«СУВ ТАЪМИНОТИ ТОМОНИДАН ҲИСОБЛАНГАН ҚАРЗДОРЛИК ТЎҒРИМИ?»
— Корхонанинг сув ҳисоблагичида пломба узилганлиги ҳолати сув таъминоти ходимлари томонидан аниқланиб, бир ойлик сув истеъмоли миқдори 10 млн. сўм ҳисобланди ва судга даъво аризаси киритилди. Бироқ корхонанинг бир ойлик сув истъмоли миқдори 300 000 сўмни ташкил этади. Сув таъминоти томонидан ҳисобланган қарздорлик тўғрими?
Исми сир тутилди
Равшан РАШИДОВ, Тошкент шаҳар судининг иқтисодий ишлар бўйича судьяси:
— Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 15 июлдаги 194-сонли қарори билан тасдиқланган “Истеъмолчиларга сув таъминоти ва сув чиқариш хизматлари кўрсатиш қоидалари” (қоидалар)нинг 68-бандига кўра, ИСКХ ташкилоти вакили томонидан сувни ҳисобга олиш асбобининг ишламаётганлиги аниқланса ёки унинг иш тартибига рухсатсиз аралашилган ёки пломбалари узилган бўлса, ушбу ҳолатга аниқлик киритилган ҳолда далолатнома тузилади ҳамда ИСКХ ташкилоти томонидан истеъмолчига (субистеъмолчига) сувни ҳисобга олиш асбобини 30 кун мобайнида навбатдан ташқари текширувдан ўтказишга кўрсатма беради. Муддат кўрсатма тақдим этилган санадан бошлаб ҳисобга олинади.
Қоидаларнинг 87-банди “б” кичик бандига кўра, II ва III гуруҳ истеъмолчилари учун ҳисоблаш асосий ичимлик сув тармоғи уланмасининг сув ўтказиш қуввати бўйича Q=МхFх√2gHхT формуласи билан амалга оширилади.
Қоиданинг 73-бандига кўра, истеъмолчи сувни ҳисобга олиш асбобидаги пломбага шикаст етгани, узилгани ёки бутун эмаслиги каби ҳолатларни аниқлаганда, 2 сутка мобайнида ИСКХ ташкилотини бу ҳақда огоҳлантириши лозим.
Ушбу факт бўйича икки томонлама далолатнома тузилади, ундаги камчилик ва носозликларни бартараф этиш юзасидан қарор қабул қилинади ва асбоб режадан ташқари қайта назоратдан ўтказилади.
Қоиданинг 73-бандига кўра, истеъмолчининг айби билан сувни ҳисобга олиш асбобидаги пломба узилгани аниқланганда ва бу ҳақда икки томонлама далолатнома тузилиб, тасдиқланган бўлса, асбоб аккредитацияланган органлар (метрологик хизматлар)га навбатдан ташқари текширишга юборилади. Текшириш давомида сувни ҳисобга олиш асбобининг носозлиги аниқланса, асбоб аккредитацияланган органлар (метрологик хизматлар)га таъмирлаш учун жўнатилади.
Таъмирдан сўнг асбоб талабларга жавоб бермаса ва таъмир учун яроқсиз деб топилса янгиси ўрнатилади.
Қоиданинг 70-бандига кўра, ИСКХ ташкилоти сувни ҳисобга олиш асбобининг ўз вақтида назоратдан ўтказилиши учун истеъмолчига олдиндан хабар бериш, уни ечиш, ўрнатиш, кўрсаткичларини назорат қилиш юзасидан масъул ҳисобланади.
Сувни ҳисобга олиш асбобини текшириш (таъмирлаш) муддати унинг ечилган вақтидан бошлаб пломбаланиб, қайта қўйилгунгача 30 календарь кундан ошмаслиги керак.
Совуқ сувни ҳисобга олиш асбобини текшириш ёки таъмирлаш муддати давомида барча гуруҳ истеъмолчилари асбоб ечилганидан кейинги 30 календарь кун мобайнида тўловларни олдинги уч ойдаги кўрсаткичларнинг ўртача суткалик ҳисобидан келиб чиққан ҳолда амалга оширадилар.
Қоиданинг 84-бандига кўра, сувни ҳисобга олиш асбоби истеъмолчининг айбисиз носоз бўлган тақдирда сарфланган сув миқдори олдинги уч ҳисоб-китоб ойидаги ўртача сарф бўйича аниқланади. Ҳисоб-китобнинг бундай тартиби бир ойдан кўп қўлланилиши мумкин эмас. Агар сувни ҳисобга олиш асбоби кўрсатилган муддат мобайнида ўрнатилмаса, сарфланган сув миқдори I гуруҳ истеъмолчилари учун – ушбу Қоидалар 87-бандининг “а” кичик банди бўйича, II ва III гуруҳ истеъмолчилари учун ушбу Қоидалар 87-бандининг “б” кичик банди бўйича ҳисоб-китоб қилинади.
Мазкур ҳолатда истеъмолчининг айби билан сувни ҳисобга олиш асбобидаги пломба узилган бўлса ва Қоидаларнинг 87-банди “б” кичик бандига асосан сув ўтказиш қуввати бўйича формуласи билан ҳисоб – китоб амалга оширилган бўлса сув таъминоти томонидан ҳисобланган қарздорлик асосли ҳисобланади.