«ЯНА ҚАРЗ БЎЛДИММИ?!»
— 2 нафар фарзандимга алимент тўлайман. 2021 йил иш юзасидан хизмат сафарига кетишимга тўғри келганда, 5 йиллик алимент суммасини ўша вақтдаги иш ҳақимдан келиб чиқиб тўлаб берганман. Ҳозирда чет элда ишлайман. Яқинда онам қўнғироқ қилиб, МИБдан алиментдан қарзим борлиги тўғрисида хат келганини айтди. Суриштирсам, собиқ қайнонам алиментни ҳозирги иш жойимга қаратишни сўраган экан. 5 йилликни олдиндан тўлаб берган бўлсам, қандай қилиб қарз бўлган бўлишим мумкин? Шунга аниқлик киритишда ёрдам берсангиз.
Исми сир тутилди
Гўзал АБДУРАХМАНОВА, Тошкент шаҳар судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси:
— Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 6 октябрдаги 808-сонли Қарори билан тасдиқланган Низомнинг 26-бандига кўра, сизнинг иш ҳақингиз ёки бошқа даромадингиз олдиндан тўланган алиментлар суммасига нисбатан кўпроқ миқдорда тўлаш имконини берса, турмуш ўртоғингиз фарзандларингиз таъминоти учун алиментлар олдиндан тўланган давр якунлангунга қадар қарздор учун алимент мажбуриятларининг умумий тартибини белгилаш тўғрисидаги ариза билан судга мурожаат қилишга ҳақли.
Бунда мазкур ариза суд томонидан суд қарорларини ижро этиш усули ва тартибини ўзгартириш бўйича белгиланган тартибда кўриб чиқилади.
Алимент мажбуриятларини умумий тартибда белгилаш тўғрисидаги ариза қаноатлантирилганда, олдиндан тўланган алимент тўловлари қайтарилмайди, умумий тартибда тўланиши лозим бўлган алимент ҳисобига ўтказилади. Бунда давлат ижрочиси томонидан мажбурий ижро чоралари умумий тартибда қўлланилади.
Шу боис, қайнонангиз эмас балки турмуш ўртоғингиз ўзи томонидан алимент мажбуриятларини умумий тартибини белгилаш тўғрисидаги ариза билан судга мурожаат қилган ва низо суд тартибида кўриб чиқилиб, ариза қаноатлантирилганидан сўнггина мажбурий ижро бўлими ижрочиси томонидан умумий ижро этиш чораларини қўлланилиши мумкинлиги ҳақида тушунтирилади.
Оила кодексининг 145-моддасига кўра, алимент тўлаши шарт бўлган шахс доимий яшаш учун ёки уч ойдан ортиқ муддатга чет давлатга кетаётганида қонунга мувофиқ ўзи таъминот бериши лозим бўлган алимент олувчилар билан ушбу Кодекснинг 130-134-моддаларига асосан алимент тўлаш тўғрисида келишув тузиши шарт.
Вояга етмаган болалар таъминоти учун алиментлар олдиндан тўланган ёки алимент тўлаш мажбуриятини таъминлаш учун гаров шартномаси тузилган бўлса, шахс алимент тўлаш тўғрисида келишув тузиш мажбуриятидан озод этилади.
Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 6 октябрдаги “Алиментларни олдиндан тўлаш, шунингдек, алимент тўлаш мажбуриятини таъминлаш бўйича гаров шартномаси тузиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида”ги 808-сонли Қарори билан тасдиқланган Низомнинг 25-бандида, алиментларни олдиндан тўлаш болалар вояга етгунга қадар амалга оширилган тақдирда, мазкур ижро ҳужжати бўйича ижро ишини юритиш тамомланмайди.
Алиментлар олдиндан тўланган давр якунланганда, шунингдек, суднинг ижро ҳужжатини ижро этиш усули ва тартиби бекор бўлганда мажбурий ижро чоралари умумий тартибда амалга оширилади.