Матбуот хизмати – 59 sahifasi – Тошкент шаҳар суди

OLX.UZДАГИ ОЛҒИР 24 НАФАР ЭЪЛОН БЕРУВЧИНИ ҚАЙ ТАРЗДА 300 МИЛЛИОНГА “УХЛАТДИ”?

ҚАРМОҚ

Бекорчининг хаёлларига нималар келмайди, дейсиз. Айниқса, у текинхўрликни, одамларни лақиллатиб, борини ўзлаштиришни, уларнинг ҳисобига кун кўришни афзал билса.

Содиқ Диёров (исм-шарифлар ўзгартирилган) уззу-кун ётавериб зерикди, нима дир “янгилик” қилишни истади. Телефонини титкила ди, турли сайтларга кирди, бўлар-бўлмас видеоларни томоша қилди. Яна титкилади.

Olx.uz! Шу сайтга кўзи тушиши билан лабининг бир чети иршайди. Ҳатто эртадан бери чўзилиб ётган жойидан сакраб турди. Ўзича хиргойи қилиб, бир эшилиб ўйнади-ей. Ва шу ондаёқ хаёлига келган мақсад сари илк қадамини ташлади. Маҳсулотини сотмоқчи бўлиб, сайтда эълон қўйганлардан бирининг рақамини босди. Нариги томондан лаббай, деган жавоб олгач сўз бошлади:

– Яхшимисиз, тикув машиналарингизни сотмоқчи экансиз?

– Ҳа, худди шундай, турли русумдаги 15 та машинкам бор, пул зарур эди, ҳаммасини бирдан ол ганга арзон нархда сотаман, – деди Сирдарё вилоятининг Ширин шаҳрида истиқомат қилувчи Дилобар Ниёзова.

– Яқинда тикув цехи очгандим, агар уларни Тошкент шаҳрига олиб келсангиз, ўзим ҳаммасини сотиб олардим.

Таклиф сотувчига маъқул келди. Эртаси куниёқ товарларини машинага юклаб пойтахтга олиб келди.

– Синглим, минг бор узр, олдингизда хижолатдаман, сизниям овора қилдим… – уялган бўлди Содиқ. – Бир танишимда анчагина пулларим бор эди, сал муаммоси чиқиб қолибди, шунга…

Қўнжим пулга тўлиб қайтаман деган умидда бир вилоят наридан овораю сарсон бўлиб келган жувонгина ҳайрон эди. Қолаверса шунча манзилга шунча машиналарни яна қайтариб олиб кетиш харажатлари чаккимас.

– Агар рози бўлсангиз, бир ҳафтада пулларин гизни қилиб бераман, – унинг хаёлини бўлди олар ман. – Ишонмасангиз тилхат ҳам ёзиб бераман.

Аёл ноилож рози бўлди, 41,5 миллион сўмлик қийматдаги тикув машиналарини тилхатга алмашиб, Сирдарёга қайтди.

– Бунча содда бўлмаса-я, бу одамларимиз, – қўлига осонгина киритилган юкларни “Яндекс” хизмати кўмагида олиб қайтаркан мийиғида кулди у. – Шунча товарини битта тилхатга алмашиб кетди.

У ўзи да намоён бўлган “қобилият”идан мағрурланар, ҳадемай, мана буларни сотса қўлига тушадиган маблағлардан қувончи ичига сиғмасди.

– Давринг келди сур бегим, – деди ўзига ўзи машина суянчиғига бошини ташлаб ва яна дарҳол оlx.uzга шўнғиди.

ХАЙРИЯ НИҚОБИ ОСТИДА…

Яна бир эълонга кўзи тушиб, дарҳол қўнғироқ қилди. Ўзаро суҳбатдан сўнг, машинкалар ни тегиш ли жойда қолдирдию, иккинчи манзил – Юнусобод тумани Отчопар маҳалласи Бўзсув бўйи кўчасидаги хонадонлардан бирига йўл тортди.

– Бир одатим бор опажон, мол сўйиб, етимларга хайрия тариқасида тарқатиб тураман, – деди уни кутиб олган уй бекаси билан молхонага кетаётиб. – Бу қорамолингизни ҳам ўзим қиммат нархда сотиб оламан, фақат битта илтимос, пулини 10 кунда бераман. Савобимизга сиз ҳам шерик бўлинг, дуода қоласиз.

Таклифни рад этмоққа эндигина оғиз жуфтлаган аёл савоб сўзидан сўнг эриди-қолди. Қўлига тутқа зилган паспорт нусха ва тилхат эвазига 14 миллион сўмлик бир бош қорамолининг арқонини унга тутқазди…

Ишлари беш бўлаётганидан ҳаволанган Содиқ сайтдан чиқолмай қолди. Ўзибоп мижозлар ахтарар, улар билан савдолашар, телефонда уларнинг содда ликларига ишонгач, аниқ мақсадга ўтарди.

Бахтиёр Мўминов ҳам унга қандай чув тушга нини билмай қолди, рости. Унинг 6 миллион сўмга сотмоқчи бўлгани 2 та “Redmi note 9 t” телефон аппарати учун олдиндан 800 минг сўм, қолганини 4 ой давомида ҳар ойда 1 300 000 сўмдан бериб бориши ни айтиб, охири кўндирди. Юнусободлик Ҳусан Раҳимов-чи? Пулини бир ҳафта ичида олишига ишониб, ойлаб боққани, 36 миллион сўмлик 2 бош ҳўкизини “хайрия” чига қўшқўллаб бериб юборди…

Фирибгарнинг қилмиши шу билан якун топган бўлса қанийди. У ўзининг жиноий ҳаракатларини давом этиб, такроран фирибгарлик, яъни ўзганинг мол-мулкини алдаш ва ишончни суиистеъмол қилиш йўли билан қўлга киритиш мақсадида яна кўплаб содда ва ишонувчан кишиларни қармоғига илинтирди. Паркентлик Эркин Раимовнинг турли русумдаги 8 та тикув машинасини 10 кунда пулини олиб келиб беришга ишонтириб, шу мазмунда тилхат ёзиб бериб, алдаб кетиб, уни 18 934 038 сўмга “ухлатган”. Шунингдек, бектемирлик Васила Зулфиқорованинг 2 та (9 475 000 сўмлик), олмазорлик Динара Утанованинг 12 та (33 760 481 сўмлик), юнусободлик Холмат Асфандиёровнинг 1 та (6 839 095 сўмлик), Рашид Собиржоновнинг 2 та (8 345 436 сўмлик), янгиҳаётлик Дониёр Маликовнинг 10 та (60 миллион сўм лик), учтепалик Мақсуда Тўраеванинг 1 та (6 миллион сўмлик), ўртачирчиқлик Маҳфуза Мирзаеванинг 1 та (3 миллион сўмлик), Дилшод Собировнинг 1 та (8 миллион сўмлик), олмазорлик Дилдора Солиеванинг 4 та (2 100 АҚШ долларилик), бектемирлик Назира Туропованинг 1 та (3,5 миллион сўмлик), Саид Тоштемировнинг 7 та (2 250 АҚШ долларилик) тикув машинасини фирибгарлик йўли билан ўзлаштирган. Уларни сотиб, ўз мақсадлари учун сарфлаб юборган. Булардан ташқари, у яна шу сайтдаги эълонлар орқали кўплаб кишиларнинг сотувга қўйган мобил телефонлари, компьютер жамланмалари ва бошқа ашёларини юқоридаги яхлитда алдаб-сулдаб қўлга киритишга муваффақ бўлган.

“ТОТАЛИЗАТОРГА ЮТҚАЗИБ ҚЎЙГАНДИМ”

Судланувчи Содиқ Диёров судда айбига тўлиқ иқрорлик билдирди. Қаердан бунча “иқтидор” деяётган бўлсангиз, у олдинлари тикув машинаси олиб сотиш фаолияти билан шуғулланган экан.

Ўзининг айтишича, фирибгарликка қўл уришига эса 2021 йил бошларида тотализатор ўйинига қизиқиб қолиб, футбол жамоаларига пул тика бошлагани, аммо унинг жамоаси ютқазиб қўйгани сабабли, у ҳам пулларини бой бергани сабаб эмиш. Ўйинга берилиб кетганидан ўзи билмаган ҳолда кўп миқдорда пул тикиб, ютқазиб, қарз бўла бошлагани, қарзларидан қутилиш мақсадида фуқароларнинг olx.uz сайти орқали сотувга чиқарган тикув машиналари пулини 10 кун ичида олиб келиб беришини айтиб олиб, уларни қайта сотиб, пулларини яна тотализатор ўйинига тикиб, ютқазишда давом этган.

Суд Содиқ Диёровни Жиноят кодексининг 168-моддаси (фирибгарлик) 3-қисми “б” бандида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор деб топди. Унга узил-кесил ўташ учун 7 йил 2 ой муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди. Шунингдек, Содиқ Диёровдан 20 нафар жабрланувчи ҳисобига жами 225 609 906 сўм ундириш кўрсатилди (7 нафарига 14 650 000 сўм ва 1 850 АҚШ доллари ҳамда бир нафарига қиймати 2 000 АҚШ доллари бўлган 2 та тикув машинаси шу пайтгача қайтарилган).

ФОЖИА ТЎРИ

Жиноятчига жазо тайинланди, маълум муддатга озодликдан маҳрум қилинди. Жабрланувчиларга етказилган зарарлар қачонлардир қопланар ҳам. Аммо бошқа хавотир кўнгилга тинчлик бермайди.

Биринчи ҳадик шуки, одамлардаги соддалик, ҳанузгача бировларга ишониб, чув тушиб, кейин уни бартараф этаман деб йиллаб сарсону саргардон бўлиб юриши, ҳуқуқларини яхши билмаслиги. Эътибор берган бўлсангиз бир фирибгар 24 кишини чув туширган. 24 нафар! Бу кичкина рақам эмас! Бу шунча хонадонда хотиржамлик кетгани, асаббузарлик, оилавий келишмовчилик ва жанжал урчиганидан дарак эмасми?!

Иккинчидан. Судланувчи мазкур хатоларига сабаб – интернет ўйинларига муккасидан кетгани, оддий қилиб айтганда, қиморга пул тиккани ва ютқазиб қўйганини сабаб қилиб кўрсатмоқда. Қиморнинг ҳаром экани ҳақида муқаддас китобларимизда, ҳадисларимизда ҳам бир неча бор келтирилган. Бунинг олдини олиш жоизлиги, унга яқинлашмаслик, акс ҳолда хунук оқибатларга олиб келиши ҳақида оммавий ахборот воситаларида бот-бот чиқишлар бўлиб турибди. Бироқ… аҳвол ўша-ўша.

Ҳозирги пайтда интернетсиз ҳаётни тасаввур қилиш қийин. Ҳамма гап ундан тўғри ва оқилона фойдаланишда. Лекин ҳаммада ҳам бундай ҳимоя иммунитети шаклланмаган, айниқса ёшларнинг интернетда соатлаб ўйин ўйнаётгани барчасидан хавотирли. Аҳоли орасида айнан интернетдаги тотализатор ўйинига қизиқиш ортаётгани сир эмас. Ҳатто тез-тез қулоққа чалиняпти, қайсидир ҳамюртимизнинг бу каби ўйинларга катта миқдорда пулини тикиб, бой бериб қўйгани, ҳатто ўз жонига қасд қилаётгани ҳақида ҳам эшитяпмиз. Ёки контракт тўлови учун ота-онаси юборган пулларни унга тикиб, ўқишидан мосуво бўлаётган талабалар ҳам йўқ эмас. Эшитяпмизу, лекин минг афсуски, жиддий сабоқ чиқармаяпмиз. Тўғри, интернетдан фойдаланиш учун чеклов ёки тақиқ йўқ. Ҳамма муаммо мана шунда! Демак, истаган одам интернет орқали бу ўйинни ўйнаши мумкин. Шу боис бундай иллатларга қарши ҳар биримиз курашишимиз, ҳушёр бўлишимиз, фарзандларимизга бу қинғир ва ҳаром йўл экани, ундан узоқ бўлишини таъкидлаб туришимиз жоиз. Зеро, таваккалчиликка асосланган ҳар қандай ўйиннинг охири фожиали тугайди.

Икром РАЖАБОВ,

жиноят ишлари бўйича Янгиҳаёт тумани суди судьяси,

Нурхон ЭЛМИРЗАЕВА, журналист

(“XXI asr” газетаси, 2022 йил 28 апрель)

29 НАФАР ШАХС ЖАЗОНИ ЎТАШДАН МУДДАТИДАН ОЛДИН ОЗОД ҚИЛИНДИ

Тошкент шаҳар суди томонидан ҳуқуқий жиҳатдан кўмакка муҳтож бўлган Яшнобод туман аҳолиси учун сайёр қабул ўтказилди.

Яшнобод туманидаги “Фидоийлар” маҳалла фуқаролар йиғинида ўтган сайёр қабулда Тошкент шаҳар суди раиси Эркин Ходжакулов, Тошкент шаҳар суди раиси ўринбосари — фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Шухрат Аббасов, Тошкент шаҳар суди раиси ўринбосари — жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Акбарали Турабов, Тошкент шаҳар суди раиси ўринбосари — иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раиси Мақсудбек Саидов, Тошкент шаҳар маъмурий суди раис ўринбосари Ғолибжон Давлатов ва фуқаролик ишлари бўйича Миробод туманлараро суди раиси Бехзод Сагатов, жиноят ишлари бўйича Яшнобод туман суди раиси Аброр Саидов, Тошкент туманлараро суди раис ўринбосари Исломжон Хамроев, судьялар фуқароларнинг мурожаатларини қабул қилишди.

Сайёр қабулда жами 58 нафар фуқаролар ўзларини қийнаётган муаммолар билан судьяларга юзланишди. 57 нафар фуқаронинг оғзаки, 1 нафар фуқаронинг ёзма мурожаатлари қабул қилинди.

Қабул қилинган фуқароларнинг 39 нафари жиноят ишлари бўйича, 18 нафари фуқаролик ишлар бўйича судларга оид мурожаатларни ташкил этади.

Жами 58 та мурожаатлардан 27 таси бўйича ҳуқуқий тушунтиришлар берилди, 31 та мурожаат жойида ижобий ҳал этилиб, мурожатлар қаноатлантирилди.

Шунингдек, сайёр қабул давомида сайёр суд ҳам бўлиб ўтди. Унда Жиноят ишлари бўйича Яшнобод туман суди томонидан 29 нафар шахс жазони ўташдан муддатидан олдин озод қилинди.

— Ҳужжатлар, штамплар, муҳрлар, бланкалар тайёрлаш, уларни қалбакилаштириш, сотиш ёки улардан фойдаланиш жиноятини содир қилганликда айбли деб топилиб, менга нисбатан 1 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланганди. Жазони ўташ даврида ўзимни жиноий қилмишларимни тўлиқ англаб етиб, тузалиш йўлига қатъий ўтиб, белгиланган тақиқлар, чекловлар ва мажбуриятларга тўлиқ амал қилиб келдим. Тайинланган жазо муддатини 1/3 қисмидан кўпроғи, яъни 4 ой 20 кунни ўтаганман. Бугунги сайёр судда 7 ой 10 кун озодликни чеклаш жазосидан муддатидан илгари шартли равишда озод қилиндим. Бундан буён бошқа бу каби хатоларга йўл қўймайман, жамиятга фойдали меҳнат билан шуғулланиб, атрофдагиларга ўрнак бўламан. Шуни алоҳида таъкидламоқчиманки, фуқароларнинг мурожаатларига беэътибор бўлмай, шундай сайёр қабуллар ташкиллаштираётган Тошкент шаҳар судига раҳмат, – дейди аёл.

Эслатиб ўтамиз, мазкур сайёр қабуллар шаҳарнинг барча туманларида бўлиб ўтади. Галдаги сайёр қабул эса 13 май санасида Юнусобод ва Мирзо Улуғбек туман фуқаролари учун ўтказилади.

“БУ ГАЛ ҲАМ ДАВЛАТ БОЖИ ТЎЛАНАДИМИ?”

— Ўғлимни уйлантирганимизга 15 йил бўлди, икки нафар фарзанди бор. Хотини ўн беш йилдирки “сизда кўнглим йўқ, мажбурлаб узатишган”, деб жанжал қилади. Битта уйда алоҳида хоналарда яшаб келишган. Охири бундай яшаб бўлмаслигини тушуниб, ўғлим ажрашишга ариза берди. Судда 6 ой мухлат берилди. Эр-хотин ажрашишга рози, лекин суд ажраштирмаяпти. Яқинда ўғлим “аризам рад этилибди, қайтадан топширишим керак экан”, деди. Бу гал ҳам давлат божи тўланадими? Набираларим биз билан бирга яшайди. Онасини улар билан иши йўқ. Яшашни хоҳламаса мажбурлашни нима кераги бор?
Исми сир тутилди

Дилшод ХАСАНОВ, фуқаролик ишлари бўйича Учтепа туманлараро суди судьяси:

— Олий суд Пленумининг 2011 йил 20 июлдаги “Судлар томонидан никоҳдан ажратишга оид ишлар бўйича қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида” ги қарорининг 18-бандига кўра, айнан ўша тарафлар томонидан айнан ўша асослар бўйича никоҳдан ажратиш тўғрисидаги такрорий даъво аризаси суднинг иш юритувига бундай даъвони рад қилиш ҳақидаги ҳал қилув қарори ёки даъвогарнинг даъводан воз кечганлиги ёхуд тарафлар ярашганлиги муносабати билан иш юритишни тугатиш ҳақидаги ажрим қонуний кучга кирган кундан бошлаб, камида олти ой ўтгандан сўнг (ҳал қилув қарори чиқарилган кундан бошлаб етти ой ўтгач) қабул қилиниши мумкин. Бундай даъво янги асосларга кўра тақдим этилганда, такрорий даъво аризаси мазкур муддатга риоя қилинмасдан берилиши мумкин.

Никоҳдан ажратиш ҳақидаги даъво аризаси судга Фуқаролик процессуал кодексининг 189-моддаси талабларига риоя қилинган ҳолда берилади. Судга даъво аризани беришда базавий ҳисоблаш миқдорининг икки баравари миқдорида давлат божи ҳамда базавий ҳисоблаш миқдорининг етти фоизи миқдорида почта харажати тўланади.

ТАДБИРКОРЛИКНИ ЙЎЛГА ҚЎЙИШ УЧУН ХОТИН-ҚИЗЛАРГА 33 МИЛЛИОН СЎМГАЧА 14 ФОИЗЛИК КРЕДИТЛАР БЕРИЛАДИ

Жамиятнинг ҳар бир бўғинида хотин-қизларнинг ўрни беқиёс. Бугунги кунда давлатимизда аёлларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, уларга зарур шарт-шароитлар яратиш, имтиёзлар ва кафолатлар бериш, уларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш борасида кенг кўламли ишлар олиб борилмоқда.

Яхши биламиз, давлат ташкилотларида кадрлар билан боғлиқ масалаларда хотин-қизларнинг салмоқли ўрни бор. Аммо жуда кўплаб тажрибали ва унумдор иш меҳнати салоҳиятига эга хотин-қизлар олий маълумотга эга эмас. Давлат ташкилотларида бир неча йиллар давомида самарали меҳнат қилиб келишларига қарамасдан, олий маълумот дипломи йўқлиги сабабли кўпгина хотин-қизлар иш фаолиятларида юқори поғоналарга кўтарила олмаяпти. Жумладан, суд тизимида ҳам. Қувонарлиси, кадрлар билан боғлиқ мазкур масала 2022/2023 ўқув йилидан бошлаб ўз ечими топиши кутиляпти.

Хусусан, мутахассислиги бўйича камида 5 йил меҳнат стажига эга, лекин олий маълумотга эга бўлмаган 500 нафардан иборат хотин-қизларни ҳар йили Оила ва хотин-қизлар давлат қўмитаси тавсияномаларига асосан давлат олий таълим муассасаларининг бакалавриат таълим йўналишларига умумий қабул параметрларидан ташқари алоҳида тест синовлари натижаларига мувофиқ тўлов-контракт асосида ўқишга қабул қилиниши мумкин.

Мазкур квоталарнинг ажратилиши давлат ташкилотларида кадрлар билан боғлиқ масалаларга ижобий таъсир кўрсатади.

Хотин-қизларни ўқитиш масаласи фақат шу билан чекланиб қолмаган. Президентнинг юқоридаги Фармони асосида 2022/2023 ўқув йилидан бошлаб олий таълим муассасалари, техникум ва коллежларда, шу жумладан, сиртқи ва кечки таълим шаклида ўқиётган хотин-қизларнинг таълим контрактларини тўлаш учун 7 йил муддатга фоизсиз таълим кредитларини молиялаштириш мақсадида тижорат банкларига Давлат бюджетидан ҳар йили 1,8 триллион сўм ресурс маблағлари ажратилади.

Хотин-қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилишни кучайтириш учун 2022 йил 1 июнь санасигача тазйиқ ва зўравонликдан жабрланувчига давлат ҳимоясини тақдим этувчи ордер суд томонидан бир йил муддатгача берилишига оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилиши муҳим аҳамиятга эга. Бу билан суд орқали тазйиқ ва зўравонликка учраган хотин-қизларнинг манфаатлари янада кўпроқ ҳимоя қилинади.

Хотин-қизларнинг минимал истеъмол харажатларининг қопланиши уларнинг жамиятдаги мавқеини оширади. 2022 йил 1 сентябрь санасидан бошлаб бюджет ташкилотларидан ташқари барча юридик шахсларда охирги 6 ой давомида узлуксиз иш стажига эга бўлган аёлларга ҳар ой учун минимал истеъмол харажатлари миқдоридан келиб чиққан ҳолда Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан ҳомиладорлик ва туғиш нафақаси тўланиши белгиланаяпти. Бу ҳолат нафақат бюджет ташкилотларида балки бюджетдан ташқари ташкилотларда ҳам аёлларнинг ижтимоий қўллаб-қувватланишига сабаб бўлади. Бу эса, ўз навбатида, бюджетдан маблағ олмайдиган ташкилотлар учун ўзларининг аёл ишчилари учун қўллаб-қувватлаш вазифасига айланади.

Бундан ташқари, Ҳукумат қарори (145-сон, 31.03.2022 й.) билан “Аёллар дафтари”ни юритиш орқали хотин-қизлар муаммоларини тизимли равишда ҳал этиш ва уларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш тартиби тўғрисидаги низом тасдиқланди.

Низомга мувофиқ, “Аёллар дафтари”га 30 ёшдан ошган қуйидаги хотин-қизлар киритилади:
ижтимоий ҳимояга муҳтож ишсиз хотин-қизлар;
тадбиркорлик қилиш истагида бўлган эҳтиёжманд хотин-қизлар;
боқувчиси бўлмаган эҳтиёжманд хотин-қизлар;
ижтимоий ёрдамга муҳтож I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган, тезкор тиббий муолажага муҳтож эҳтиёжманд хотин-қизлар;
уй-жойга муҳтож хотин-қизлар;
қарамоғида ногиронлиги бўлган фарзандлари бор эҳтиёжманд хотин-қизлар.

Тадбиркорликни йўлга қўйиш учун хотин-қизларга 33 млн сўмгача 14 фоизлик кредитлар:
оилавий тадбиркорлик учун – 3 ойдан 6 ойгача имтиёзли давр билан 3 йилгача;
чорвачилик, балиқчилик, паррандачилик учун – 1 йилгача имтиёзли давр билан 3 йилгача;
боғдорчилик, узумчилик ва лимончилик учун – 3 йилгача имтиёзли давр билан 7 йилгача ажратилади.

Аёлларга 5 миллион сўмгача кредитлар нақд берилиши кўзда тутилмоқда.

Мазкур низом тасдиқланиши муносабати билан “Аёллар дафтари”га оид илгариги вақтинчалик тартиб бекор қилинди.

Жасур СИРОЖЕВ,
фуқаролик ишлари бўйича Мирзо Улуғбек туманлараро суди судьяси

“АЖРАШИШ ВА БОЛАГА ФАМИЛИЯ БЕРИЛИШИ МАСАЛАСИНИ ҚАНДАЙ ҲАЛ ҚИЛИШ МУМКИН?”

— Икки йил олдин япониялик йигитга турмушга чиққандим. У билан ўзимизда «ЗАГС» дан ўтганмиз. Аммо ҳаётимиз бўлмади. Келишмовчиликлар кўпайгач, мен Ўзбекистонга қайтдим, у юртида қолди. Бу орада бефарзанд узоқ қариндошларимиздан бири менга оғиз солди. Яқинда ўғилли бўлдим. Турмуш ўртоғим болани ўз фамилиясига олмоқчи, бироқ бунинг учун отасининг розилиги керак экан. У эса Японияда, Тошкентга келишни хоҳламаяпти. Қўнғироқларимга жавоб бермаяпти. Ажрашишни ҳал қилиш ва болага фамилия берилиши масаласини қандай ҳал қилиш мумкин?
Исми сир тутилди

Ахрор СУЛАЙМОНОВ, Тошкент шаҳар судининг фуқаролик ишлари бўйича судьяси:

— Ушбу ҳолатда, cиз япониялик йигитнинг Ўзбекистон Республикасидаги сўнгги яшаш жойидаги судга никоҳдан ажратиш ҳақидаги даъво ариза билан мурожаат қилишингиз лозим. Суд ўз навбатида фуқаролик ишини тўғри, ўз вақтида кўриб чиқиш ва ҳал этиш чораларини кўради.

Ўғил фарзандли бўлган бўлсангиз, унинг отаси сифатида турмуш ўртоғингиз, яъни япониялик йигит қайд этилган бўлса, унда ҳақиқатдан ҳам, болангизни бошқа шахс томонидан фарзандликка олиш учун унинг розилиги керак бўлади. Ундан ташқари, агар турмуш ўртоғингиз фарзандига нисбатан ўз оталик мажбуриятларини бажармаётган бўлса, ундан хабар олмасдан, моддий ёрдам бермасдан, унинг тарбиясида иштирок этмаётган бўлса, уни оталик ҳуқуқидан маҳрум қилиш ҳақидаги даъво ариза билан судга мурожаат қилишингиз мумкин бўлади. Агар келгусида, у оталик ҳуқуқидан маҳрум қилинадиган бўлса, болангизни бошқа шахс томонидан фарзандликка олиш учун унинг розилиги талаб қилинмайди.

ТОШКЕНТДА 30 ЁШЛИ РАҲБАР 36 КИШИНИНГ НОМИГА КРЕДИТ ОЛГАН. АММО У ФУҚАРОЛАРНИНГ БУНДАН ХАБАРИ ЙЎҚ

Паркент туманида яшовчи 4-сонли умумий ўрта таълим мактаби ўқитувчиси З.Қосимова (исм-фамилиялар ўзгартирилган) номига почтадан хат келади. Табиийки, у хатни очиб ўқийди.

“Ўзсаноатқурилишбанк” амалиёт бошқармаси томонидан жўнатилган огоҳлантириш хатида кредит шартномаси асосисда 15 миллион 609 минг сўм пул маблағи ажратилганлиги, бироқ ушбу кредит қарздорлиги сўндирилмаганлиги сабабли тўлашилозимлиги ёзилган эди. Ўқиувчи ҳайрон бўлди. Эҳтимол, адашиб жўнатишгандир, ўйлади у. Орадан маълум муддат ўтгач, шундай “мактуб” яна келди. З.Қосимова масалага ойдинлик киритиш мақсадида йўлга чиқади. Тошкент шаҳар Юнусобод туманида жойлашган “Ўзсаноатқурилишбанк” амалиёт бошқармасига боради. Банк ходимларига хатни кўрсатади.

— Опа, сизнинг номингизга онлайн кредит олинган. Кредит суммаси пластик картангизга ташлаб берилган.

— Бўлиши мумкин эмас, – деди З.Қосимова жаҳли чиқиб, – Мен ҳеч қачон кредит олмаганман. Банкка ҳам келган эмасман.

— Агар сиз кредит олмаган бўлсангиз, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга мурожаат қилинг.

Шундан сўнг, З.Қосимова Тошкент шаҳар прокуратурасига ариза ёзади.

З.Қосимовага ўхшаш “мактуб” олганлар сони анча кўп экан. Бирининг номига 19 миллион 500 минг сўм, иккинчисининг номига 29 миллион 319 минг сўм, учинчисининг номига 12 миллион 996 минг сўм, хуллас, жами 178 миллион 73 минг сўм қалбаки ҳужжатлар асосида онлайн кредитлар олинган.

Текширишларда аниқландики, Паркент туманида яшовчи Э.Юсупов “Javohir Hurshidbek” ва “Eco markaz shop” масъулияти чекланган жамияти таъсисчиси ва раҳбари лавозимида ишлаб келиб, ғайриқонуний йўллар билан қўлга киритилган ўзгаларнинг паспорт нусхаларидан фойдаланиб режасини амалга оширган. 36 нафар фуқарони МЧЖнинг ишчи-ходимлари эканлиги тўғрисида ҳужжатни қалбакилаштириб, банкка тақдим этиб, пластик карталарни расмийлаштиради.

Эндигина 30 ёшга кирган бу йигитнинг қилмишлари суриштирув ва тергов жараёнида фош этилди.

Суд унга жазо тайинлашда етказилган зарар қопланганлигини инобатга олиб, базавий ҳисоблаш миқдорининг 400 баравари миқдорида жарима ҳамда иш ҳақининг 20 фоизини давлат даромади ҳисобига ушлаб қолган ҳолда икки йил ахлоқ тузатиш иши жазоси тайинлади.

Завқиддин ЯРАШЕВ,

жиноят ишлари бўйича Янгиҳаёт туман суди судьяси