Ўзбекистон Республикасининг барча фуқаролари жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахсий ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар, қонун ва суд олдида тенгдир. Корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар ҳам қонун ва суд олдида тенгдир.
Суд ҳужжатларининг мажбурийлиги
Суд ҳужжатлари барча давлат органлари, жамоат бирлашмалари, корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар, мансабдор шахслар, фуқаролар учун мажбурийдир ҳамда Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида ижро этилиши шарт.
Суд ҳокимиятининг мустақиллиги
Судьялар мустақилдирлар, фақат қонунга бўйсунадилар. Судьяларнинг одил судловни амалга ошириш борасидаги фаолиятига бирон-бир тарзда аралашишга йўл қўйилмайди ва бундай аралашув қонунга мувофиқ жавобгарликка сабаб бўлади. Ўзбекистон Республикасида суд ҳокимияти қонун чиқарувчи ва ижро этувчи ҳокимиятлардан, сиёсий партиялардан, бошқа жамоат бирлашмаларидан мустақил ҳолда иш юритади.
Электрон почта манзил:
j.toshkent@sud.uz
Фуқаролар қабулхонаси:
(+998 71) 241-02-51
Манзил:
Тошкент ш. Шайҳонтохур тумани А.Навоий кўчаси 23 уй
Интерактив хизматлар
Электрон суд хизматлари
MY.SUD.UZ - суд хизматларидан фойдаланишнинг инновацион, ишончли ва қулай йўли
Мурожаат
Судга тўғридан - тўғри электрон шаклда мурожаат йўллаш.
Электрон тўлов тизими
Барча судларда фуқаролар томонидан амалга ошириладиган барча тўловларни тўлашнинг ягона электрон тизими.
Видеоконференц алоқа
Масофадан туриб суд мажлисида иштрок етиш
Мажлислар жадвали
Суд мажлислари жадвали билан танишиш – судларда ишларни суд мажлисида кўриб чиқишга тайинланган санаси ва вақти ҳақида онлайн тарзда хабардор бўлиб бориш имконини беради.
Давлат божи калькулятори
Бу хизмат тури судларга мурожаат қилишда тўланиши лозим бўлган давлат божи миқдорини аниқлашда яқиндан ёрдам беради.
Уни Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов олиб борди.
Айтиш жоизки, судлардаги очиқлик, шаффофлик ҳар чоракда ўз фаолиятлари хусусида ОАВ га ва кенг жамоатчиликка ахборот бериш имконини бермоқда.
Таъкидландики, Тошкент шаҳар жиноят судлари бўйича жорий йил 9 ойи давомида 8.644 нафар шахсга нисбатан 7.170 та жиноят иши, 12.091 та санкция ва материаллар кўриб тамомланган. Судлар томонидан 714 нафар шахслар суд залидан озод қилинган бўлса, 411 нафар шахслар суд залидан қамоққа олинган.92 нафар шахсга нисбатан оқлов ҳукмлари чиқарилган.
Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судлари томонидан жами 198.949 та ишлар ҳал қилинган бўлиб, бу республика судларида кўрилган жами 1.118.694 та ишларнинг 17.7 фоизини ташкил этганлиги айтиб ўтилди.
Судлар томонидан жорий йил 9 ойи давомида никоҳдан ажратиш ҳақида жами 6.313 та фуқаролик ишлари кўрилган бўлиб, ушбу кўрсаткич ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 117 та ёки 1,8 фоизга ошган.
Оилаларни сақлаб қолиш, болаларни соғлом оила бағрида камол топиши учун шаҳар суди томонидан жойларда никоҳ ва оила масалаларига бағишланган учрашувлар мунтазам равишда ўтказилиб келинмоқда.
Матбуот анжуманида Тошкент шаҳар иқтисодий судлар фаолияти ҳам таҳлил қилинди. Хусусан, Тошкент шаҳар иқтисодий судларига ҳисобот даврида жами 92 513 та даъво аризаси ва аризалар келиб тушган. Шундан 86 907 таси иш юритишга қабул қилиниб, 78 588 таси кўриб чиқилган. 74 723 таси бўйича даъво талаби қаноатлантирилган. 1 992 таси бўйича даъво талабини қаноатлантириш рад этилган. 713 таси бўйича иш юритиш тугатилган. 1 160 та даъво аризаси (ариза) кўрмасдан қолдирилган.
Суд мажлисларининг тарбиявий ва профилактик аҳамиятини ошириш мақсадида кўрилган ишларнинг 32,3 фоизи сайёр суд мажлисларида ҳал этилган.
Тошкент шаҳар маъмурий судларининг биринчи инстанциясига жами 2 282 та ариза (шикоят)лар келиб тушган бўлиб, шундан 238 таси ариза (шикоят) қабул қилиш рад этилган. 217 та ариза ва шикоятлар қайтарилган. 1800 таси иш юритув қабул қилиниб, кўриб тамомланган. Шунингдек, 21 та иш материал тартибида кўрилган. 365 та хусусий ажрим чиқарилган, шундан 20 та хусусий ажрим бўйича мансабдор шахсларга интизомий жазо чоралари қўлланилган.
Матбуот анжуманида журналистлар ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олдилар.
Фахрий судья, бугунги кунда фарзандлар, неваралар ардоғида юрган Сирожидин Садиров ропа-роса 70 ёшни қаршилади. Шу муносабат билан Тошкент шаҳар судида С.Садировни қутлаш тадбири бўлиб ўтди.
Унда Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов, Ўзбекистон Судьялари Ассоциацияси Тошкент шаҳар филиали раиси У.Қурбонов, Тошкент шаҳар судлари судьялари ҳамда шогирдлари иштирок этди.
Сирожиддин Садиров 1954 йилнинг 30 октябрида Тошкент вилоятида туғилди. Тошкент давлат университети ҳуқуқшунослик факультетини битиргач, Тошкент шаҳар Октябрь (ҳозирги Шайхонтоҳур) тумани халқ судининг суд мажлиси котиби, суд ижрочиси, Тошкент шаҳар Фрунзе (ҳозирги Яккасарой) тумани халқ судининг судьяси, 1994 йилдан Тошкент шаҳар суди судьяси, 2001 йилдан 2004 йилгача жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судининг судьяси вазифаларида меҳнат қилди. Жамиятда адолатни ўрнатишга ҳисса қўшди.
Тошкент туманлараро маъмурий судининг раиси С.Юлдошев Юнусобод туманида жойлашган 72,53,63-сонли умумий ўрта таълим мактабларида бўлди.
Дастлаб суд раиси мактабда ўқувчиларга яратилган шарт-шароитлар билан танишди. Шундан сўнг юқори синф ўқувчиларига Конституция сабоқлари мавзусида дарс ўтилди.
Дарс жараёнида ўқувчиларга мамлакатимиз Конституциясида белгилаб қўйилган ҳуқуқ ва бурчларини яна бир бор тушунтириб, Бош қомусимизнинг 41-моддасида мустаҳкамланган “Ҳар ким билим олиш ҳуқуқига эга” эканлигини, бепул умумий таълим олиш давлат томонидан кафолатланганлигини, мактаб ишлари давлатимизнинг доимий назоратида эканлиги эслатилди.
Шундан сўнг, ҳар бир шахсга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органлари, мансабдор шахслар, жамоат бирлашмаларининг ғайриқонуний хатти-ҳаракатлари устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланганлиги айтиб ўтилди.
Ўқувчиларга мактабга белгиланган тартибда келиб фақат аъло баҳоларга ўқишини, келажакда ватанимиз равнақига ўз ҳиссаларини қўшишларини тилади. Дарс жараёни қизғин савол-жавоб тарзида ўтказилиб, ўқувчилар ҳам ўзларини қизиқтирган саволларига батафсил жавоб олишди.
Чилонзор тумани ҳокимлиги биносида Тошкент шаҳар ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари раҳбарларининг сайёр қабули бўлиб ўтди.
Унда Тошкент шаҳар прокурори, Тошкент шаҳар суди раиси, Тошкент шаҳар ички ишлар бош бошқармаси, Тошкент шаҳар адлия бошқармаси бошлиғи, мажбурий ижро, солиқ бошқармаси раҳбарлари иштирок этди.
Сайёр қабулда Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов фуқароларнинг мурожаатлари билан танишди. Ундан ташқари сайёр қабулда Тошкент шаҳар суди раиси ўринбосари, иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раиси И.Алимов, Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати судьяси А.Раҳматов, жиноят ишлари бўйича Чилонзор туман суди раиси И.Сабиров ва туман суди раиси ўринбосари А.Муҳиддинов, фуқаролик ишлари бўйича Учтепа туманлараро суди раиси А.Сулаймонов, Тошкент шаҳар маъмурий суди судьяси Т.Салимовлар сайёр қабулда иштирок этишди. Судьялар томонидан 15 нафар фуқаронинг мурожаати эшитилди.
Йўналишлар бўйича тақсимлаганда 8 та фуқаролик, 5 таси жиноят, 2 та маъмурий иш бўйича фуқаролар мурожаати эшитилиб, барчаси бўйича ҳуқуқий тушунтириш берилди.
21 октябрь – Ўзбек тили байрами куни. Шу муносабат билан Тошкент шаҳар судида тадбир ташкил этилди. Унда Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган маданият ходими, шоира Муҳтарама Улуғова иштирок этди. Нотиқ ўз чиқишида она тилимизга бўлган эътибор, бу борадаги ўз қарашлари билан ўртоқлашди.
Бундан 35 йил муқаддам, яъни 1989 йил 21 октябрь куни қабул қилинган “Давлат тили ҳақида”ги Қонунда ўзбек тилига Давлат тили мақоми берилган. Мустақил Ўзбекистон Республикасининг 2020 йил 10 апрелдаги ЎРҚ-615-сон Қонунига асосан эса 21 октябрь мамлакатимизда Ўзбек тили байрами куни этиб белгиланди.
Сўнгги йилларда “миллий тикланишдан миллий юксалиш сари” деган устувор ғоя асосида тараққиётнинг янги босқичида дадил ривожланаётган мамлакатимизда давлат тилининг ўрни ва нуфузини ошириш борасида ҳам янги жараён бошланди. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2019 йил 21 октябрда қабул қилинган “Ўзбек тилининг давлат тили сифатидаги нуфузи ва мавқеини тубдан ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони бу борада алоҳида аҳамиятга эга ҳужжат бўлди. Фармонда ўзбек тилининг ҳам она тили ҳам давлат тили сифтидаги тараққиётини таъминлаш давлат тили сифатида ҳаётимизнинг барча жабҳаларида тўла-тўкис жорий қилиниши учун муҳим вазифа ва чора-тадбирлар аниқ белгилаб берилди. Президентимиз таъкидлаганидек, “ҳар биримиз давлат тилига бўлган эътиборни мустақилликка бўлган эътибор деб, давлат тилига эҳтиром ва садоқатни она ватанга эҳтиром ва садоқат деб билишимиз, шундай деб қарашни ҳаётимиз қоидасига айлантиришимиз лозим.”
Тадбирда сўзга чиққанлар она тилимизнинг жозибадорлиги, беқиёс мулоқот тили эканлиги, қалбимизга жон қадар яқинлиги, аҳамияти ҳақида тўхталиб, самимий фикрларини айтишди, шеърларидан ўқишди, уни обрўсини юксалтириш бўйича фикрларини баён этишди.
Тил – миллат бойлиги, миллат қиёфаси. Ҳеч қайси инсон она тилини танламайди. У инсон билан бирга туғилади.
Узоқ йиллар она тилимизга эътибор сусайган эди, унинг қадри, обрўси ҳақида чуқур ўйлаб кўрилмади. Ўзга тилда гаплашдик, бошқа тилда иш юритдик, болаларимизни ўз она тилимиздан узоқлаштирдик. Ўз тилимиздаги сўзларни билмаслигидан хавотирланмадик, ўзганинг тилида сўзлашишидан фахрландик. Ўз тилимизни билиш уят, бошқа тилни билишимиз маданиятлилик белгиси ҳисобланди. Тилимизнинг бошқа тиллар соясида қолиб кетгани аччиқ ҳақиқат…
Мамлакатимизда “Давлат тили тўғрисида”ги қонун мустақилликка эришмасимиздан аввал қабул қилинди. Бу, албатта, ката жасорат эди. Она тилимизни ҳаётимизда тўлақонли жорий этиш, унинг мавқейи ва нуфузини ошириш чоралари кўрилди. Бироқ, қонун ўз даврида тўлақонли бажарилди, деб айтолмаймиз. Давлат тилини ҳаётимизнинг барча соҳаларига татбиқ этишда муаммолар ва камчиликлар бор эди.
Яқин йиллардан бошлаб бу масала янги ислоҳотлар кун тартибига қўйилди. Давлат тили қоидаларига тўлақонли амал қилмаслик, давлат тилида иш юритмаслик барча соҳада мавжуд камчилик бўлса, кўчаларда, ташкилот ва иншоотлар пештоқидаги ёзувларнинг бошқа тилда, имловий хатоларда ёзилиши, телевидениеда, кино ва турли оммавий кўрсатувларда шеваларда гапирилиши, энг муҳими, ёшларнинг ўз она тилини билмаслиги каби жиддий муаммолар борган сари жамиятимизда илдиз ота бошлади.
Миллатимиз маданияти, азалий қадриятларини, она тилини асраб-авайлаш ва ривожлантириш ҳар доимгидан кўра жиддий масала бўлиб юзага чиқа бошлаган бир пайтда давлат тили борасида муҳим ислоҳотлар сари дадил қадам ташланди.
Янгиланаётган Ўзбекистон ислоҳотлар майдонида она тилимизни ривожлантириш борасидаги эзгу ишлар 2019 йил 21 октябрь куни “Ўзбек тилининг давлат тили сифатидаги нуфузи ва мавқейини тубдан ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Президенти фармони қабул қилиниши билан бошланди. 2020 йил 20 январда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Мамлакатда давлат тилида иш юритишни самарали ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори эълон қилинди. Давлат тилини ривожлантириш департаменти, кейинчалик унинг ҳузурида Атамалар комиссияси фаолияти ташкил қилинди.
2020 йил 10 апрель куни эса яна бир муҳим тарихий ҳужжат – “Ўзбек тили байрами кунини белгилаш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни имзоланди.
Шунингдек, 2021 йил 10 февралда Вазирлар Маҳкамасининг “Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига босқичма-босқич тўлиқ ўтишни таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорида 2023 йилнинг 1 январидан барча ёзувлар лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига ўтиши белгиланган.
Ўтган яқин йиллар мобайнида давлат тилини ривожлантириш, ўзбек тилининг мавқейини оширишга қаратилган 20 дан ортиқ норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинди. Мазкур ҳужжатларнинг мазмун-моҳияти мамлакатимиз ижтимоий-сиёсий ҳаётининг барча соҳаларида давлат тили имкониятларидан тўлиқ ва тўғри фойдаланишга эришишга, давлат тилида иш юритишга қаратилганлиги билан аҳамиятлидир.
Ўзбекистон Республикаси “Судлар тўғрисида”ги қонуннинг 13-моддасида “Ўзбекистон Республикасида суд ишларини юритиш ўзбек тилида, қорақалпоқ тилида ёки муайян жойдаги кўпчилик аҳоли сўзлашадиган тилда олиб борилади. Суд ишлари юритилаётган тилни билмайдиган ишда иштирок этувчи шахсларга таржимон орқали иш материаллари билан тўла танишиш, суд ҳаракатларида иштирок этиш ҳуқуқи ва судда она тилида ёки улар биладиган бошқа тилда сўзлаш ҳуқуқи таъминланади”, деб белгиланган.
Шу нуқтаи назардан, суд-ҳуқуқ тизимида, хусусан суд жараёнлари, аввало, давлат тилида, агар бошқа миллат вакили бўлса, таржимондан фойдаланган тартибда олиб борилади.
Она тилимиз нуфузи ва обрўсини сақлаш мақсадида, нафақат давлат тилида иш юритишга эришишимиз, балки ўзбек тилининг софлиги ва жозибадорлигини, нутқ ва сўзлашиш маданиятига ҳам долзарб масала сифатида эътибор қаратиш мақсадга мувофиқдир.
Айниқса, соҳамизда судьялар чиқараётган ҳукм ва қарорлар тили лексикаси, савияси, шунингдек, уларнинг фикрни тўлақонли, мазмунли, мантиқли ифодалаш учун ўз она тилини мукаммал билиши жуда муҳим.
“Тил — тафаккур жамоли”, деган эди Абдурауф Фитрат. Тафаккуримиз юксалиб, фикрлаш тарзимиз ошиб боргани сайин тилимизнинг олмос қирралари ўзини намоён этаверади.
Шоира Эрметова,
Тошкент туманлараро иқтисодий суди судьяси,
Ўзбекистон Ёзувчилари уюшмаси аъзоси.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган 2024 | Тошкент шаҳар суди