Наврўз – миллий ўзлигимиз кўзгуси

Наврўз – миллий ўзлигимиз кўзгуси

НАВРЎЗИ ОЛАМ БУ КУН!

Ўлкамизга чинакам баҳор байрами, инсон руҳини кўтарувчи, қувонч бағишловчи илиқ туйғулар, эзгуликлар айёми – Наврўзи олам кириб келмоқда.

Наврўзи олам — азалдан табиат уйғониши, атроф-борлиқнинг кўкка бурканиши, яратиш ва янгиланиш айёми сифатида катта тантана қилиб келинган. Аммо халқимиз тарихида бу эзгу ва умрбоқий байрамимизга раҳна солинган, уни нишонлашни “эскилик сарқити” дея қаралган кунлар ҳам бўлди.

Шукрки, мустақиллик шарофати билан буларга чек қўйилди. Боқий анъаналаримиз, урф-одатларимизнинг тимсоли бўлиб келган Наврўз мустақиллик йилларида янгидан бўй кўрсатиб, азалий қадриятларимиз, эзгу орзу ва интилишларимизнинг тимсоли сифатида юртдошларимиз қалбидан жой олди.

Бинобарин, Президентимиз таъбири билан айтганда, “Шу бетакрор ва дилбар фаслда барчамиз ўзимизни яшариб кетгандек, вужудимизга янги куч-ғайрат, азму шижоат киргандек ҳис этамиз. Неча юз йиллик анъана ва қадриятларимизни янгитдан кашф этамиз, қандай буюк тарих, қандай буюк маданият ворислари эканимизни яна бир бор англаймиз. Ва бундан қалбларимиз ғурур ва ифтихорга тўлади”.

Дарҳақиқат, бу айём қадриятларимиз гултожи сифатида юрак-юракларимиздан қадр топган байрамдир. Шунингдек, Наврўзи байрами замирида халқимизнинг яратувчанлик, бунёдкорлик шижоати, эзгу ва ҳаётбахш фазилатлари ёрқин намоён бўлади. Дилларда нафосат, яхшилик, меҳр-мурувват, юксак одамийлигу садоқат туйғулари яна бир қадар жўш уриб, бутун борлиқни кўклам ва боқийлиқ нури чулғаб олади. Боболаримиз, момоларимиз эл-юртга омонлик, тинчлик-осойишталик, хонадонларга қут-барака тилаб дуога қўл очишади.

Наврўз ана шундай меҳр-мурувват ва оқибат айёмидир.

Қадаминг хуш келсин, Наврўзим!

 

Шоира Эрматова, Тошкент туманлараро иқтисодий суди судьяси.

 

 

“СУД ФАХРИЙСИ” КЎКРАК НИШОНИ ТАНТАНАЛИ СУРАТДА ТОПШИРИЛДИ

Наврўз байрами арафасида Судьялар Олий кенгашининг тегишли қарори билан бир қатор суд тизими фахрийлари “Суд фахрийси” кўкрак нишони билан тақдирланди. Улар орасида Тошкент шаҳар иқтисодий судининг судьяси Анвар Акрамович Усмонов ҳам бор.

Шу муносабат билан бўлиб ўтган тадбирда Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов Анвар Усмоновни шахсан табриклаб, кўкрак нишонни ўз эгасига тақиб қўйди.

Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов ўз сўзида А.Усмонов салоҳиятли, билимли кадр эканлигини, бирга ишлашган пайтларини эслади.

А.Усмонов 1962 йил Тошкент шаҳрида туғилган. Иш фаолиятини 1980 йилда Тошкент шаҳар судининг суд мажлиси котиби вазифасидан бошлаган.Тошкент давлат университетини тамомлаган. 1991-1996 йилларда Тошкент шаҳар Учтепа тумани  судининг судьяси, ундан сўнг адлия тизимида самарали меҳнат қилган. 2003-2011 йилларда пойтахтимизнинг Олмазор ҳамда Шайхонтоҳур туманларида раис вазифасида ишлаган.Конституциявий суд судьяси,  Адлия вазирининг ўринбосари лавозимида меҳнат қилган.

2017 йилдан А.Усманов Тошкент шаҳар судининг иқтисодий ишлари бўйича судьяси лавозимида ишлаб келмоқда. 4 фарзанднинг отаси.

А.Усмановнинг ибрат олса арзигулик жиҳатлари бисёр.Тадбирда сўзга чиққанлар шулар ҳақида фикр юритиб, А.Усмановнинг келгуси фаолиятига омадлар тиладилар.

ФАХРИЙ СУДЬЯЛАРГА ЭҲТИРОМ КЎРСАТИЛДИ

Барчамизни шодлантирадиган Наврўз олам кириб келмоқда. Атрофда илиқлик, фусункорлик, табиат уйғонмоқда. Бу йилги байрам “Олам нурга тўлсин сен билан Наврўз!” шиори остида ўтмоқда. Байрам шукуҳи шаҳару қишлоқларни қамраб олган шундай кезларда кишиларда бир-бирини қутлаш, улуғлаш кайфияти намоён.

Фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро суди ташаббуси билан тизимда ишлаб кетган суд фахрийларини ҳурматини жойига қўйиш мақсадида тадбир бўлиб ўтди. Тадбирга уч нафар фахрий судьялар – Флора Маҳмудова, Сайёра Шахабутдинова  ва Насиба Бабатаевалар ташриф буюришди.

Фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро суди раиси Бегзод Сагатов тадбирни очар экан, суд фахрийлари доимо эъзозда эканлиги, кейинги пайтда уларга берилаётган эътибор ошганлигини таъкидлаб ўтди.

Флора Маҳмудова 10 йил фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро судида раис вазифасида ишлаган. Ўзи ишлаб кетган қадрдон даргоҳга ташриф буюрган суд фахрийси қадрдон йиллари ўтган даврларни эслаб, айни пайтда суд тизимига бўлган эътибор ижобий томонга ўзгарганлигини, бундай шароитда ҳормай толмай меҳнат қилиш зарурлигини таъкидлади. Миробод фуқаролик суди мактабини кўрган Ф.Маҳмудованинг  шогирлари бугунги кунда Олий судда, вилоятда ва бошқа тизимларда раҳбарлик лавозимида ишламоқда.

Ф. Маҳмудованинг сафдошлари ҳам шу каби эзгу фикрлардан сўзладилар. Сўзга чиққан шогирдлар доимо Ф.Маҳмудовадан фахрланишини, у киши каби устоз мақомида бўлишини айтиб энг эзгу фикрларини билдирдилар.

Тадирда устозларга фахрий ёрлиқ ва  совғалар топширилди, фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро суди жамоаси фахрийлар билан эсдалик  учун суратга тушдилар.

УМУМХАЛҚ ХАЙРИЯ ҲАШАРИ КЎТАРИНКИ КАЙФИЯТДА ЎТКАЗИЛДИ

Барча жойларда бўлгани каби бугун Тошкент шаҳар судлари судьялари ва ходимлари “Обод ва файзли маҳалла – юрт кўрки” шиори остида бўлиб ўтаётган умумхалқ ҳашарида иштирок этиш учун эрта тонгданоқ ишга киришдилар.

Айниқса, тошкент шаҳар суди бу борада барчага ўрнак бўлди.  Ҳашар давомида судлар ҳудуди, ён-атрофи ва ҳовли атрофи, ариқ, кўча ва йўлаклар тартибга келтирилди. Кўчатлар экилиб, дарахтлар оқланди ҳамда уларга шакл берилди. Бу борадаги ишларда айниқса, жиноят ишлари бўйича Шайхонтоҳур тумани суди, жиноят ишлари бўйича Янгиҳаёт суди, жиноят ишлари бўйича Мирзо Улуғбек тумани суди, фуқаролик ишлари бўйича Миробод ва Мирзо Улуғбек туманлараро судлари алоҳида жонбозлик кўрсатишди.

Умумхалқ хайрия ҳашари бошқа судларда ҳам давом этмоқда. Тасвирларда Тошкент шаҳар суди судьялари ва ходимлари ҳамда юқорида номлари тилга олинган туман жиноят судлари ва туманлараро фуқаролик судлари шанбалик жараёнларини кўриб турибсиз.  

 

ТОШКЕНТ ШАҲАР СУДИ РАҲБАРЛАРИ ИШТИРОКИДА САЙЁР ҚАБУЛ

Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти ҳузуридаги “International House Tashkent” академик лицейида Тошкент шаҳар суди раҳбарияти томонидан  Мирзо Улуғбек туманида истиқомат қилувчи жисмоний ва юридик шахслар вакилларини сайёр қабули ташкил этилди.

Сайёр қабулда жами 35 нафар фуқаронинг мурожаатлари тингланди. Мурожаатларнинг 28 таси жиноят, 7 таси фуқаролик ишлари бўйича бўлди. Мурожаатлардан 24 тасига ҳуқуқий тушунтириш берилиб, 11 та мурожаат ижобий ҳал этилди.

Сайёр қабул доирасида ўтказилган сайёр суд мажлисларида жиноят ишлари бўйича Мирзо Улуғбек тумани судининг судьялари томонидан туман мажбурий ижро бюроси ва Пробация хизмати ҳисобида туриб жазо ўтаб келган 10 нафар  маҳкумларнинг ишлари кўриб чиқилди.

Жумладан, Мажбурий ижро бюроси Мирзо Улуғбек туман бўлими томонидан тақдим этилган алимент қарздорлигига оид мамурий ишлар, чунончи,  2 та шахсга нисбатан алимент тўламагани учун 15 сутка маъмурий қамоқ жазоси берилди.  2 нафар маҳкум жазони ўтамаганлиги учун жазо чораси оғирлаштирилди, 7 нафар маҳкум жазо талабларига риоя қилганлиги, қилмишидан чин кўнгилдан пушаймонлиги ҳисобга олиниб, муддатидан илгари шартли равишда озод қилинди.

ТОШКЕНТ ШАҲАР СУДИДА БЎЛИБ ЎТГАН БАЙРАМ ТАДБИРИДА АЁЛ СУДЬЯ ВА ХОДИМАЛАРГА АЛОҲИДА ЭЪТИБОР КЎРСАТИЛДИ

Тошкент шаҳар судида 8 март – Халқаро хотин-қизлар айёми муносабати билан байрам тадбири ташкил этилди. Тадбирга пойтахт судларида меҳнат қилаётган аёл судьялар, фахрий судьялар ва масьуллар таклиф этилди.

Дастлаб, Тошкент шаҳар суди раиси Э.Ходжакулов Олий суд раиси Б.Исламовнинг судья аёлларга бағишланган байрам табригини ўқиб эшиттирди. Таъкидландики, бугунги кунда суд тизимида фаолият юритаётган аёл судьялар ўзларининг юксак билими, ақл-заковати билан жамиятда қонун устуворлиги ва адолат барқарорлигини таъминлашга муносиб ҳисса қўшмоқда.

Эътироф этилганидек, Ўзбекистонда ислоҳотларнинг янги босқичи айнан суд-ҳуқуқ соҳасини ривожлантиришга қаратилган бўлиб, бу жараёнда хотин-қизларнинг ўрни алоҳида аҳамиятга эгадир.

Бугунги кунда Тошкент шаҳар судларида  43 нафар аёл судьялар, 149 нафар ходима хотин-қизлар меҳнат қилиб келмоқда. Судья аёлларнинг 6 нафари  раҳбарлик лавозимларини эгаллаган. Бинобарин, аёл судьялар ва ходима аёллар одил судловни таъминлашга ўз ҳиссаларини қўшиб келаётгани эътирофга лойиқ.

Тадбирда сўзга чиққанлар гўзаллик ва нафосат байрами муносабати билан аёлларимизга самимий тилакларини билдирдилар.

РАСМИЙ АХБОРОТ

Бугун, 2024 йил 26 февраль куни, Тошкент шаҳар судида “Док-1 Макс” дори воситаси билан боғлиқ жиноят ишини кўриб чиқиш бўйича суд жараёни тугаб, суд ҳукми эълон қилинди.

Ушбу жиноят иши Тошкент шаҳар судининг жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати судьяси Мусо Юсупов раислигида биринчи инстанция судида кўриб чиқилди.

Суд ҳукмига кўра:

Сингх Рагвендра Пратап (1972 йилда Ҳиндистон Республикасида туғилган, “Quramax Medikal” МЧЖ директори лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 28,209-моддаси 1-қисми билан айбсиз, деб топилиб, Жиноят-процессуал кодексининг 83-моддаси 1-қисми 2, 3-бандларига асосан оқланди. Сингх Рагвендра ПратапЖиноят кодексининг 184-моддаси 3-қисми, 186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари, 211-моддаси 3-қисми “а” банди, 213-моддаси 3-қисми “а” банди ва 228-моддаси 2-қисми “а”, “б” бандлари, 3-қисмида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга нисбатан 20 йил муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Тайинланган жазони умумий тартибли колонияларда ўташ белгиланди. Жазони ўтаб бўлганидан кейин Сингх Рагвендра Пратапни Ўзбекистон Республикасидан ташқарига чиқариб юбориш белгиланди.

Б. Камбаралиев (1978 йилда Наманган вилоятида туғилган, “Quramax Medikal” МЧЖ савдо директори лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 184-моддаси 3-қисми ва 241-моддаси 1-қисмида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 4 йил 3 ой муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди. Жиноят кодексининг 62-моддасига асосан ўташ учун 3 йил 11 ой 18 кун озодликни чеклаш жазоси қолдирилди.

Н. Мирзаахмедова (1992 йилда Тошкент вилоятида туғилган, “Quramax Medical” МЧЖ рўйхатга олиш бўйича менежери лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 28,186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари ва 228-моддаси 2-қисми “а”, “б” бандлари, 3-қисмида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 10 йил муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Н. Мирзаахмедовага нисбатан Жиноят кодекснинг 72-моддасига асосан тайинланган озодликдан маҳрум қилиш жазоси шартли ҳисобланиб, 3 йил синов муддати белгиланди.

Э. Мирзаахмедов (1976 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Quramax Medical” МЧЖ бош ҳисобчиси лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 184-моддаси 3-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 4 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди.

С. Кариев (1982 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги директори ва унинг ҳузуридаги “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК директори лавозимларида ишлаган) Жиноят кодексининг 186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари ва 209-моддаси 2-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йил 6 ойга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 18 йил муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Тайинланган жазони умумий тартибли колонияларда ўташ белгиланди.

А. Азимов (1993 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК директорининг биринчи ўринбосари лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари, 25,205-моддаси 1-қисми, 209-моддаси 2-қисми “а” банди ва 210-моддаси 2-қисми “г” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йил 6 ойга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 16 йил муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Тайинланган жазони умумий тартибли колонияларда ўташ белгиланди.

Н. Мусаев (1988 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК директори ўринбосари, Фармакопея қўмитаси раиси вазифасини вақтинча бажарувчи лавозимларида ишлаган) Жиноят кодексининг 186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари, 25,205-моддаси 1-қисми, 209-моддаси 2-қисми “а” банди ва 210-моддаси 3-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йил 6 ойга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 16 йил муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Тайинланган жазони умумий тартибли колонияларда ўташ белгиланди.

Г. Салиева (1987 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК директори ёрдамчиси, рўйхатдан ўтказиш бўлими бошлиғи лавозимларида ишлаган) Жиноят кодексининг 207-моддаси 3-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йилга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 3 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди. Жиноят кодексининг 62-моддасига асосан ўташ учун 1 йил 10 ой 10 кун озодликни чеклаш жазоси қолдирилди.

Ш. Шодманов (1992 йилда Самарқанд вилоятида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК рўйхатдан ўтказиш бўлими вице-бошлиғи лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари, 25,205-моддаси 1-қисми, 209-моддаси 2-қисми “а” банди, 28,210-моддаси 3-қисми “а” банди ва 210-моддаси 3-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йил 6 ойга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 16 йил 6 ой муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Тайинланган жазони умумий тартибли колонияларда ўташ белгиланди.

Ж. Эркиний (1993 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК рўйхатдан ўтказиш бўлими бош мутахассиси лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 186-3-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандлари ва 212-моддаси 3-қисми “б” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йилга фармацевтика соҳасидаги давлат идораларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 5 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди. Жиноят кодексининг 62-моддасига асосан ўташ учун 4 йил 6 ой 26 кун озодликни чеклаш жазоси қолдирилди.

С. Саидов (1975 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК Фармакология қўмитаси раиси лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 207-моддаси 3-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йилга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 4 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди.

Ж. Шамшетов (1991 йилда Қорақалпоғистон Республикасида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК рўйхатдан ўтказиш бўлими бош мутахассиси лавозимида ишлаган), А. Джалилов (1992 йилда Тошкент шаҳрида туғилган,  “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК Фармакопея қўмитаси етакчи мутахассиси лавозимида ишлаган) ва Г. Халилова (1963 йилда Тошкент вилоятида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК Фармакология қўмитаси етакчи мутахассиси) Жиноят кодексининг 116-моддаси 4-қисми “а”, “б” бандларида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, уларнинг ҳар бирига нисбатан 2 йилга фармацевтика соҳасидаги давлат идораларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 5 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди.

Г. Болтабаева (1968 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК дори воситалари сифатини назорат қилиш ва стандартлаштириш лабораторияси мудири) Жиноят кодексининг 207-моддаси 3-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йилга давлат идораларида бўлим бошлиғи лавозимида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 3 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди.

М. Хамдамов (1985 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситаларини стандартлаштириш илмий маркази” МЧЖ директори лавозимида ишлаган) жиноят иши доирасидаги битта эпизод бўйича Жиноят кодексининг 209-моддаси 2-қисми “а” банди билан айбсиз, деб топилиб, Жиноят-процессуал кодексининг 83-моддаси 1-қисми 1-бандига асосан оқланди. М. Хамдамов Жиноят кодексининг 205-моддаси 1-қисми, 207-моддаси 3-қисми “а” банди ва 209-моддаси 2-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йил 6 ойга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 4 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди. Жиноят кодексининг 62-моддасига асосан ўташ учун 2 йил 10 ой 1 кун озодликни чеклаш жазоси қолдирилди.

Ш. Холмуродов (1992 йилда Навоий вилоятида туғилган, “Дори воситаларини стандартлаштириш илмий маркази” МЧЖ Сертификатлаштириш органи раҳбари лавозимида ишлаган) жиноят иши доирасидаги битта эпизод бўйича Жиноят кодексининг 209-моддаси 2-қисми “а” банди билан айбсиз, деб топилиб, Жиноят-процессуал кодексининг 83-моддаси 1-қисми 1-бандига асосан оқланди. Ш. Холмуроодов Жиноят кодексининг 205-моддаси 1-қисми, 207-моддаси 3-қисми “а” банди ва 209-моддаси 2-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 2 йил 6 ойга давлат идораларида раҳбарлик лавозимларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 4 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди. Жиноят кодексининг 62-моддасига асосан ўташ учун 3 йил 4 ой 24 кун озодликни чеклаш жазоси қолдирилди.

Н. Шукуруллаева (1988 йилда Қорақалпоғистон Республикасида туғилган, “Дори воситаларини стандартлаштириш илмий маркази” МЧЖ Синов маркази раҳбари) жиноят иши доирасидаги битта эпизод бўйича жиноят кодексининг 209-моддаси 2-қисми “а” банди билан айбсиз, деб топилиб, Жиноят-процессуал кодексининг 83-моддаси 1-қисми 1-бандига асосан оқланди. Н. Шукуруллаева Жиноят кодексининг 205-моддаси 1-қисми “а” банди, 207-моддаси 3-қисми “а” банди ва 209-моддаси 2-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан базавий ҳисоблаш миқдорининг 110 баравари миқдорида, яъни 33 000 000 сўм жарима жазоси тайинланди. Жиноят кодекснинг 62-моддасига асосан 17 190 000 сўм жарима жазоси қолдирилиб, тайинланган жаримани давлат фойдасига ундириш белгинади.

Ш. Абдуганиев (1985 йилда Тошкент вилоятида туғилган, “Дори воситаларини стандартлаштириш илмий маркази” МЧЖ директори ўринбосари лавозимида ишлаган), Ф. Файзиев (1986 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситаларини стандартлаштириш илмий маркази” МЧЖ Сертификатлаштириш органи раҳбари ўринбосари лавозимида ишлаган) ва И. Мирзаёқубов (1991 йилда Фарғона вилоятида туғилган, “Дори воситаларини стандартлаштириш илмий маркази” МЧЖ Синов маркази раҳбари ўринбосари лавозимида ишлаган) Жиноят кодексининг 209-моддаси 2-қисми “а” банди билан айбсиз, деб топилиб, Жиноят-процессуал кодексининг 83-моддаси 1-қисми 1-бандига асосан оқланди. Ш. Абдуганиев, Ф. Файзиев ва И. Мирзаёқубов Жиноят кодексининг 205-моддаси 1-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, уларнинг ҳар бирига нисбатан 2 йилга фармацевтика соҳасидаги давлат идораларида ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилган ҳолда 2 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди.

Ф. Талипов (1977 йилда Тошкент шаҳрида туғилган, “Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат маркази” ДУК рўйхатдан ўтказиш бўлими бош мутахассиси, Фармакология қўмитаси бош мутахассиси лавозимларида ишлаган) Жиноят кодексининг 214-моддаси 3-қисми “а” банди ва 228-моддаси 2-қисми “а”, “б” бандлари, 3-қисмида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан 3 йил 3 ой муддатга озодликдан маҳрум этиш жазоси тайинланди. Тайинланган жазони манзил-колонияларда ўташ белгиланди.

Ф. Назаров (1970 йилда Сирдарё вилоятида туғилган, “Origin Solution” ва “Medreg” МЧЖлар директори) Жиноят кодексининг 228-моддаси 2-қисми “а”, “б” бандлари, 3-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор, деб топилиб, унга нисбатан иш ҳақининг 20 фоизини давлат даромадига ушлаб қолган ҳолда 3 йил муддатга ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланди.

Судланувчилар Сингх Равендра Пратап, Н. Мирзаахмедова, С. Кариев, А. Азимов, Н. Мусаев, Ш. Шодманов ва Ж. Эркинийдан солидар тартибда “Док-1 Макс” ва “Амбронол” дори воситаларидан заҳарланиб, вафот этган 68 нафар марҳум ва 4 нафар соғлиғи ўта оғир аҳволдаги боланинг қонуний вакилларининг ҳар бирига 1 000 000 000 сўмдан, соғлиғининг аҳволи қониқарли бўлган 4 нафар боланинг қонуний вакилларининг ҳар бирига 500 000 000 сўмдан ҳамда соғлиғи яхшиланган 8 нафар боланинг қонуний вакилларининг ҳар бирига 200 000 000 сўмдан маънавий зарар ундирилиши белгиланди.

Судланувчи Ш. Шодмановдан олган пора миқдори қиймати – 881 814 000 сўмни, судланувчилар А. Азимов ва Н. Мусаевдан солидар тартибда – 93 810 000 сўмни давлат фойдасига ундириш белгиланди.

Жабрланувчиларнинг қонуний вакилларига жиноят доирасида етказилган моддий зарарларни ундириш масаласида фуқаролик ишлар бўйича судларига мурожаат қилиш ҳуқуқи тушунтирилди.

Сингх Равендра Пратап, Б. Камбаралиев ва Э. Мирзаахмедовдан солидар тартибда 5 420 177 400 сўм солиқ қарздорлиги давлат фойдасига ундирилиши белгиланди.

Биринчи инстанция судининг ҳукмидан норози тарафлар ҳукм эълон қилинган кундан бошлаб, судланувчи ва жабрланувчилар ҳукм нусхасини олган кундан бошлаб ўн сутка ичида апелляция тартибида ёки ҳукм қонуний кучга киргандан сўнг кассация тартибида Тошкент шаҳар судига шикоят бериши, прокурор протест келтиришга ҳақлилиги маълум қилинади.

 

 

БОСҚИНЧИЛИК ҲАР ДАВРДА ЖИНОЯТДИР

Бизга маълумки, жамиятнинг иқтисодий асосларини ишлаб чиқариш қуроллари, воситалари ҳамда истеъмол молларидан иборат бўлган мулк ташкил қилади. Давлат эса ўз ҳудудида мулк, хусусан хусусий мулкни муҳофаза қилинишига масъул бўлиб келган.

 Амир Темур ҳазратлари ҳам жиноячиликка қарши курашиш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш мақсадида турли қонунларни жорий этганларки, шулардан бири – карвон йулларида кимгадир ҳужум қилиниб, унинг моли тортиб олинса, ўша ернинг ҳокими мол эгасига йуқотилган молнинг икки баробари миқдорида товон тўлашга мажбур қилинган.

Ҳар доим жиноятчиликка қарши самарали курашиш ташкил этилган мамлакат ёки жамиятлар яхши олқишланиб келинган. Замонавий иборалар  билан айтганда, бундай жамиятлар тинч ва осойишта, эркин ижод ва фаолият юритиш шароилари бор, инвестиция жозибардорлигига эга, кўпчилик инсонлар талпинадиган минтақалар ҳисобланади.

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 65-моддасида “Ўзбекистон Республикасида барча мулк шаклларининг тенг ҳуқуқлилиги ва ҳуқуқий жиҳатдан ҳимоя қилиниши таъминланади”, деб белгилаб қўйилиши ҳам бежизга эмас. Бу билан давлат мулклар дахлсизлиги ва мулкий ҳуқуқларнинг кафили сифатида жамиятда ўз мавқеини эътироф этмоқда.

Қолаверса, кимга тегишли бўлишидан қатъи назар ҳар қандай мулкнинг ҳимоя  қилиниши, хусусан ҳуқуқий жиҳатдан ҳимоя қилиниши бирламчи аҳамият касб этиши  баробарида инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг бир шакли сифатида намоён бўлмоқда.

Шунинг учун ҳар қандай шаклдаги мулкий ҳуқуқнинг бузилиши, хусусан, турли усулда амалга оширилган босқинчиликларнинг содир этилишида намоён бўлади, бу эса жамият хавфсизлигига сезиларли даражада хавф туғдирадиган кўрсатгич ҳисобланди. Бу эса ўз навбатида, тегишли ҳуқуқий таъсир чораларини кўриш, хусусуан, мулкка нисбатан содир бўладиган кўплаб жиноятлар қатори босқинчилик жиноятига нисбатан  самарали профилактик чора-тадбирлар, бундай жиноятга қарши курашишнинг янги усул ва шаклларини ишлаб чиқиш ҳамда амалиётга жорий этилишини тақозо этади.

Савол туғилиши табиий, мулкнинг муҳофазаси ҳақида сўз юритилиб, мавзу нега айнан босқинчилик жинояти томон бурилди?

Босқинчилик жинояти ўзининг содир этилиш усули, келиб чиқиши мумкин бўлган оқибатига кўра, мулкка қарши жиноятлар сирасида – энг хафвлисидир.
Чунки, у мулкка тажавуз қилиш билан бирга, инсон саломатлиги ва ҳаётига ҳам раҳна соладиган жиноят ҳисобланади. Умумий жиноятчиликнинг статистикасига эътибор қаратадиган бўлсак, Статистика агентлигининг маълумотларига кўра, босқинчилик ва талончилик жиноятлари фирибгарлик ёки ўғрилик жиноятларининг олдида кичик кўрсатгични ташкил қилади. Бироқ, ҳар бир рақамларда жабрланувчи ваҳима солувчи, унинг соғлигига зарар етказилишига олиб келадиган ёинки, соғлиғини хавфга қўядиган нохуш ҳолатлар юз берган.

Дарҳақиқат, босқинчилик яъни ўзганинг мол-мулкини талон-торож қилиш мақсадида ҳужум қилиб, ҳаёт ёки соғлиқ учун хавфли бўлган зўрлик ишлатиб ёхуд шундай зўрлик ишлатиш билан қўрқитиб содир этиладиган жиноятдир.

Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 164-моддасида мазкур жиноят учун жавобгарлик назарда тутилган. Босқинчилик жиноятининг объекти ўзганинг мол-мулкини муҳофаза қилишни таъминловчи, фуқароларнинг ҳаёти ёки соғлиғи хавфсизлигини таъминлашга қаратилган ижтимоий муносабатлардир. Ушбу жиноят объектив томондан ўзганинг мол-мулкини талон-торож қилиш мақсадида шу мулкнинг эгалланишига қаршилик кўрсатган шахснинг ҳаёти ёки соғлиғи учун хавфли бўлган зўрлик ишлатиш ёхуд шундай зўрлик ишлатиш билан қўрқитиб ҳужум қилишда ифодаланади.
Босқинчилик жинояти ҳар қандай ҳолатда қасддан ва ғаразли мақсадларда содир қилинади. Айбдор жиноят содир этишда у томонидан содир этилаётган зўрликнинг жабрланувчи ҳаёти ёки соғлиғи учун хавфлилигини, ушбу зўрлик ўзганинг мулкини ўзи ва ўзга шахслар фойдасига эгаллаш воситаси сифатида ишлатилаётганлигини тушунади ва шуни хоҳлайди. Мазкур жиноятнинг субъекти 14 ёшга тўлган, ҳар қандай ақли расо жисмоний шахс бўлиши мумкин.

Босқинчилик содир этишдаги ҳужум қонунга хилоф равишда очиқдан-очиқ ёки яширин равишда тўсатдан жабрланувчига, яъни мулкдорга, мол-мулкка қонуний равишда эгалик қилувчи мулк эгасига, шунингдек, талон-торож қилишга қаршилик кўрсатаётган бошқа учинчи шахсларга зўрлик ишлатиб ғайриқонуний таъсир кўрсатишда ифодаланади.

Аксарият ҳолларда, босқинчилик вақтида шахсга очиқдан-очиқ ҳужум қилинади, баъзан эса, жабрланувчига сездирмасдан яширинча (масалан, орқадан ўқ узиб, панадан пичоқ уриб) содир этилиши ҳам мумкин. Ҳужум жабрланувчига нисбатан заҳарловчи ёки фалаж қилишга қаратилган воситалар ва моддалар орқали очиқдан-очиқ ёки яширин равишда содир этилиши ҳам мумкин.

Босқинчиликда ишлатиладиган зўрлик жисмоний ёки руҳий бўлиши мумкин. Одатда, босқинчиликда зўрлик ишлатиш ҳужум билан айни бир вақтда содир бўлади, аммо бевосита ҳужумдан кейин куч ишлатилиши ҳоллари ҳам учрайди. Ҳужум бошқа бир шахсга қаратилиб, мол-мулкни эгаллашга тўсқинлик қилмоқчи бўлган бошқа шахсга нисбатан зўрлик ишлатилган ҳоллар ҳам учрайди.

Босқинчиликда ишлатиладиган зўрлик жабрланувчидан тортиб олинган мол-мулкни эгаллаш ёки ўзида сақлаб қолиш усули ҳисобланади. Босқинчиликни квалификация қилиш учун айбдор томонидан зўрликнинг мол-мулк эгаси ёки уни қўриқлаётган шахс ёхуд мулк тасарруфида бўлган шахс ёхуд ўзганинг мулкини эгаллашга тўсқинлик қилган шахсларга нисбатан ишлатилганлигининг аҳамияти йўқ. Ўзганинг мол-мулкини эгаллаш ёки сақлаб қолиш мақсадида зўрлик ишлатилиши жиноятнинг зарурий белгиси ҳисобланади.

Айбдор қачонки шахснинг ҳаёти ёки соғлиғига зўрлик ишлатиш билан таҳдид қилган тақдирдагина, ҳужумни босқинчилик деб малакалаш мумкин.

Бундай зўрлик ишлатиш таҳдиди жабрланувчига руҳий зўрлик орқали ҳам амалга оширилиши мумкин.

Зўрликнинг хусусиятини оғзаки, қуролни кўрсатиш, имо-ишора (масалан, “ўлдираман”, “майиб қиламан”, “кўзингни ўйиб оламан” дейиш) қилиш, жабрланувчининг ҳаётига ёки соғлиғига оғир тан жароҳати етказиши мумкин бўлган қурол, тўппончани, пичоқни ёхуд шу мақсадларда фойдаланиш мумкин бўлган бошқа предметларни жабрланувчига кўрсатиш, шунингдек, ҳужум ҳаракатларини амалга ошириш (оғир предмет билан бошига уришга ҳаракат қилиш, ўқотар қурол ёки пичоқни ўқталиш ва ҳ.к.) орқали ҳам ифодалаш мумкин.
Зўрлик ишлатиш билан таҳдид қилишни амалга ошириш усули: оғзаки, қўл ҳаракатлари ва бошқалар Жиноят кодексининг 164-моддаси билан малакаланишига таъсир қилмайди.

Алишер Турғунов,

Жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар

Олмазор туман суди судьяси

УЙ-ЖОЙГА КИРИТИШ ВА УЙ-ЖОЙДАН ФЎЙДАЛАНИШ ҲУҚУҚИНИ ЙЎҚОТГАН ДЕБ ТОПИШ ҲАҚИДАГИ ДАЪВОЛАРНИНГ БАЪЗИ ҲУҚУҚИЙ ЖИҲАТЛАРИ

Сўнгги йилларда ўзаро ижтимоий муносабатларнинг ҳуқуқий тартибга солинишида судлар томонидан уй-жой тўғрисидаги қонунчилик нормаларининг ҳам кўплаб қўлланилишига олиб келмоқда. Норманинг амалда қўлланилиши эса, албатта, ундаги тушунмовчилик, камчилик ва бўшлиқ жиҳатларнинг очилишига сабаб бўлади.

Айтиш жоизки, оилавий низоларнинг давоми сифатида уй-жой низоларининг вужудга келиши бугунги кунда энг кўп учрайдиган ҳолат. Жумладан, эр-хотиннинг ажрашиши, хотиннинг уйдан чиқиб кетиши ва келгусида яна уйга кириш ҳақидаги даъво талаби билан судга мурожаат қилиши одатий низолардан бирига айланиб улгурди.

Аксинча, уй-жой мулкдори бўлган эр (хотин), қайнона-қайноталар томонидан уйдан фойдаланиш ҳуқуқни йўқотган деб топиш ҳақидаги даъво аризалари салмоғи ҳам сезиларли даражада ортиб бормоқда.

Ўзбекистон Республикаси Уй-жой кодекси 32 – моддасига мувофиқ, уй, квартира мулкдорининг оила аъзолари, шунингдек, у билан доимий яшаётган фуқаролар, агар уларни кўчириб келган пайтда ёзма равишда бошқа хол қайд этилган бўлмаса, уйдаги, квартирадаги хоналардан мулкдор билан тенг фойдаланишга ҳақлидирлар.

Улар мулкдор берган турар жойга ўзларининг вояга етмаган фарзандларини кўчириб киритишга ҳақлидир, оиланинг бошқа аъзоларини эса, уй, квартира мулкдорининг розилиги билангина кўчириб киритишлари мумкин. Бу шахслар уй, квартиранинг, мулкдори билан оилавий муносабатларни тугатган тақдирда ҳам уларда турар жойдан фойдаланиш ҳуқуқи сақланиб қолади.

Уй, квартиранинг мулкдори билан унинг собиқ оила аъзолари, шунингдек, у билан доимий яшаётган фуқаролар ўртасида турар жойдан фойдаланиш тартиби тарафлар келишуви билан белгиланади.

Турар жой мулкдорининг оила аъзолари деб у билан доимий бирга яшаётган хотини (эри) ва уларнинг фарзандлари тан олинади. Эр-хотиннинг ота-онаси, шунингдек, мулкдор билан доимий яшаётган оилали фарзандлари, агар илгари бу ҳуқуққа эга бўлмаган бўлсалар, фақат ўзаро келишувга биноан мулкдорнинг оила аъзоси деб тан олинишлари мумкин.

Демак, қонун талабидан келиб чиқиб таъкидлаш жоизки, мулкдорнинг оила аъзолари (шунингдек, собиқ оила аъзолари) улар дастлаб уй-жойга кўчириб киритилаётганда бошқача мазмунда ёзма келишувга эришмаган бўлсалар, мавжуд уй-жойдан фойдаланиш (яшаш) ҳуқуқини сақлаб қоладилар. Бу эса, судлар томонидан ушбу мазмундаги даъво талабларининг қаноатлантирилишини назарда тутади.

Шунингдек, уйдан фойдаланиш ҳуқуқини йўқотган деб топиш ҳақидаги даъво талаблари юзасидан қуйидаги ҳуққий асосларни келтириш мумкин.

Фуқаролик кодексининг 5-моддасига кўра, ушбу Кодекс 2-моддасининг биринчи, тўртинчи ва бешинчи қисмларида назарда тутилган муносабатлар қонун ҳужжатлари ёки тарафларнинг келишуви билан тўғридан-тўғри тартибга солинмаган ҳолларда фуқаролик қонун ҳужжатларининг ўхшаш муносабатларни тартибга солувчи нормаси қўлланилади (қонун ўхшашлиги).

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2001 йил 14 сентябрь кунидаги “Уй-жой низолари бўйича суд амалиёти ҳақида”ги 22-сонли қарорининг 18-бандига кўра, Ўзбекистон Республикаси Уй-жой кодексининг 52-моддасига мувофиқ муниципал, идоравий уй-жой фонди ва аниқ мақсадли коммунал уй-жой фондининг уйларидаги турар-жойни ижарага олувчи, унинг оила аъзолари ёки ижарага олувчи билан доимий яшаётган фуқаролар вақтинча бўлмаганларида (агар, турар-жой бўйича узоқ муддат сақланиши кўрсатилмаган бўлса) турар-жой олти ой муддат давомида унинг ҳисобида сақланади. (Шу модданинг иккинчи қисмида баён қилинган ҳолатлар бундан мустасно).

Шахснинг белгиланган муддатдан ортиқ давр мобайнида уйда бўлмаслиги оқибатида турар-жойдан фойдаланиш ҳуқуқи манфаатдор шахсларнинг даъвоси бўйича суд йўли билан йўқотган деб топилиши мумкин.

Агар, суд, шахснинг белгиланган муддатдан ортиқ даврда яшамаслигини узрли сабаблар оқибатида юзага келган деб ҳисобласа, даъвони қаноатлантирмасдан рад этиши мумкин.

Фуқаролик кодексининг 172-моддасига асосан, мулкдорнинг ўз ҳуқуқларини амалга ошириши бошқа шахсларнинг ҳуқуқларини ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини бузмаслиги шарт.

Қонунларда назарда тутилган ҳолларда, шартларда ва доирада мулкдор бошқа шахслар унинг мол-мулкидан чекланган тарзда фойдаланишига йўл қўйишга мажбур. Мулкдор ўзининг устунлик мавқеини суиистъемол қилишга, бошқа шахсларнинг ҳуқуқларини ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини камситадиган ўзга ҳаракатларни қилишга ҳақли эмас.

Бундан кўриниб турибдики, шахснинг турар жойда узрли сабабларсиз олти ойдан ортиқ муддатда бўлмаслиги (яшамаслиги) уйдан чиқариш ҳақидаги даъволарни қаноатлантиришнинг муҳим мезони бўлиб хизмат қилади.

Хулоса ўрнида айтиш лозимки, фуқароларимизнинг уй-жой, унга киритиш, ундан фойдаланиш ҳуқуқини йўқотган деб топиш каби низолар бўйича юқоридаги қонун талабларини билишлари ва тушуниб олишлари ушбу мазмундаги даъволар юзасидан судга мурожаат қилишда даъво асосларини тўғри келтириш кафолати  бўлиб хизмат қилади.

Зеро, асосли даъво талабларининг келгусида қаноатлантириш ҳолатлари уларнинг ортиқча маблағи ва вақти тежалиши ҳамда оворагарчиликларнинг олдини олган бўлар эди.  

Феруза Астанова,

Фуқаролик ишлари бўйича  Шайхонтоҳур туманлараро суди судьяси.

Тошкент шаҳар прокуратурасида пойтахт туманлари прокурор ўринбосарлари ва прокурор ёрдамчилари учун семинар машғулоти ўтказилди.

Семинар машғулотда Тошкент шаҳар судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси С.Сафоева “Суд қарорларининг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини текширишнинг янги тартиби” мавзусида маъруза қилиб, Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 25 декабрдаги “Суд қарорларининг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-887-сонли Қонунининг мазмун моҳияти, ушбу Қонун асосида процессуал қонунчиликка киритилган ўзгартишлар ҳақида сўзлади.

Тадбирда ушбу Қонун билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексига суд ишларини кўришнинг ўта марказлаштирилишига барҳам берилиши, ишларни вилоят судларида ва унга тенглаштирилган судларда апелляция ёки кассация ва тафтиш тартибида кўриш босқичлари жорий этилгани, Олий судда тафтиш тартибида ҳамда Олий суд Раёсатида қайта кўрилиши, юқори турувчи судлар томонидан қуйи судларнинг бекор қилинган қарорларини янгидан кўриш учун қайтадан ушбу судларга юбориш тартиби чиқариб ташлангани, ҳар бир суд инстанциясининг зиммасига иш бўйича якуний қарор чиқариш мажбурияти юклатилгани, суд қарорларини қайта кўриш босқичларига тафтиш инстанцияси жорий этилишини назарда тутувчи ўзгартириш ва қўшимчалар киритилганлиги  ҳақида атрофлича фикр юритилди.