Қидирув:

ҚАРОР ИЖРОСИ БИЛАН ГЎЗАЛ

“Янги Ўзбекистон янги суд” тамойили доирасида аҳолини одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш борасида 2022-2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясида суд ҳокимияти мустақиллигини таъминлаш, адолатли суд қарорлари қабул қилиниши орқали, халқимизнинг суд тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлаш қолаверса, суд ҳужжатларининг ижро этилишини таъминлашга қаратилган таъсирли механизимларини жорий этиш белгиланган.

Мазкур дастурдан келиб чиққан ҳолда Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати томонидан Мажбурий ижро бюроси шаҳар ва туман бўлимлари, шаҳар ва туман ҳокимлиликлари ҳуқуқшунослари, кадрлар масалалари бўйича масъул ходимлари, шунингдек, кадастр ва қурилиш бўлимлари вакиллари билан ҳамкорликда фуқаролик судлари томонидан қабул қилинган суд қарорларининг ижросини таъминлаш масаласида давра суҳбати шаклида семинар машғулоти бўлиб ўтди.

Тадбирни Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Б.Исламов кириш сўзи билан очар экан, суд қарорларининг ижросини ўз вақтида таъминлашнинг аҳамияти ҳақида гапириб, бу борада масъулиятни ошириш давр талаби эканлиги, суд қарорлари ижросини такомиллаштириш, ижро самарадорлигини ошириш юзасидан кўрилиши лозим бўлган чораларни белгилаб олиш зарурлигини таъкидлаб ўтди.

Машғулот давомида Мажбурий ижро бюроси Тошкент шаҳар бошқармаси ва туман Давлат ижрочилари томонидан суд қарорларининг ижро этилиши билан боғлиқ муаммолар ва уларни бартараф этиш чоралари бўйича тегишли тавсиялар бериб ўтилди.

Давра суҳбати якунида амалий мулоқот иштирокчилари, аввало, Фуқаролик процессуал кодекси ва “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги қонун талабларига қатъий риоя қилиш, суд қарорлари ижроси самарадорлигини ошириш, қолдиқ ижро ҳужжатларини инвентаризациядан ўтказиб, қисқа муддатларда ижросини таъминлаш каби қатор аниқ вазифаларни белгилаб олишди.

ПОЙТАХТ СУДЬЯЛАРИ ТОМОНИДАН ФУҚАРОЛИК СОҲАСИДА ЮЗАГА КЕЛАЁТГАН ДОЛЗАРБ МАСАЛАЛАР МУҲОКАМА ҚИЛИНДИ

Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати томонидан шаҳар ва туман ҳокимликликлари ҳуқуқшунослари, кадрлар масалалари бўйича масъул ходимлари, шунингдек, кадастр ва қурилиш бўлимлари вакиллари билан ҳамкорликда айни кунда долзарб бўлган меҳнат муносабатлари, ўзбошимча қурилмалар ҳамда давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун ер участкаларининг олиб қўйилиши муносабати билан фуқароларга ва юридик шахсларга етказилган зарарларни қоплаш, ер участкасидан фойдаланиш ҳуқуқига доир масалалар бўйича семинар йиғилиши бўлиб ўтди.

Мазкур семинар машғулотида Ўзбекистон Республикаси Олий суди судьяси Д.Исраилова ва Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Б.Исламов ўзларининг кириш сўзлари орқали бугунги тадбирнинг нақадар муҳим эканлигини, низоларнинг судларда тўғри ва ўз вақтида кўрилиши фуқароларнинг суд ҳокимиятига бўлган ишончини янада оширишига олиб келишини инобатга олиб, ҳар бир судья фуқаронинг ҳуқуқ ва эркинликлари суд орқали ҳимояланганлигига эътибор қаратишди.

 

Иш берувчи ва ходим ўртасида ёхуд ходимлар (уларнинг вакиллари) ва иш берувчилар ўртасида меҳнат тўғрисидаги қонунчиликни, меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларни ва меҳнатни муҳофаза қилиш қоидаларини, меҳнат шартномасини қўллаш масалалари бўйича, шунингдек янги меҳнат шартларини белгилаш ёки мавжуд меҳнат шартларини ўзгартириш масалалари бўйича тартибга солинмаган келишмовчиликлар меҳнат низоларидир.

 

Иш берувчи ходимнинг иш ҳақига оид талабларини муддати чекланмаган ҳолда бутун давр учун қаноатлантиришга ҳақли.

Ходимнинг иш ҳақига оид талаблари якка тартибдаги меҳнат низосини кўриб чиқувчи меҳнат низолари бўйича комиссия ёки суд томонидан асосли деб топилган тақдирда тўлиқ миқдорда қаноатлантирилади.

Меҳнат низолари бўйича сўзга чиққан маърузачилар айнан меҳнат низолари соҳасида судларга мурожаат этиш муддатлари, меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг асосий усуллари ва бошқа масалаларга батафсил тўхталиб ўтишди.

 

Шунингдек, давра суҳбатида кун тартибидаги кейинги масала ер участкасини давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун олиб қўйиш мавзусига эътибор қаратилди.

 

Ер участкаларининг ҳар қандай бошқа мақсадларда олиб қўйилишини жамоат эҳтиёжлари учун олиб қўйиш сифатида талқин этиш тақиқланади.

 

Ҳуқуқ эгаси билан келишувга эришилмаган тақдирда, ҳуқуқ эгасини келишувни имзолашга мажбур қилиш мақсадида кўчмас мулкни эркин тасарруф этишига монелик қиладиган хатти-ҳаракатларни содир этишга, ҳуқуқ эгасининг муносиб ҳаёт кечириши учун монелик қиладиган шарт-шароитларни яратишга йўл қўйилмайди.

 

Олиб қўйилган ер участкасида жойлашган кўчмас мулк объектларини келишув имзоланганидан кейин бошқа шахсга ўтказишга Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгашининг, тегишли вилоят, Тошкент шаҳар ёки туман (шаҳар) ҳокимлигининг ёзма розилиги мавжуд бўлганда ёхуд келишув (келишувда белгиланган тартибда, тарафларнинг розилиги билан ёки суд тартибида) бекор қилинган тақдирда йўл қўйилади.

 

Тадбирда иштирокчилар ўзларини қизиқтирган саволларга атрофлича жавоб олишди. Келгусида бундай турдаги семинар ўқув машғулотларини мунтазам ўтказиб бориш, юзага келаётган муаммолар бўйича амалдаги қонунчиликка таклифлар киритиш борасида келишиб олинди.

 

   Омон Сатторов,

Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати судьяси

ИЧКИ ИШЛАР БОШҚАРМАСИДА БЎЛИБ ЎТГАН СЕМИНАР

Бектемир туман ички ишлар органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бошқармасида жиноят ишлари бўйича Бектемир туман судининг судьялари томонидан жиноятчиликнинг олдини олиш, ҳуқуқбузарликлар профилактикаси, тезкор қидирув тадбирларини ўтказишда ҳамда жиноят ишларини тергов қилишда йўл қўйилаётган камчиликларни таҳлил қилиш мавзусида терговчилар, тезкор ходимлар, ЙПҲ ва ЙҲҲ ходимлари иштирокида семинар-учрашув ўтказилди.

Шунингдек, учрашувда бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар вакиллари ҳамда маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисида ишларни кўриб чиқиш ваколатига эга бўлган давлат органлари вакиллари иштирок этдилар.

Тадбирда Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 10 июндаги “Тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони мазмун-моҳияти муҳокама қилинди.

Тадбир иштирокчиларига мазкур Фармонга кўра, 2025 йил 1 январдан жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларида алоҳида судьялар — тергов судьялари фаолият кўрсатишни бошлаганлиги, Ўзбекистон Республикасининг 2025 йил 28 январдаги Қонуни билан ишни судга қадар юритиш устидан суд назорати тергов судьялари томонидан амалга оширилиши ва тергов судьясининг ваколатлари белгиланганлиги ҳақида тушунтиришлар берилди.

ПОЙТАХТДА ЎТГАН САЙЁР ҚАБУЛЛАР НАТИЖАЛАРИ 

Жорий йилнинг 11-14 февраль кунлари Яшнобод туманида жойлашган Мономарказ биносида Олий суд раҳбариятининг сайёр қабули ўтказилди.

Қабуллар давомида жами 259 нафар фуқаро мурожаати тингланди. Шунинг 140 нафари жиноят, 101 нафари фуқаролик ишлари бўйича, 6 нафари маъмурий ишлар бўйича ва 12 нафари иқтисодий ишлари бўйича қолганлари бошқа умумий масалаларда мурожаат қилди.

 

Мурожаатларнинг 80 таси ижобий ҳал этилди, 179 таси бўйича ҳуқуқий тушунтириш берилди.

 

Жиноят ишлари бўйича судлар (сайёр қабул кунлари давомида) тақдимнома ва илтимосномалар асосида озодликни чеклаш, ахлоқ тузатиш ишлари ва муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш жазосини ўтаётган 58 нафар маҳкум жазони ўташдан муддатидан илгари шартли равишда озод қилинди. Шунингдек, 17 нафар фуқаронинг МЖтКнинг 60-моддаси 3-қисми ва 175-моддаси 2-қисми билан жарима миқдори камайтирилган, 9 нафар фуқаронинг маъмурий орган қарори устидан шикоят бериш муддати тикланди.

 

 Жиноят кодексининг 169-моддаси 1-қисми билан, 266-моддаси 1-қисми ва Жиноят кодексининг 105-моддаси 1-қисми билан 8 нафар айбланувчиларнинг мурожаатига асосан уларга оид жиноят иши Жиноят кодексининг 66-1-моддасига асосан ярашув билан тугатилиб уларнинг мурожаатлари ижобий ҳал қилинди. 7 нафар фуқарога нисбатан тўпланган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш тарафларнинг ярашувига асосан тугатилди. 12 нафар судланувчига нисбатан қўлланилган қамоқ тарзидаги эҳтиёт чораси бекор қилиниб, суд залидан қамоқдан озод қилинди.

 

Бундан ташқари, 45 нафар фуқароларнинг ёзма мурожаатлари, шундан 19 нафар фуқаронинг тафтиш тартибидаги шикоятлари кўриб чиқиш учун қабул қилинди.

 

Фуқаролик ишлари бўйича (сайёр қабул кунлари давомида) алимент ундириш ҳақидаги 84 нафар фуқаронинг мурожаатлари қаноатлантирилиб, алимент ундириш тўғрисида суд буйруқлари чиқарилди ва ижрога қаратилди. Бундан ташқари 41 нафар фуқаронинг иш ҳақини ундиришга оид мурожаатлари қаноатлантирилди.

 

Иқтисодий ишлар бўйича (сайёр қабул кунлари давомида) тадбиркорлик субъектлари даъвогарлигида 178 та иқтисодий иш кўриб чиқилиб, тадбиркорлар фойдасига 29.499.355.039 сўм миқдорда пул маблағлари ундириб берилди.

Сайёр қабулда мурожаатлари ижобий ҳал қилинган фуқаролар томонидан  Ўзбекистон Республикаси Президенти ва Олий суд раҳбарияти номига 30 нафар фуқаро ва юридик шахслар вакиллари томонидан миннатдорлик билдириб, ёзма ташаккурномалар тақдим этилди.

ОЛИЙ СУД РАИСИНИНГ ЎРИНБОСАРИ О . ИСМОИЛОВ, АППАРАТ РАҲБАРИ А. ХОЛМАХМАТОВ, ОЛИЙ СУД СУДЬЯЛАРИ Б. ТУРДИЕВ, Н. РАСУЛОВ, Х. ХАКИМОВА ВА ТОШКЕНТ ШАҲАР СУДЛАРИ МАСЪУЛЛАРИ ТОМОНИДАН ЯШНОБОД ТУМАНИДА ЎТКАЗИЛГАН САЙЁР ҚАБУЛДА 104 НАФАР ФУҚАРО ҚАБУЛ ҚИЛИНДИ

Фуқароларнинг 50 та жиноят, 51 та фуқаролик, 2 та маъмурий ва 1 та иқтисодий судловга оид берилган мурожаатлари ўрганилди.

Мурожаатларнинг 19 таси ижобий ҳал этилиб, 85 таси бўйича ҳуқуқий тушунтириш берилди.

Сайёр қабулда 5 нафар фуқаро томонидан Ўзбекистон Республикаси Президентига миннатдорлик билдирилиб, ёзма ташаккурномалар тақдим этилди.

TOSHKENT SHAHAR KORRUPSIYAGA QARSHI KURASHISH HUDUDIY KENGASHINING BIRINCHI MAJLISI BO‘LIB O‘TDI

Bugun Toshkent shahar Korrupsiyaga qarshi kurashish hududiy Kengashining birinchi majlisi bo‘lib o‘tdi. Unda 2024-yilda amalga oshirilgan ishlar natijalari tahlil qilinib, 2025-yil uchun belgilangan ustuvor vazifalar muhokama qilindi.

 Majlisda Toshkent shahar sudi, prokuraturasi, Ichki ishlar bosh boshqarmasi, Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti hamda Adliya boshqarmasi tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar yuzasidan hisobotlar taqdim etildi.

  1. 2024-YILDA KORRUPSIYAGA QARSHI KURASHISH BO‘YICHA AMALGA OSHIRILGAN ISHLAR
  2. Sud tizimida korrupsiyaga qarshi kurash natijalari

 2024-yilda Toshkent shahar sudlari tomonidan korrupsiyaga oid 274 ta jinoyat ishi ko‘rib chiqilib, 414 nafar shaxsga nisbatan sud qarorlari chiqarildi. Natijada:

22 nafar shaxs oqlangan;

390 nafar shaxsga ayblov hukmi e’lon qilingan;

2 ta jinoyat ishi tugatilgan.

 Sud qarorlariga ko‘ra:

  1. 65 nafar shaxs jarimaga tortilgan;
  2. 51 nafar shaxs axloq tuzatish ishlariga jalb etilgan;
  3. 80 nafar shaxs ozodlikdan cheklangan;
  4. 165 nafar shaxs ozodlikdan mahrum etilgan;
  5. 35 nafar shaxs shartli jazoga tortilgan.

 Shuningdek, sud tizimida shaffoflikni oshirish maqsadida 77 ta xizmat tekshiruvi o‘tkazilib, 52 tasida qonunbuzarlik holatlari aniqlangan.

  1. Prokuratura tomonidan amalga oshirilgan ishlar

 Toshkent shahar prokuraturasi tomonidan 2024-yilda 286 ta korrupsiyaviy jinoyat fosh etilib, 345 nafar mansabdor shaxs va fuqaro javobgarlikka tortildi.

 Korrupsion holatlar quyidagi sohalarda aniqlangan:

  1. Ichki ishlar tizimi – 48 ta;
  2. Oliy va maktabgacha ta’lim sohasi – 16 ta;
  3. Sog‘liqni saqlash sohasi – 16 ta;
  4. Bandlik tizimi – 14 ta;
  5. Moliya va soliq organlari – 21 ta;
  6. Hokimiyat tizimi – 8 ta.
  1. Ichki ishlar organlari faoliyati

 Toshkent shahar Ichki ishlar bosh boshqarmasi tomonidan 2024-yilda 770 ta qonunbuzarlik holati aniqlanib, 1 173 nafar xodim intizomiy javobgarlikka tortildi. Jumladan:

  1. 37 nafari ichki ishlar organlaridan bo‘shatildi;
  2. 28 nafari lavozimidan ozod etildi;
  3. 127 nafari qattiq hayfsan oldi.

 Ichki ishlar tizimida poraxo‘rlikning oldini olish maqsadida videokuzatuv tizimlari joriy etilib, xodimlar bilan muntazam profilaktik va tarbiyaviy tadbirlar o‘tkazildi.

  1. Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti faoliyati

 2024-yilda Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti tomonidan 368 ta korrupsiyaviy jinoyat fosh etilib, 414 nafar shaxs javobgarlikka tortildi.

 Korrupsion jinoyatlarning sohalar bo‘yicha taqsimoti:

  1. Ta’lim tizimi – 69 ta;
  2. Hokimiyat tizimi – 31 ta;
  3. Energetika va yoqilg‘i sohasi – 16 ta;
  4. Ichki ishlar tizimi – 7 ta;
  5. Soliq organlari – 9 ta;
  6. Bank sektori – 13 ta.
  1. Adliya boshqarmasining korrupsiyaga qarshi kurashdagi ishtiroki

 Toshkent shahar Adliya boshqarmasi tomonidan 189 ta reyd va sirli mijoz tadbirlari o‘tkazilib, davlat xizmatlari ko‘rsatish jarayonida yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar bartaraf etildi.

 Shuningdek:

  1. Barcha davlat xizmatlari ko‘rsatish markazlari videokuzatuv tizimlari bilan jihozlandi;
  2. Xodimlarni ishga qabul qilish jarayonlari to‘liq shaffoflashtirildi;
  3. Korrupsiyaga oid murojaatlarni qabul qilish uchun maxsus “Antikorbot” Telegram-boti ishga tushirildi.
  1. 2025-YILGA MO‘LJALLANGAN USTUVOR VAZIFALAR

 Majlis yakunida Toshkent shahar Korrupsiyaga qarshi kurashish hududiy kengashining 2025-yil birinchi yarim yilligi uchun ustuvor yo‘nalishlari belgilandi. Jumladan:

  1. Davlat organlari faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini kuchaytirish

Fuqarolar va OAV ishtirokida nazorat mexanizmlarini joriy etish.

  1. Korrupsiyaga moyil sohalarni aniqlash va tizimli profilaktik ishlarni davom ettirish

Korrupsiyaning oldini olish bo‘yicha rejalashtirilgan tekshiruvlarni amalga oshirish.

  1. Davlat xizmatchilari uchun muntazam o‘quv seminarlarini tashkil etish

 

Korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha huquqiy bilimlarni oshirish.

  1. Ochiq va shaffof ma’lumotlar tizimini rivojlantirish

Davlat tashkilotlarining ochiqligini oshirish uchun raqamli texnologiyalarni joriy etish.

 Korrupsiyaga qarshi kurashish tizimidagi islohotlar samaradorligini oshirish va davlat organlari faoliyatining shaffofligini ta’minlash maqsadida barcha manfaatdor tashkilotlar o‘zaro hamkorlikni kuchaytirish bo‘yicha kelishib oldilar.

Toshkent shahar Kengashi faoliyati haqida eng so‘nggi ma’lumotlardan xabardor bo‘lishni xohlaysizmi? Bizni kuzatishda davom eting!

СУДЬЯ ТАКЛИФИ: ҚОНУНЛАРДА МАЖБУРИЯТЛАР ИХТИЁРИЙ БАЖАРИЛИШИНИ РАҒБАТЛАНТИРИШГА ОИД НОРМАЛАР БЎЛИШИ КЕРАК

Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг 333-моддасига ўзгартириш киритиш ҳақидаги қонун лойиҳаси муҳокама қилинмоқда.

Фуқаролик ишлари бўйича Шайхонтоҳур туманлараро судининг судьяси Гулруҳ Мамараимова мазкур лойиҳа ҳақидаги фикрлари ва таклифлари ҳақида гапириб берди: 

– Фуқаролик ишлари бўйича судларда кўрилаётган ишлар ҳажми йилдан-йилга ошиб бормоқда. Шу сабабли, судларда ишларни ўз вақтида ва сифатли кўриб чиқиш мақсадида мамлакатимиз суд-ҳуқуқ соҳасида мунтазам ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Судьялар корпусини сон жиҳатдан ошириш, судларда ишларни юритишнинг соддалаштирилган ҳамда электрон шаклларини жорий қилиш ҳамда ушбу шаклларда иш юритиш ҳажмини ошириш шулар жумласидан.

Ҳам амалиётчи, ҳам назария бўйича мутахассис сифатида, судларда кўрилаётган иш ҳажмига таъсир қилишнинг бир воситаси сифатида қонунчилигимизни фуқаролар (бошқа ҳуқуқ субъектлар)нинг ўз мажбуриятларини ихтиёрий бажаришини рағбатлантиришга қаратилган нормалар билан янада бойитиш зарурати бор, деб ҳисоблайман.

Хабарингиз бор, шу кунларда Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг 333-моддасига ўзгартириш киритиш ҳақидаги қонун лойиҳаси муҳокама қилинмоқда. 

Лойиҳага кўра, Меҳнат кодексининг 333-моддаси иккинчи қисми қуйидаги таҳрирда баён қилиниши назарда тутилган: ходимга тўланиши лозим бўлган пулли компенсациянинг миқдорини ҳисоблашда кечиктирилган тўлов миқдори Ўзбекистон Республикаси Марказий банки асосий ставкасининг тўрт фоизига кўпайтирилади, сўнгра ушбу миқдор кечиктирилган кунлар сонига кўпайтирилади (кечиктирилган тўлов (асосий ставка 4 фоиз) кечиктирилган кун = пулли компенсация). 

Таклиф қилинаётган лойиҳада пулли компенсация миқдори Марказий банкнинг асосий ставкасига фоиз нисбатида олинмоқда. Ўз навбатида, бу ставка ўзгарувчан бўлиб, кейинчалик пулли компенсацияларни ҳисоблашда ноқулайлик келтириб чиқариши мумкин, деган фикрдамиз.

Сабаби, тўлов кечиктирилган даврда асосий ставка ўзгарса, пулли компенсация кичкина тафовут билан икки хил фоиз кўрсатгичи билан ҳисобланишига тўғри келиши мумкин. 

Шу сабабли, бошқа қонунчилик ҳужжатларида мавжуд норма ижодкорлигидан келиб чиқиб, тўлов кечиктирилган кунлар учун аниқ, мисол учун, “ҳар кечиктирилган кун учун кечиктирилган сумманинг 0,4 фоиз миқдорида пуллик компенсация ундирилади” шаклида лойиҳани тўлдириш мақсадга мувофиқ. Бу халқ учун ҳам, қонунни қўлловчи учун ҳам қулай бўлар эди. 

Шунингдек, мазкур нормага яна бир таклифимиз мавжуд. Унга кўра, ушбу иш берувчи тўлов муддатини қанча кўп кечиктирса, унинг жавобгарлиги ҳажми ошиб борилишини белгилаш мақсадга мувофиқ. Яъни, иш берувчи ходимга тўланиши лозим бўлган тўловларни кечиктирган 1 – 3 ойлари учун ҳар кечиктирган куни учун кечиктирилган сумманинг 0,4 фоиз миқдорида, 4 – 6 ойлари учун 0,8 фоиз миқдорда, 6 ойдан ортиқ муддатга кечиктирган кунлари учун 1 фоиз миқдорида пулли компенсация ҳисобланиши лозим, деб ҳисоблаймиз. Сабаби, тўловни ўз вақтида амалга оширишни қанча кўп кечиктирса, жавобгарлик ҳажмининг шунча ошиши бу иш берувчи томонидан ўз мажбуриятларини вақтида ва ихтиёрий бажаришга сабаб бўлиши мумкин.

Шу ўринда, Меҳнат кодексидаги яна бир нормага қонун ижодкорларининг эътиборини қаратишни истардим. Шу лойиҳа доирасида ушбу норма ҳам муҳокама қилиниб, қонунчиликдаги айрим ноаниқликлар бартараф этилса, нур устига аъло нур бўлар эди. 

Меҳнат кодексининг 336-моддасида ходимнинг ҳаётига ва соғлиғига етказилган зиённинг ўрнини қоплаш тўғрисидаги талаб бўйича судгача тартиб жорий қилинган. Унга кўра, ходим ўзининг ҳаётига ва соғлиғига етказилган зиённи қоплаш ҳақидаги ариза билан судга мурожаат қилишдан олдин иш берувчига ариза билан мурожаат қилиши лозимлиги белгиланган (ходим ёки зиённинг ўрни қопланишига доир ҳуқуққа эга бўлган манфаатдор шахслар иш берувчининг қароридан рози бўлмаган ёки Меҳнат кодексининг 336-моддаси биринчи ва иккинчи қисмларида белгиланган муддатда жавоб олмаган тақдирда, улар ушбу низони ҳал қилиш учун судга мурожаат қилиши мумкин). 

Шунингдек, шу мазмундага норма Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 11 февралдаги 60-сон қарори билан тасдиқланган “Ходимларга уларнинг меҳнат вазифаларини бажариш билан боғлиқ ҳолда жароҳатланиши, касб касалликларига чалиниши ёки саломатликнинг бошқа хил шикастланиши туфайли етказилган зарарни тўлаш қоидалари”нинг 40-бандида ҳам белгилаб қўйилган. Унга кўра, ходим ёки манфаатдор шахслар иш берувчининг қароридан норози бўлган ёки белгиланган муддатда жавоб олинмаган тақдирда ушбу низони ҳал этиш учун судга мурожаат қилиши мумкин. 

Бу, ўз навбатида, Меҳнат кодекси 558-моддасининг иккинчи қисмидаги нормага мувофиқ келмайди. Мазкур норма биринчи қисмида бевосита судлар томонидан кўриб чиқиладиган меҳнат низолари санаб ўтилган бўлса, ушбу норманинг иккинчи қисмида бевосита суд томонидан кўрилиши белгиланган низолардан ташқари якка тартибдаги меҳнат низолари (ҳар қандай якка тартибдаги меҳнат низоси назарда тутилган) ходимнинг хоҳишига кўра бевосита судларда кўрилиши белгиланган.

Шу ўринда, қонун ижодкорларидан ушбу масалага ҳам ечим бериб кетишларини сўраб қоламиз. Агар мутахассис сифатида айтадиган бўлсак, судгача тартиб қайсидир маънода судларда кўриладиган иш ҳажмига таъсир қилади. Судгача, тартиб муддатлари жуда қисқа бўлиб, бу ходимнинг ҳуқуқлари бузилишига сабаб бўлади, деб ҳисобламаймиз. 

Шу ўринда, қонунчиликда меҳнат низоларини судгача ҳал қилиш тартибларини сақлаб қолиш, шунингдек, уларнинг ҳажмини ошириш тарафдорилигимизни маълум қилиш билан бирга, иш берувчиларнинг ўз мажбуриятларини ихтиёрий бажаришга қаратилган қонунчиликни ҳуқуқий тизимимизга жорий қилишни ҳам таклиф қиламиз. 

Яъни, ходимнинг ҳаёти ва соғлиғига етказилган зарарларни ундириш юзасидан ходим ва манфаатдор шахслар судга мурожаат қилишидан олдин иш берувчига мурожаат қилиши лозимлиги, бунда иш берувчи томонидан бир йўла тўланадиган пуллик компенсация ихтиёрий қопланганда, у ходимнинг 1 йиллик ўртача иш ҳақидан кам бўлмаслиги, агар суд томонидан ундириш белгиланганда ходимнинг 1,5 йиллик ўртача иш ҳақидан кам бўлмаслиги керак, деган қоидаларни жорий қилиш низоларни судсиз ҳал қилишга хизмат қилади.                                                               

ЎзА мухбири

                                                         Н.Абдураимова

ёзиб олди.

ЎҚУВЧИЛАР БИЛАН УЧРАШУВ

Пойтахтимизнинг Чилонзор туманидаги 184-сонли умумий ўрта таълим мактабида тадбир бўлиб ўтди.

 

Унда фуқаролик ишлари бўйича Учтепа туманлараро суди судьялари Л.Ўтанбоева, А. Алиев ва мактаб ўқитувчи ва ўқувчилари иштирок этди.

Тадбирда сўз олган судья Л.Ўтанбоева Ўзбекистон Республикасининг давлат ҳокимияти тузилиши бўйича тушунтириш бериб, Ўзбекистонда давлат ҳокимияти қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва суд ҳокимиятидан иборатлиги, Ўзбекистон Республикаси Президенти давлат бошлиғи бўлиб, давлат ҳокимияти органларининг келишилган ҳолда фаолият юритишини ҳамда ҳамкорлигини таъминлашини, Бош вазир бошчилигида тузилган ҳукумат ижро этувчи ҳокимиятни амалга ошириши ҳақида маълумот берди.

Ўзбекистон Республикасида  одил судлов фақат суд томонидан амалга оширилади. Олий суд фуқаролик, жиноий, иқтисодий ва маъмурий суд ишларини юритиш соҳасида суд ҳокимиятининг олий органи ҳисобланади.

Судьялар мустақилдирлар, фақат Конституция ва қонунга бўйсунадилар. Судьяларнинг одил судловни амалга оширишга доир фаолиятига ҳар қандай тарзда аралашишга йўл қўйилмайди ва бундай аралашиш қонунга мувофиқ жавобгарликка сабаб бўлади. Бу ҳақда ўқувчиларга судья А.Алиев тушунтириш бериб ўтди.

Шунингдек, учрашувда аёллар ва болалар ҳуқуқлари, улар зўравонлигига нисбатан қонунчиликда жавобгарликнинг кучайтирилганлиги ҳақида ҳам фикр юритилди.

ДАВЛАТИМИЗ РАҲБАРИНИНГ ТОПШИРИҒИГА АСОСАН РЕСПУБЛИКА ИШЧИ ГУРУҲИ ТОМОНИДАН ҚОРАҚАЛПОҒИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ, ВИЛОЯТЛАР ВА ТОШКЕНТ ШАҲРИ МАҲАЛЛАЛАРИДА АҲОЛИ МУАММОЛАРИНИ ЎРГАНИШ ВА ҲАЛ ЭТИШ ВА АМАЛИЙ ЁРДАМ КЎРСАТИШ БЕЛГИЛАНГАН

Шу мақсадда бугун Олий суд раҳбариятининг Яшнобод туманида сайёр қабули ўтказилди.

Сайёр қабулда Олий суд раисининг биринчи ўринбосари И. Муслимов, Аппарат раҳбари А. Холмахматов, Олий суд судьялари Н. Расулов, О. Назаров ва Тошкент шаҳар судлари раҳбарияти томонидан 101 нафар фуқаро қабул қилинди.

Фуқароларнинг 72 та жиноят, 27 та фуқаролик ва 2 та иқтисодий судлов юзасидан берилган мурожаатлари ўрганилди.

Мурожаатларнинг 48 таси жойида ижобий ҳал этилиб, 63 таси бўйича ҳуқуқий тушунтириш берилди.

Мурожаатлари ижобий ҳал қилинган 14 нафар фуқаро томонидан сайёр қабулда Ўзбекистон Республикаси Президентига миннатдорчилик билдирилиб, ёзма ташаккурномалар тақдим этилди.

ТОШКЕНТ ШАҲАР СУДИ ТАДБИРЛАР ЗАЛИДА ПОЙТАХТ СУДЛАРИНИНГ 2024 ЙИЛ ФАОЛИЯТ ЯКУНЛАРИГА БАҒИШЛАНГАН МАТБУОТ АНЖУМАНИ БЎЛИБ ЎТДИ

Унда Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов, Тошкент шаҳар маъмурий суди раиси У.Алмамедов, Тошкент шаҳар суди раиси ўринбосарлари – судлов ҳайъати раислари Б.Исламов, И.Алимов, М.Мирзажонов ҳамда жамоатчилик ва оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этишди.

Таъкидландики, одил судловни таъминлаш борасида жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судлари томонидан 2024 йил давомида 12.038 нафар шахсга нисбатан 9.886 та жиноят ишлари кўриб тамомланган. Судлар томонидан ўтган йили 115 нафар шахсга нисбатан оқлов қарорлари чиқарилган, 2.577 ҳолатда тергов органи томонидан асоссиз қўйилган моддалар айбловдан чиқарилган.

Фуқароларнинг ҳуқуқ ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини ҳимоя қилиш борасида Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судлари томонидан жами 287.216 та ишлар ҳал қилинган бўлиб, бу республика судларида кўрилган жами 1.497.173 та ишларнинг 19.2 фоизини ташкил этган.

Кўрилган ишларнинг 67.580 таси фуқаролик ишлари, 195.838 таси суд буйруқлари, 23.649 таси материал ва 149 таси ҳакамлик судларининг ҳал қилув қарорлари билан боғлиқ ишлардан иборат.

Тошкент шаҳар иқтисодий судлари томонидан 128 810 таси мурожаат иш юритишга қабул қилиниб, шунинг 124 964 таси кўриб чиқилган, 119 589  таси бўйича даъво талаби қаноатлантирилган, 2 823 таси бўйича даъво талабини қаноатлантириш рад этилган.

Тошкент шаҳар маъмурий судлари томонидан ўтган йили биринчи инстанция судига жами 3 025 та ариза(шикоят)лар келиб тушган бўлиб, шундан 265 таси қабул қилиш рад этилган, 246 таси қайтарилган, 2 480 таси иш юритувга қабул қилиниб, кўриб тамомланган. Кўриб тамомланган жами 2 480 та ишнинг 1 051 таси қаноатлантирилган, 947 таси рад қилинган, 319 таси иш юритишдан тугатилган. Тошкент шаҳар маъмурий судлари томонидан ўтган йилда жами 472 та хусусий ажрим чиқарилган, шундан 24 та хусусий ажрим бўйича мансабдор шахсларга интизомий жазо чоралари қўлланилган.

Матбуот анжуманида журналистлар ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олдилар.

Skip to content