СУДЛАР ТОМОНИДАН 2022 ЙИЛНИНГ I ЯРИМ ЙИЛЛИГИДА КЎРИБ ЧИҚИЛГАН ЖИНОЯТ ИШЛАРИ ЮЗАСИДАН АХБОРОТ
Жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судлари томонидан 2022 йил биринчи ярми давомида 6 489 нафар шахсга нисбатан 5 274 та жиноят ишлари кўриб тамомланган. Ўтган йилга нисбатан кўриб тамомланган ишлар сони 2 393 та (83,1 фоиз) га, жавобгарликка тортилган шахслар сони эса 2 791 нафар (75,4 фоиз) га кўпайган.
Судлар томонидан 2022 йил биринчи ярмида жами 99 нафар шахсга нисбатан оқлов қарорлари чиқарилган, 1186 ҳолатда тергов органи томонидан асоссиз қўйилган моддалар айбловдан чиқарилган.
Жиноят оқибатида етказилган 217,2 млрд. сўмдан ортиқ моддий зарарнинг ўрнини қоплаган 626 нафар шахсга нисбатан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазолар тайинланган, 888 нафар шахс суд залида қамоқдан озод қилинган.
Одил судловни амалга оширишда жамоатчиликнинг кафиллиги асосида жами 65 нафар шахсларга нисбатан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган ёки қонунда назарда тутилганидан кўра енгилроқ жазолар тайинланган, 101 нафар шахсга тайинланган жазолар енгилроқ жазо билан алмаштирилган, 1088 нафар шахс муддатидан илгари жазодан (қамоқдан) озод қилинган.
Жиноят ишларининг 2 672 таси ижтимоий хавфи катта бўлмаган, 1 307 таси унча оғир бўлмаган, 2 263 таси оғир ва 247 таси ўта оғир тоифадаги жиноятларни ташкил этган.
Соҳалар бўйича таҳлил қилинса, коррупцияга оид кўриб тамомланган ишлар бўйича шахслар тоифаси қуйидагича:
Соғлиқни сақлаш соҳаси 11 нафар шахс;
Таълим соҳаси 17 нафар шахс;
Банк йўналиши бўйича 3 нафар шахслар жиноий жавобгарликка тортилганлар.
Судланган шахсларнинг 485 (9,7 фоиз) нафарига жарима, 1271 (25,5 фоиз) нафарига ахлоқ тузатиш ишлари, 1113 (22,3 фоиз) нафарига озодликни чеклаш, 1871 (37,6 фоиз) нафарига озодликдан маҳрум қилиш, 53 (1,1 фоиз) нафарига мажбурий жамоат ишлари жазоси тайинланган бўлса, 185 (3,7 фоиз) нафар шахс шартли ҳукм қилинган.
Судланганларнинг 541 нафарини (10,8 фоиз) аёллар, 146 нафарини (2,9 фоиз) вояга етмаганлар, 2 384 нафарини (47,8 фоиз) ёшлар, 115 нафарини (2,3 фоиз) 60 ёшдан ошган эркаклар, 47 нафарини (0,9 фоиз) чет эл фуқаролари ва 5 нафарини (0,1 фоиз) тадбиркорлар ташкил этган.
1 186 (967) нафар муқаддам судланган шахслар томонидан такроран жиноят содир этилган.
СОДИР ЭТИЛГАН ЖИНОЯТЛАР МОДДАЛАР КЕСИМИДА ТАҲЛИЛИ
№ | Жиноят кодекси моддаси | 2021 й 6 ой | 2022 й 6 ой | + | Фоиз |
1. | Ўғрилик (ЖКнинг 169-моддаси) | 420 | 822 | +402 | 95 % |
2. | Гиёвандлик воситалари билан жиноятлар | 430 | 622 | +192 | 44% |
3. | Безорилик (ЖКнинг 277- моддаси) | 177 | 333 | +156 | 88% |
4. | Талончилик (ЖКнинг 166- моддаси) | 125 | 248 | +123 | 98% |
5. | Ҳаракат хавфсизлиги қоидаларини бузиш | 104 | 222 | +118 | 113% |
6. | Ўзлаштириш ёки растрата йўли билан талон-торож қилиш (ЖКнинг 167-моддаси) | 175 | 247 | +72 | 41% |
7. | Пора олиш,бериш, воситачилик қилиш | 62 | 119 | +57 | 91 % |
8. | Қасддан баданга оғир ва ўртача оғирликда жароҳат атказиш (ЖКнинг 104-105- моддалари) | 111 | 144 | +33 | 29 % |
9. | Транспорт воситаларини олиб қочиш | 19 | 38 | +19 | 100% |
10. | Босқинчилик (ЖКнинг 164- моддаси) | 69 | 80 | +11 | 15 % |
Профилактика…
Давлат раҳбари томонидан судлар олдига қўйилган вазифалардан келиб чиқиб, ўтган давр мобайнида 1980 та (37,5 фоиз) жиноят ишлари сайёр суд мажлисларида кўриб чиқилган. Жиноятнинг сабаблари ва унинг содир этилишига имкон берган шарт-шароитларни бартараф қилиш тўғрисида 4 189 та (79,4 фоиз) суднинг хусусий ажримлари чиқарилган, суд амалиёти юзасидан 28 та умумлаштириш қилиниб, натижаси юзасидан туман судларига тегишли кўрсатма ва тавсиялар берилган.
Ўз навбатида соҳалар бўйича жиноятчилик содир қилинган аҳволи юзасидан Тошкент шаҳар Соғликни сақлаш бош бошқармасига, Тошкент шаҳар Халқ таълими бош бошқармасига ва Тошкент шаҳар ИИББга тақдимномалар чиқарилган.
“Менинг маҳаллам – менинг судьям” ғояси асосида судьялар ўзларига бириктирилган Тошкент шаҳридаги 579 та маҳалла фуқаролар йиғинларида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси, жиноятчиликка қарши курашиш, аҳолининг ҳуқуқий саводхонлигини ошириш, мавжуд муаммоларни тизимли ҳал этиш юзасидан сайёр учрашувлар ўтказиб келмоқдалар.
Тошкент шаҳар судининг иш режасига киритилган “Аёллар дафтари” асосида Тошкент шаҳридаги барча маҳаллаларга судьялар бириктирилган ва доимий равишда ишлар олиб борилмоқда.
Хусусан, 466 та хуқуқий ёрдамга мухтож аёллар судьялар томонидан қабул қилиниб, уларнинг барчасига ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.
МАЪМУРИЙ ҲУҚУҚБУЗАРЛИККА ОИД ИШЛАР КЎРИЛИШИ ЮЗАСИДАН
Тошкент шаҳар ва жиноят ишлари бўйича туман судлари томонидан 2022 йил биринчи ярмида 57 299 нафар шахсга нисбатан 50 442 та маъмурий ишлари кўриб тамомланган. Ўтган йилга нисбатан кўриб тамомланган ишлар сони 17 323 тага (52,3 фоиз), шахслар сони эса 19 764 нафарга (52,6 фоиз) кўпайган.
Кўриб тамомланган 38 651 та иш бўйича 43 984 нафар шахсга нисбатан қарор чиқарилган, 13 315 нафар шахсга нисбатан 11 791 та ишлар тугатилган.
Маъмурий ҳуқуқбузарликка тортилган шахсларнинг 29 813 (67,8 фоиз) нафарига жарима, 165 (0,4 фоиз) нафарига махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш, 13 999 (36,0 фоиз) нафарига маъмурий қамоқ жазолари тайинланган.
Тугатилган ишлардан 1 885 нафар шахсга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 21-моддаси қўлланилиб огоҳлантирилган, 11 430 нафар шахсга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 271-моддасига кўра тугатилган.
Кўриб томомланган материаллар 2 824 нафар шахсга нисбатан, шундан 1 800 нафар шахсга нисбатан қаноатлантирилган, 1 024 нафар шахсга нисбатан рад қилинган.
Ҳуқуқбузарлик содир қилганларнинг 10 097 нафарини (17,6 фоиз) аёллар, 160 нафарини (0,2 фоиз) вояга етмаганлар, 20 763 нафарини (36,2 фоиз) ёшлар, 2 250 нафарини (3,9 фоиз) 60 ёшдан ошганлар, 449 нафарини (0,7 фоиз) чет эл фуқаролари ва 3 132 нафарини (5,4 фоиз) тадбиркорларни ташкил этган.
Мурожаатлар…
2022 йилнинг 6 ойи давомида жиноят судлов ҳайъати бўйича шаҳар ва туман судларига жами 937 та мурожаатлар келиб тушган. Шундан 6 таси тегишлилиги бўйича юборилиб, 801 тасига ўрганиб жавоб берилган, мурожаатларнинг 343 таси қаноатлантирилган, 11 таси рад этилган ва 447 та мурожаатларга тегишли тушунтиришлар берилган, 130 та мурожаат кейинги ҳисобот даврига қолдиқ бўлиб қолган.
Ўрганиб жавоб берилган 801 та мурожаатлар мазмунига кўра қуйидагича тақсимланади:
48 таси суд ҳужжатидан норози бўлган (процессуал тартибда берилган шикоятлардан ташқари) мурожаатлар бўлиб, шундан 47 таси қаноатлантирилган, 1 тасига тушунтириш берилган;
32 та мурожаат суд ҳужжатининг ижроси юзасидан бўлиб, шундан 32 таси қаноатлантирилган;
713 та мурожаат бошқа масалалар юзасидан бўлиб, шундан 267 таси қаноатлантирилган, 446 тасига тушунтириш берилган;
8 та судья ва суд ходимларининг хатти-ҳаракатларидан юзасидан бўлиб, тушунтириш берилган;
12 та мурожаатлар фуқароларнинг ташаккурномаларини ташкил этган;
иш вақтида кўрилмаётганлиги юзасидан мурожаатлар келиб тушмаган.
2022 йилнинг 6 ойи давомида жисмоний ва юридик шахслар (вакиллари)дан келиб тушган мурожаатларнинг барчаси қонунда белгиланган 15 кунлик муддат ичида кўриб чиқилган.
2022 йилнинг 6 ойи йил давомида Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал, Халқ қабулхоналари, Ўзбекистон Республикаси Бош вазирнинг виртуал ва Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг “Ишонч телефони” ҳамда Олий суднинг виртуал қабулхонасидан орқали жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судининг электрон манзилига жами 1334 (3981) та мурожаатлар келиб тушган бўлиб, бу кўрсаткич ўтган йилга нисбатан 2647 тага камайган.
Тошкент шаҳар судининг электрон манзилига келиб тушган мурожаатларнинг 1283 (3810) таси Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал қабулхонасидан, 39 (171) таси Ўзбекистон Республикаси Президентининг Халқ қабулхонасидан ва 1 (11) таси Ўзбекистон Республикаси Бош вазирнинг виртуал қабулхонасидан ҳамда 46 (143) таси Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг “Ишонч телефони” орқали келиб тушган мурожаатларни ташкил қилади.
Шаҳар судининг электрон манзилига келиб тушган мурожаатларнинг 1329 (3981) таси ўрганилиб жавоб берилган бўлиб, улар мазмунига кўра қуйидагича тақсимланади:
335 (1070) таси суд ҳужжатидан норози бўлинган мурожаатлар бўлиб, уларнинг 144 таси қаноатлантирилган, шундан барчаси ҳуқуқий маслаҳат ва маълумот бериш орқали ҳал этилган, 3 таси рад этилган, 326 тасига эса умумий тушунтириш берилган;
25 (61) та мурожаат суд ҳужжатининг ижроси юзасидан бўлиб, шундан уларнинг барчаси ҳуқуқий маслаҳат ва маълумот бериш орқали ҳал этилган;
2 (4) та мурожаат суд ҳужжатини вақтида ололмаётганлиги юзасидан бўлиб, ҳуқуқий маслаҳат ва маълумот бериш орқали ҳал этилган;
21 (48) та мурожаат судья ва суд ходимларининг хатти-ҳаракатларидан норози бўлиб, уларнинг барчаси ҳуқуқий маслаҳат ва маълумот бериш орқали ҳал этилган;
946 (2797) та мурожаат бошқа масалалар юзасидан бўлиб, уларнинг 151 таси қаноатлантирилган, шундан 45 таси ижобий ечимини топганлар, 121 таси ҳуқуқий маслаҳат ва маълумот бериш орқали ҳал этилган; 11 таси рад қилинган;
12 та мурожаатлар фуқароларнинг ташаккурномаларини ташкил этган.
Ҳисобот даврида иш вақтида кўрилмаётганлиги юзасидан мурожаатлар келиб тушмаган.
2022 йилнинг 6 ойи давомида Тошкент шаҳар судининг раиси ва туман суди раиси ҳамда судьялари томонидан шахсий ва сайёр қабулларидан 1092 та (шундан 118 таси ёки 10,8 % ёзма тарзда ва 974 таси ёки 89,2 % оғзаки равишда ҳамда шундан 657 таси ёки 60,1 % сайёр қабулда ва 410 таси ёки 37,5 % бевосита идорада) фуқаролар ариза, таклиф ва мурожаатлари билан қабул қилинган.
Шуниндек, жами 1092 та мурожаатларининг 76 таси ёки 6,9 % қаноатлантирилган, 1016 таси ёки 93,1 % ҳуқуқий тушунтириш берилган.