ТИЛХАТДАГИ ВАЪДАНИНГ МАЖБУРИЯТИНИ ЮКЛАШ УЧУН СУДГА МУРОЖААТ ҚИЛСА БЎЛАДИМИ?
— Турмушимдан ажрашганман, уйга киритиб қўйиш ҳақида суд қарори бор, аммо “хона кам” деган важ билан киритишмаган. Ҳақимни талаб қилаверганим учун қайнонам судда «икки хонали уй солиб берамиз», деб тилхат ёзиб берганди. Аммо ярим йилдан буён на уйга киритади, на сўзида туради. Қўлимдаги тилхат билан яна судга мурожаат қилсам бўладими?
Исми сир тутилди.
Дурдона Абдуқахарова, Тошкент шаҳар судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси:
— Қайнонангизнинг тилхат ёзиб берганлиги асосида судга унга нисбатан “икки хонали уй солиб бериш” мажбуриятини юклаш ҳақидаги даъво ариза билан судга мурожаат қилишингиз мумкин.
Ушбу тилхат мақбул далил бўлишига суд баҳо беради.
ФПКнинг 251-моддасининг биринчи қисмига асосан, суд ҳал қилув қарорини қабул қилаётганида далилларга баҳо беради, иш учун аҳамиятга эга бўлган қандай ҳолатлар аниқланганлигини ва қандайлари аниқланмаганлигини, бу иш бўйича қандай қонун ёки бошқа қонунчилик ҳужжати қўлланилиши кераклигини ҳамда арз қилинган талаб қаноатлантирилиши лозимлигини ёки лозим эмаслигини аниқлайди.
Шундай бўлса-да, уйга киритиб қўйиш ҳақидаги ижро ҳужжати бўйича ижро иши юритиш янгидан тиклаш ҳақида тегишли Мажбурий ижро бюросига мурожаат қилишингиз тавсия этилади.
Уй камлиги ва жанжал қилавериши оқибатида уйга кириб яшаш ҳуқуқидан сиз маҳрум бўлмоқдасиз.
Уйга кириб яшасангизгина қайнонангиз сизга икки хонали уй солиб бериши мумкин бўлади.
Ўзбекистон Республикасининг “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги қонуннинг 74-моддасига кўра, ундирувчини кўчириб киритиш тўғрисидаги ижро ҳужжати ихтиёрий равишда ижро этиш учун давлат ижрочиси белгилаган муддатда ижро этилмаган тақдирда, кўчириб киритиш давлат ижрочиси томонидан амалга оширилади.
Кўчириб киритиш давлат ижрочиси томонидан ундирувчининг ижро ҳужжатида кўрсатилган хонага монеликсиз киришини ва унда яшашини таъминлашдан иборат бўлади. Бунда қарздорга мажбурий кўчириб киритиш амалга оширилаётгани ва у ундирувчининг яшашига монелик қилмаслиги шарт эканлиги тушунтирилади.
Ундирувчини кўчириб киритиш тўғрисидаги ижро ҳужжатининг ижро этилишига қарздор монелик қилган тақдирда, ижро ҳаракатлари холислар иштирокида, зарур ҳолларда эса – ички ишлар органлари ходимларининг кўмагида амалга оширилади. Ундирувчининг яшашига монелик қилиш кейинчалик ҳам давом этса, мазкур ҳаракатлар яна амалга оширилади ва қонунда назарда тутилган жавобгарлик чоралари қўлланилади.
Ундирувчини кўчириб киритиш тўғрисидаги ижро ҳужжатини ижро этиш давлат ижрочиси томонидан кўчириб киритиш тўғрисида далолатнома тузиш орқали расмийлаштирилади.
Агар ундирувчининг тегишли хонадан ҳар куни монеликсиз фойдаланиш имконияти таъминланган бўлса, ижро ҳужжати ижро этилган ҳисобланади.
Агар ундирувчини кўчириб киритиш тўғрисида далолатнома тузилганидан кейин қарздор ундирувчининг яшашига яна монелик қилса, ижро ҳужжати бўйича ижро иши юритиш янгидан тикланиши мумкин.
Ижро ҳужжати бўйича қарздор бўлмаган шахс ундирувчининг яшашига монелик қилса, ижро иши юритиш қайта тикланмайди. Бундай ҳолда кўчириб киритиш тўғрисидаги масала суд тартибида ҳал қилинади.