолатлар юзасидан махсус назорат механизмларини жорий қилиш, судьяларнинг фаолиятини доимий мониторинг қилиш ва жамоатчилик назоратини кенгайтириш зарур. Суд тизимидаги шаффофликни ошириш орқали жамиятнинг суд ҳокимиятига бўлган ишончини мустаҳкамлашга эришиш мумкин.

Президентимиз судьяларни халқ хизматида бўлишга, уларнинг фаолияти шаффоф ва адолатли бўлиши зарурлигини қайд этдилар. Бугунги кунда фуқароларнинг суд тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлаш учун судьялар ва суд ходимлари жамият олдида ўз масъулиятларини тўлиқ англаб етишлари керак. Фуқаролар ҳар қандай суд қарорининг қонуний асосда қабул қилинганига ва адолатли эканига амин бўлиши лозим. Суд тизимининг нуфузини ошириш ва халқ ишончини мустаҳкамлаш учун ҳар бир судья ўз касбий маҳоратини доимий равишда ошириб бориши, хизмат бурчига фидойилик билан ёндашиши талаб этилади.

Хулоса қилиб айтганда, давлатимиз раҳбарининг коррупцияга қарши курашиш бўйича Миллий кенгаш йиғилишида илгари сурилган фикрлари ва Олий суд раисининг бу борадаги мурожаати мамлакатимиз суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилиш ва коррупцияга қарши курашиш борасида муҳим дастуриламал бўлиб хизмат қилади. Уларда таъкидланган барча масалалар мамлакатимиз суд-ҳуқуқ тизимини янада такомиллаштириш ва суд ҳокимиятининг обрў-эътиборини оширишга қаратилган. Бу йўлда барча судьялар ва суд аппарати ходимлари жамият олдидаги масъулиятни ҳис қилиши, қонунийлик ва адолат тамойилларига қатъий риоя қилиши, шунингдек, коррупцияга қарши курашишда шахсий масъулиятини чуқур англаб етиши шарт. Мурожаатда таъкидлаганидек, суд ҳокимияти – адолат ва қонун устуворлигини таъминловчи асосий кафолатдир. Шу боис, ҳар бир судья ва суд ходими ушбу тамойилларга содиқ қолиши ва мамлакатимизда ҳақиқий адолат ҳукм суриши учун бор кучини сафарбар қилиши лозим.

Қаҳрамон МИРСАФАЕВ

Тошкент шаҳар судининг жиноят

ишлари бўйича судьяси

17Mar Янгиликлар

Аниқ вазифалар белгилаб олинди