ИЖТИМОИЙ ТАРМОҚДАГИ ТОВЛАМАЧИЛИК

Халқимиз «кўр кўрни қоронғуда топади» дея бежизга айтмаган. Ҳақиқатан ҳам, ҳаётда кўнглида ғаразли мақсадни тўккан кимсалар одатда, тез тил топиб кетишади.

Масалан, косонлик Садриддин Панжиев (исм-шарифлар ўзгартирилган) ҳам 2019 йилнинг баҳор ойларида Чилонзор туманининг «Қа­тортол» даҳасида Ирода исмли қиз билан танишиб қолади. Шундан сўнг уларнинг муносабатлари «қуюқ­­­лашиб» кетади, гоҳ пинҳона, гоҳ ошкора учрашиб юришади.

Ўтган йил июль ойида улар олдиндан ўзаро тил бириктириб, товламачиликка қўл уришди. Гап шундаки, аввалига улар ижтимоий тармоқда «Ирода» номи билан шахсий профиль очишади. Сўнгра ана шу профиль орқа­ли фуқаро Ўктам Сатторов билан танишиб, мулоқотга киришади.

Буни қарангки, бу мулоқотлар асносида Ирода макру ҳийла билан Ўктамжоннинг ўзи ва онаси Гулшод Бойназарованинг суратларини қўл­га киритади. Яъни, маккор аёлнинг ши­рин сўзларига алданган йигит онаси ва ўзининг суратларини унга юборади.

Шундан сўнг Садриддин жиловни ўз қўлига олади. Аниқроғи, у Ироданинг номидан Ў. Сатторов билан мулоқотга киришиб, товламачиликни бошлайди. Аввалига компьютердаги «фотошоп» дас­тури орқали она-боланинг суратларига беҳаё тус бериб, уларни Ў. Сатторовга юборади. Буни кў­риб, бояқиш йигит саросимага тушиб қо­лади. С. Панжиев Ў. Сатторов бу беҳаё суратларни кўргач, қандай аҳволга тушишини яхши тасаввур қи­ларди. Шунинг учун у Ў. Сатторовни фотомонтаж қилинган суратларни ижтимоий тармоқларда тарқатиб юбориш орқали қўр­қитиб, пул талаб қилади.

Элу юрт, қўни-қўшни, қа­риндош-уруғ ва ошна-оғайниларининг олдида шарманда бўлишини ўй­лаб, чорасиз қолган Ў. Сатторов товламачининг талабини бажариб, плас­тик карта рақамига пул ўтказиб беради. Бу товламачиликнинг бошланиши эди. Шундан сўнг икки ҳамтовоқ қайта-қайта пул талаб қилаверади ва натижада 2021 йилнинг ноябрь ойи­га қадар Ў. Сатторовнинг жами 3 700 АҚШ долларини қўлга киритишади.

Аммо бу нопок луқма билан товламачиларнинг нафси қонмайди.

Аксинча, улар яна кўп­роқ пул талаб қи­лишга тушишади. Бу гал С. Панжиев йўл-транспорт ҳодисаси содир бўл­гани, автомашинасини таъмирлашга пул зарур эканини айтиб, 2 000 АҚШ доллари беришни сўрайди. Бироқ Ў. Сатторов бу талабга кўнмайди. Шун­да товламачи нотаниш аёлнинг беҳаё сурати устига Гулшод Бойназарованинг уяли телефон рақамини қайд этиб, унга жўнатади. Ам­мо товламачи ғаразли мақсадига етолмайди. Шунинг учун у алам устида она-боланинг ишлов берилган суратларини телеграмм ижтимоий тармоғи орқали тарқатиб юборади. Бу қилмиши билан товламачи Ў. Сатторов ва Г. Бойназарованинг шаъни ва қадр-қимматини қасд­дан таҳқирлаб, уларни ҳақо­рат қилади.

Шундан сўнг Гулшод Бойназарова ўғлидан пул талаб қилаётган «Ирода»га нисбатан қонуний чора кўришни сўраб, ҳу­қуқни муҳофаза қи­лувчи идорага мурожаат қил­ди. Эътиборлиси шундаки, Г. Бойназарова ИИБ тезкор ходимининг хонасида ўтирган вақтида яна яширин рақамдан қўнғироқ бўлади. У гўшакни кўтарганда нариги томондан аёл кишининг овози келади. Қўнғироқ қилувчи ўзи­ни «Иро­да» деб таништириб, Г. Бойназарова билан учрашиб, гаплашиб олмоқчи эканини айтади.

— Мен билан учрашмоқчи бўлсангиз, Сергелидаги деҳ­қон бозорининг ёнига келинг, — дейди Г. Бойназарова.

Бироқ «Ирода» Сергели ту­­манига бормаслигини, агар яна пул ташлаб бермаса, ўғли иккаласининг суратларини ижтимоий тармоқда тарқатиб юбориш билан қўрқитиб, гў­шакни қўяди. Шундан сўнг қонун ҳимоячилари уяли ало­қа компаниялари орқали яширин рақамнинг С. Панжиевга тегишли эканини аниқлашади. Оқибатда С. Панжиев қўлга олинади. Сўнг­ра унга нисбатан жиноят иши қўзғатилади. Жиноят ишлари бў­йича Сергели тумани суди Садриддин Панжиевни Жиноят кодексининг 165-моддаси (товламачилик) 2-қисми «в» банди, 130-моддаси (порнографик маҳсулотни тайёрлаш, олиб кириш, тарқатиш, реклама қилиш, намойиш этиш) 2-қисми “а”, “б” банд­­лари ва 140-моддаси (ҳақорат қилиш) 2-қис­ми билан айбдор деб топиб, озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлади.

Албатта, суд жараёнларида С. Панжиевнинг қариндошлари томонидан жабрланувчиларга етказилган зарар қоп­лаб берилди.

Аммо Г. Бойназарова суддаги кўр­сат­масида судланувчидан 200 миллион сўм миқдорда маънавий зарар ундириб беришни сўради.

Суд ўз ҳукмида етказилган маънавий зиённи ундириш бўйича фуқаролик ишлари бўйича судларга мурожаат қилиш ҳу­қу­қини унга тушунтириб ўтди.

Кези келганда шуни таассуф билан таъкидлаш лозимки, сўнги пайт­ларда ижтимоий тармоқлар орқали товламачилик, фирибгарлик, ҳақо­рат ва туҳмат қилиш сингари жиноятлар жуда кўп юз бермоқда. Тўғри, бунга жабр­ланув­чи­лар­нинг соддадиллиги, танимаган-билмаган инсони билан мулоқотга киришиши, айниқса, унга ишониб, ҳийла-найрангларига лаққа тушиши ҳам сабаб бўлаётир. Лекин ҳар бир кимса жиноий қилмиши беиз кетмаслиги, жавобсиз қолмаслигини те­ран англаши шарт. Юқорида баён этилган воқеа тафсилоти ҳам шу мақсадга хизмат қилади, деган умиддамиз.

Шерзод ЮЛДАШЕВ,

жиноят ишлари бўйича

Сергели тумани суди судьяси