АЛИМЕНТ ТЎЛАМАГАН ОТА 7 ОЙГА ОЗОДЛИКДАН МАҲРУМ ЭТИЛДИ

АЛИМЕНТ ТЎЛАМАГАН ОТА 7 ОЙГА ОЗОДЛИКДАН МАҲРУМ ЭТИЛДИ

Суд залида эр ва хотин.

Эр гарчи қонун билан вояга етмаган фарзандини моддий таъминлаш мақсадида алимент тўлаши лозим бўлса-да бу мажбуриятини бажармай келаётган эди.

Эр – Татлиев Элёр Шодиёрович (исм-шарифлар ўзгартирилган) 1975 йилда туғилган. Ундирувчи унинг хотини Зарина Намозова. Ўрталарида 2021 йилда туғилган бир нафар фарзанд бор. Оила расман ажрашган. Аммо эр бир нафар фарзанди учун алимент тўлашга мажбур. 

Фуқаролик судининг қарори билан судланувчидан алимент ундириш белгиланган. 2024 йил 1 мартдан 2024 йил 1 октябрга қадар судланувчи алиментдан қарзи жами 11.8 млн сўмни ташкил қилган. Суд давомида 6 млн. сўм миқдорида пул маблағларини тўлаб берган.

 Ҳозирда Э. Татлиевнинг алиментдан бўлган қарздорлиги 5.727.199 сўмни ташкил қилади. Суд буйруғи билан  2025 йил 5 январдан алимент пулини ундириш белгиланган. 

Судланувчи суд буйруғига кўра вояга етмаган шахсни моддий таъминлашга мажбур эканлигини била туриб, 2024 йил 1 мартга қадар жами бўлиб икки ойдан ортиқ муддат мобайнида
2.7 млн. сўмлик маблағни тўлашдан қасддан бўйин товлаб келганлиги учун 2024 йил 20 мартда жиноят ишлари бўйича Сирғали туман суди томонидан МЖтК 47-4-моддаси 15 сутка маъмурий қамоқ жазоси қўлланилган. Бироқ, у маъмурий жазо қўлланилганидан кейин ўзига тегишли хулоса чиқармасдан ва вояга етмаган шахсни моддий таъминлаш чорасини кўрмасдан, яна жабрланувчи фойдасига ундирилиши лозим бўлган маблағни 2024 йил 1 мартдан 2024 йил 1 октябрга қадар жами бўлиб икки ойдан ортиқ муддат мобайнида тўламаган, ушбу даврда ундирилиши лозим бўлган маблағ 9.1 млн. сўм, жами эса 11.727.199 сўмни ташкил этганлиги аниқланган.

Суд, давлат айбловчисининг хулосасини, судланувчи, жабрланувчи- фуқаровий даъвогар, гувоҳнинг кўрсатувларини тинглаб, жиноят ишидаги мавжуд далилларни таҳлил қилиб, судланувчининг айби, унинг айбига тўлиқ иқрор бўлиб берган кўрсатувларидан ташқари, ижро иши ҳужжати, тушунтириш хатлари ҳамда жиноят ишида тўпланган бошқа далиллар йиғиндиси билан тўлиқ исботланган деб ҳисоблади.

Дастлабки тергов органи томонидан Э. Татлиевнинг моддий ёрдамга муҳтож бўлган вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсни моддий таъминлашдан бўйин товлаш, яъни уларни моддий жиҳатдан таъминлаш учун суднинг ҳал қилув қарорига ёки суд буйруғига биноан ундирилиши лозим бўлган маблағни жами бўлиб икки ойдан ортиқ муддат мобайнида тўламаслик, шундай қилмиш учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилганликда ифодаланган жиноий ҳаракатлари Жиноят кодекси 122-моддасининг 1-қисми билан тўғри квалификация қилинган деб топди.

Шу сабабли Э. Татлиев ЖК 122-моддасининг 1-қисми билан айбли деб топиб, ЖК 59-моддасининг 8-қисми тартибида, жиноятлар мажмуи бўйича мазкур ҳукм билан тайинланган жазога жиноят ишлари бўйича Сирғали туман судининг 2024 йил 20 ноябрдаги ҳукми билан тайинланган жазони қисман қўшиш йўли билан узил-кесил 7 ой озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди.

Фарҳод Ҳикматуллаев,

Жиноят ишлари бўйича Сирғали тумани суди раиси

ҚОНУНЧИЛИКДАГИ ЯНГИЛИКЛАР ТУШУНТИРИЛДИ

Тошкент шаҳар судининг иқтисодий ишлар бўйича судьялари Р.Рашидов ва Б.Абдурахимов “Асакабанк” АТБда банк тизимида фаолият кўрсатувчи ҳуқуқшунослар билан учрашув ўтказишди.

Унда судьялар томонидан банк ходимларига “Кредиторларнинг гаров билан таъминланган талабларини қаноатлантириш тизими янада такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг Қонуни ҳамда  “Қарздорлик ҳисобига банклар балансига олинган мол-мулклар реализациясини жадаллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарорининг мазмуни моҳияти тушунтирилди.

Учрашувда банк ходимларини қизиқтирган саволларга жавоб беришди.

АЖРИМ ЁҚАСИДАГИ ОИЛАЛАР БИЛАН СУҲБАТ

Фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро  суди Медиация хонасида ажрашиш ёқасига келиб қолган оилалар билан очиқ мулоқот ўтказилди.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2025 йил 3 январдаги ПҚ-1-сонли «Республика маҳаллаларида хавфсиз муҳитни яратиш ва ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш тизими самарадорлигини янада ошириш бўйича чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорини ижросини таъминлаш мақсадида Миробод туманлараро суди қошидаги туман Оилавий қадриятларни  мустаҳкамлаш комиссияси томонидан ажрим хавфи остида бўлган 4 та оиланинг тақдири муҳокама қилинди.

Учрашувда Миробод тумани ҳокими ўринбосари Ф.Мадаминова, комиссия аъзолари ҳамда фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро суди судьялари иштирок этишди.

Ажрим ёқасига келган оилалар билан дилдан суҳбатлашилиб, уларга оилани барбод қилиш эмас, балки ярашиш тавсия қилинди.

МЕҲМОНХОНАДА САҚЛАНГАН ОҒУЛАР

Бугунги кунда кучли таъсир қилувчи моддалар савдосининг ёшлар ва катталар орасида тобора кенгайиб бориши нафақат жиноят, балки ижтимоий муаммо сифатида жамиятни чуқур хавотирга солмоқда. Кучли таъсир қилувчи моддаларнинг ноқонуний айланмаси ёшларнинг келажагига салбий таъсир кўрсатиб, уларни соғлом ҳаётдан узоқлаштирмоқда.

Сўнгги йилларда кучли таъсир қилувчи моддалар ноқонуний айланмаси ёшлар орасида тобора оммалашиб, тезкор тадбирлар натижасида кўплаб ёшлар ноқонуний савдода иштирок этгани фош этилмоқда.

Ёшлар ҳаётидаги қийинчиликлар, молиявий муаммолар, оилавий ва ижтимоий босимлар уларни гиёҳвандлик ва ноқонуний савдо йўлига кириб қолишига олиб келмоқда. Шу боис, бу иллатни фақат қонуний чоралар билан эмас, балки ижтимоий, психологик ва таълим соҳасидаги интеграциялашган ёндашувлар орқали ҳал қилиш зарурати ортмоқда.

Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимлари томонидан пойтахтда ўтказилган тезкор тадбир давомида 1988 йилда туғилган Н.Усмонова ва 2000 йилда туғилган Д. Зариповалар (исм-шарифлар ўзгартирилган) ноқонуний психотроп моддалар савдоси билан шуғулланаётгани аниқланган. Улар “Прегабалин” моддасидан тайёрланган 14 дона “Регапен” капсулалари ҳамда 0,1 грамм “Тропикамид” суюқлигини 100 АҚШ доллари ва 100 минг сўм эвазига сотаётган вақтида қўлга олинган.

Меҳмонхона хонаси кўздан кечирилганида, 14 дона “Регапен” капсулалари ва 3 дона “Тропикамид” флаконлари топилган. Бу моддаларнинг келгусида сотиш учун сақланаётгани аниқланган. Бундан ташқари, Д.Усмоновадан а-РВР моддасининг борлиги аниқланиб, у ҳам расмийлаштирилган.

Суд, ушбу жиноят иши юзасидан тўпланган иш ҳужжатларини текшириб чиқиб, гувоҳларнинг кўрсатувларига, суд мажлисида аниқланган ҳолатлар ҳамда тергов материалларини синчковлик билан, тўла, ҳар томонлама ва холисона текшириб чиқиб, судланувчиларнинг айблари билдирги, тушунтириш хатлари, фото суратлар, наркология марказининг далолатномалари ҳамда жиноят ишидаги бошқа объектив далиллар билан тўлиқ исботини топган деб ҳисоблади.

Суд Н. Усмонова ҳамда Д. Зариповани Жиноят кодекси  251-1-моддасининг 2-қисмида ( гиёҳвандлик воситалари, уларнинг аналоглари ёки психотроп моддалар ҳисобланмайдиган кучли таъсир қилувчи моддаларни тарғиб қилувчи маҳсулотни тайёрлаш, тарқатиш, реклама қилиш, намойиш этиш ёки бундай моддаларни ёхуд заҳарли моддаларни қонунга хилоф равишда муомалага киритиш)назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топиб, 75-моддани қўллаб, 4 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинлади.

Ҳа иккала судланувчига политоксикомания (прегабалин, тропикамид)дан умумий асосда тиббий муассасаларда даволаниш чоралари кўриш белгиланди.

Бу воқеа — ёшлар орасидаги психотроп моддалар савдосининг жиддий таҳдид эканлигини яна бир бор кўрсатди. Ҳар бир инсон ҳаёти қадрлидир ва бундай жиноятларга қарши кураш ҳар биримизнинг жамият олдидаги масъулиятимиз эканлигини яна бир исботидир.

Ёшларимиз ўртасида психотроп моддалар савдосининг кенгайиши — жиддий ижтимоий муаммо бўлиб, унга қарши самарали ва кўп қиррали кураш зарур. Ҳар бир инсоннинг ҳаёти, соғлиги ва келажаги биз учун бебаҳо. Шу боис, жамиятнинг ҳар бир бўғини — ота-оналар, таълим муассасалари, ҳуқуқ-тартибот органлари ва нодавлат ташкилотлар биргаликда фаол кураш олиб бориши шарт.

Фақатгина шундай кенг қамровли ёндашув орқали жамиятимизни гиёҳвандлик таҳдидидан асраш ва ёшларимизнинг келажагини нурли қилиш мумкин.



Азимжон Ҳакимов,

Жиноят ишлари бўйича Яккасарой тумани суди судьяси

Шаҳнозабону Шодиева,

Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети талабаси

ИШОНЧНИНГ ҚИММАТГА ТУШГАН БАҲОСИ

Тошкент туманининг бир кўчасида яшовчи оддий одамларнинг ҳаёти янги воқеа билан тўлқинланди. Бу воқеа ишонч ва алдов ўртасидаги нозик чизиқни яна бир бор ёдга солиб, ҳамма учун огоҳлантирувчи дарс бўлди. Марказда эса ёшлик орзулари билан яшаётган Акмал Юнусов (исм-шарифлар ўзгартирилган) турарди. 1998 йил туғилган Акмал — оддий оила фарзанди, икки фарзанднинг отаси – дўкон сотувчиси эди. Унинг оддий ҳаёти, кўпчиликникига ўхшаб кетарди. Уй, иш, рўзғор ташвишлари. Аммо бугунги кунда у қилмиши учун жавоб бермоқда.

Суд жараёни ҳақида гапирганда, илк эътибор сўз соҳиби — Нодир Каримовга қаратилади. Нодир ҳам оддий, ўз ҳаётида умидларни йўлга қўйишга уринаётган йигит. Унинг иши Акмалнинг оиласи билан боғлиқ бўлиб, орзулари катта эди: Америкага бориб, янги ҳаётни бошлаш. Аммо ҳамма нарса алдов билан бошланди. Акмал ўзини Нодирга «ака» сифатида таништириб, АҚШда яшаётган акасининг ёрдамида Нодирга Америкага чиқиш имконини яратишини ваъда қилди. Нодир эса шу ваъдага ишонди ва 19,500 АҚШ долларини Акмалга топширган.

Аммо воқеанинг ҳақиқат томони бошқача эди. Акмал ўша пулни ўз эҳтиёжларига сарфлаб, Нодирга эса ҳеч қандай ёрдам бермади. Суд жараёнида Акмал ўз айбига қисман иқрор бўлиб, Нодир билан қандай муносабатда бўлганини, пулни қандай олганини баён этди. Нодир эса ўз кўрсатмаларида, қандай алданганини, орзулари қандай пуч ёлғон бўлиб чиқанини сўзлаб берди.

Суд залида тингловчиларда Нодирнинг ҳаёти кўз олдида жонланди. Унинг умидлари, Акмалнинг сўзлари, ваъдалари, хаёлларидаги Америкага сафар… Барчаси суд ҳужжатларида аниқ кўрсатиб ўтилган. Нодир Тошкентдан Москвага, кейин Туркияга учган, у ерда вақтинча яшаб, пулни тўплаши керак эди. Аммо, охир-оқибат, ҳужжатлар билан боғлиқ муаммолар сабаб у ўз орзусидан айрилиб, орқага қайтишга мажбур бўлди.

Акмал эса судда пушаймонлигини билдириб, қилинган ишнинг жиддийлигини англаганини айтди. Суд барча далилларни кўриб чиқиб, Акмални жиноятга алоқадор деб топди. Суд етказилган зарар тўлиқ қопланганини инобатга олиб, Акмал Юнусовни Жиноят кодексининг 168-моддаси 4-қисми “а” банди билан айбдор деб топди. Суднинг қарорига кўра, унга иш ҳақининг 20 фоизини давлат даромадига ушлаб қолган ҳолда 2 йил ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланди.

Ушбу воқеа оддий инсонларнинг ҳаёти учун жиддий огоҳлантиришдир. Ишонч кўпчилик учун хавф туғдириши мумкин ва ваъдалар фақат сўзларда қолиб кетмаслиги зарур. Ҳар бир инсон ўз орзусига етишишда эҳтиёткор бўлиши, ўз вақтини ва пулини асраб-авайлаши кераклигини яна бир бор тушуниши лозим. Акмалнинг ҳикояси — бу ишончнинг қимматга тушган баҳоси. Ва бу баҳо фақат пулда эмас, балки оила, обрў ва келажакдаги умидларда ўлчанади.

Шаҳнозабону Шодиева,

Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети талабаси

ФОЙДАЛИ МУЛОҚОТ МАЙДОНИ

Судьялар олий мактаби тадбирлар залида Ўзбекистон Республикасининг 2022 йил 28 октябрдаги (ЎРҚ-798) Қонуни билан тасдиқланган  Меҳнат кодекси мазмун-моҳияти судьялар ва мутасадди ташкилотлар вакиллари иштирокида ўрганиб чиқилди.

Тадбирда Олий суд, Тошкент шаҳар ва Тошкент вилояти фуқаролик ишлари бўйича судлари судьялари,  Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги ҳамда Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси вакиллари иштирок этишди.

Тадбирда асосий этибор янги таҳрирдаги Меҳнат кодекси талабларини судьялар ўртасида кенг тушунтиришга қаратилди. Янги таҳрирдаги Меҳнат кодекси 2022 йил 28 октябрда қабул қилинган бўлиб, 581-моддани ўз ичига олади. Янги таҳрирдаги кодексда бир қатор моддаларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритилди. Кимдир ишдан ноҳақ бўшаса, иш берувчи томонидан босимга учраса ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун албатта судга мурожаат қилади. Меҳнат низолари билан боғлиқ ишни кўрадиган судья қонунчиликдаги ўзгаришлардан хабардор бўлиши лозим. Қонунни тўғри қўллаш адолатли қарор чиқаришда муҳим аҳамиятга эга.

Тадбирда асосан кодексга киритилган янги нормалар хусусида фикр алмашилди.

Тадбир фуқаролик ишлари бўйича судлар судьяларининг меҳнат низолари соҳасидаги билим ва малакаларини оширишда яна бир бор фойдали мулоқот майдонига айланди.

БУГУН ТОШКЕНТ ШАҲАР СЕРГЕЛИ ТУМАНИ ХАЛҚ ҚАБУЛХОНАСИ БИНОСИДА СЕРГЕЛИ ВА ЯНГИҲАЁТ ТУМАНЛАРИ АҲОЛИСИ УЧУН ОЛИЙ СУД СУДЬЯСИ ВА ПОЙТАХТ СУДЛАРИ РАҲБАРЛАРИ ИШТИРОКИДА САЙЁР  ҚАБУЛ ТАШКИЛ ЭТИЛДИ

Сайёр қабулда Олий суд судьяси Р. Сагатов, Тошкент шаҳар суди раисининг ўринбосари М.Мирзажонов,  судлов ҳайъати раислари, жиноят ишлари бўйича Сергели тумани суди раиси Ф.Ҳикматуллаев, жиноят ишлари бўйича Янгиҳаёт тумани суди раиси С.Маҳаметов, фуқаролик ишлари бўйича Яккасарой туманлараро суди раиси Ғ.Эргашев, шунингдек, Тошкент шаҳар Халқ қабулхонаси бош мутахассиси  Ҳ.Джуманиязов ва Янгиҳаёт тумани Халқ қабулхонаси мудири К.Эрмуҳамедовалар иштирок этишди.

Қабуллар жараёнида жами 37 нафар фуқаронинг мурожаати кўриб чиқилди.

Сайёр қабулда фуқаролик ишлари бўйича 13 та, жиноий ишлар бўйича 10 та, бошқа масалалар бўйича 2 та мурожаатлар кўрилган бўлса, Олий суд раҳбариятига 1 та  ташаккурнома ёзма равишда келиб тушди.

Сайёр қабул доирасида сайёр суд мажлислари ўтказилди. Пробация тақдимномаси асосида 11та мурожаат қаноатлантирилди, вақт талаб этиладиган мурожаатлар назоратга олинди, мурожаатчиларнинг барчасига ҳуқуқий тушунтириш берилди.

ТОШКЕНТ ШАҲАР ЧИЛОНЗОР ТУМАНДАГИ ХАЛҚ ҚАБУЛХОНАСИ БИНОСИДА ОЛИЙ СУДНИНГ СУД-ҲУҚУҚ МАСАЛАЛАРИГА ДОИР САЙЁР  ҚАБУЛИ ТАШКИЛ ЭТИЛДИ

Сайёр қабулда Олий суд судьяси Р. Сагатов, Тошкент шаҳар суди раиси Э. Ходжақулов, Тошкент шаҳар маъмурий суди раиси У.Алмамедов, жиноят ишлари бўйича Чилонзор тумани суди раиси И. Собиров, фуқаролик, иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раислари, Тошкент шаҳар Халқ қабулхонаси мудири Т.Муллажонов, Чилонзор тумани Халқ қабулхонаси мудири Т.Орзиевлар ҳозир бўлишди.

Қабуллар жараёнида жами 74 нафар фуқаронинг 47 та масала бўйича мурожаати тингланди.

Хусусан, фуқаролик ишлари бўйича 28 та, жиноий ишлар бўйича 12 та, маъмурий ишлар бўйича 3 та,  судьялар ҳатти-ҳаракати бўйича 4 та мурожаат кўриб чиқилди.

Шунингдек, жиноят судлари томонидан тақдимнома асосида 8 нафар маҳкум муддатидан илгари шартли равишда озод этилди.

Мурожаатларнинг 13 таси жойида ижобий ҳал этилиши таъминланди, қолган мурожаатларнинг барчаси ижроси назоратга олинди.

ФУҚАРО ҲУҚУҚЛАРИ: АПЕЛЛЯЦИЯ ТАРТИБДА КЎРИШНИНГ АҲАМИЯТИ

Маълумки, суд-ҳуқуқ тизимида изчил ислоҳотлар ўтказиш, жумладан, фуқаролик процессуал қонунчиликни доимий такомиллаштириш аҳолининг суд орқали ҳимояланишига оид конституциявий ҳуқуқларини амалга оширишни тўлақонли кафолатлашга хизмат қилади.

Ҳозир фуқароларнинг Ўзбекистон Республикасининг Конституциясида мустаҳкамлаб қўйилган асосий ҳуқуқ ва эркинликларини апелляция инстанцияси судлари томонидан самарали ҳимоя қилиш, қонунда белгиланган процессуал тартибни тўғри татбиқ этиш, фуқаролик процессуал қонунчилиги нормаларини такомиллаштириш нуқтаи назаридан ғоят долзарб аҳамият касб этади.

Тарихга назар солсак мамлакатимизда апелляция институти дастлаб 1997 йил 30 августда қабул қилинган ва 1998 йил 1 январдан кучга кирган. Суд-ҳуқуқ соҳасидаги ислоҳотларнинг мантиқий давоми сифатида 2000 йил Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексига “Биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарорлари ва ажримлари устидан апелляция шикояти бериш (протест келтириш)” деб номланган 37-боб билан суд қарорларининг қонуний, асосли ва адолатли эканлигини апелляция тартибида текшириш институти киритилган.

Фуқаролик ишларини апелляция тартибида судда кўриш институти жорий этилган кундан шу кунгача фуқароларнинг бузилган ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш борасида самарали инстанция эканини кўрсатди. Апелляция инстанцияси судида иш юритишга оид барча нормалар, аввало, фуқаролик процессуал ҳуқуқининг умумий принципларига асосланиши шарт.

Хорижий тажрибани ўрганиш апелляция институтининг миллий қонунчилигимизда акс этмаган айрим жиҳатларини намоён этади. Ёмонлаштирувчи ҳолатни қўлламаслик қоидаси(non reformatio in peius)нинг мазмуни биринчи инстанция судининг қонуний кучга кирмаган ҳал қилув қарори (ажрими) устидан апелляция шикояти берувчи шахснинг ҳолатини апелляция инстанцияси суди томонидан биринчи инстанция судида эришилган даражага нисбатан ёмонлаштиришга йўл қўйилмасликни билдиради.

Масалан, биринчи инстанция судининг пул суммаларини ундириш тўғрисидаги ҳал қилув қарори бўлиб-бўлиб ижро этилиши белгиланган ҳолда жавобгарнинг берган апелляция шикоятига кўра апелляция инстанцияси суди ишни кўриб дарҳол ижрони таъминласа, бу жавобгарга нисбатан ёмонлаштирувчи ҳолат деб топилади. Ёки даъвогар томонидан апелляция шикояти берилган ҳал қилув қарорига кўра даъво фақат қисман рад этилган бўлса, апелляция инстанцияси судининг даъвони қаноатлантиришни тўлиқ рад этиши даъвогарнинг ҳолатини ёмонлаштириш ҳисобланади.

Ҳозирги вақтда Европа давлатларида фуқаролик суд ишларини юритишда non reformatio in peius қоидаси фанда ҳам, суд амалиётида ҳам анъанавий тарзда қўлланилади. Масалан, Австрия фуқаролик процессида текшириш фақатгина талаб қилинган асослар ва илтимосномалар доирасида амалга оширилади. Текширувчи суднинг қарори, агар бошқа томон талаб этмаса, тарафларнинг ҳуқуқий ҳолатларини ёмонлаштириши мумкин эмас. Фақат айрим ҳоллардагина, масалан, суд ўз ташаббуси билан (ex offico) ҳақиқий эмасликни инобатга олса, томоннинг шикоят қилаётган ҳал қилув қароридаги ҳуқуқий ҳолати ёмонлашиши мумкин.

Апелляция инстанцияси судининг шикоятга нисбатан ёмонлаштирувчи қарор қабул қилишини тўғридан-тўғри бекор қилиш Литва ФПК 313-моддасида қатъий белгилаб қўйилган. Унга кўра, агар ҳал қилув қарори устидан фақат бир томон шикоят қилган бўлса, апелляция инстанцияси суди апелляция берувчи учун шикоят қилганидан кўра ёмонроқ бўлган қарор ёки ажрим қабул қилиши мумкин эмас.

Ушбу моддада ёмонлаштирувчи ҳолатни қўлламаслик қоидаси икки истиснони ўз ичига олади. Жумладан, шикоят қилинган ҳал қилув қарори бекор қилиниб, иш янгидан кўриш учун биринчи инстанция судига қайтарилса ёки ҳал қилув қарори устидан ҳар иккала томон шикоят қилган бўлса, қабул қилинган қарор ёмонлаштирувчи ҳолатни юзага келтирмаган ҳисобланди.

Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, фуқаролик суд ишларини юритишда “non reformatio in peius” қоидасини муайян шартли қоидалар асосида қўллаш фуқароларнинг ҳуқуқларини суд орқали ҳимоя қилишнинг ҳуқуқий кафолатини янада кенгайтиради, ҳозирги замон фуқаролик процессуал ҳуқуқи фани тараққиёти йўналишларига ҳам мос келади.

Рахматов Аброр Алиевич

Тошкент шаҳар судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси

Хусаинова Раъно Абдихоликовна

ФИБ Ўртачирчиқ туманлараро судининг судьяси