Қидирув:

«СОТИБ ОЛГАН УЙИМНИ ЎЗ НОМИМГА ХАТЛАТИБ ОЛОЛМАЯПМАН…»

— «Пропискам» бўлмагани учун 2010 йил опамнинг номига уй олганман. Шу кунгача мазкур турар-жойда фарзандларим билан бирга яшаб келяпман. Яқинда «пропискам» ҳал бўлди. Опамга «Уйни ўзимга хатлаб беринг», десам, кўнмаяпти. Ахир уй меники-ку, менга нима маслаҳат берасиз?

Одина, Тошкент шаҳри

Дилшод ХАСАНОВ, фуқаролик ишлари бўйича Учтепа туманлараро суди судьяси:
— Фуқаролик кодексининг 184-моддаси 1-қисмига асосан, мол-мулк олиш-сотиш, айирбошлаш, ҳадя қилиш шартномалари, ҳамда қонун билан тақиқланмаган бошқа битимлар асосида мулк қилиб олиниши мумкин.


Уй-жой кодексининг 11-моддаси талабларига кўра, турар жойга бўлган мулк ҳуқуқи муддатсиз бўлиб, фуқаролар ва юридик шахсларнинг, давлатнинг ҳуқуқларини ҳамда қонун билан қўриқланадиган манфаатларини бузмаган ҳолда шахснинг ўзига тегишли турар жойга ўз хоҳиши ва манфаатларига кўра эгалик қилиш, ундан фойдаланиш ва уни тасарруф этиш, шунингдек ўзининг мулк ҳуқуқи бузилишини бартараф этишни талаб қилиш ҳуқуқидан иборатдир.
Хусусий мулк бўлган уйлар, квартиралар олиб қўйилиши, мулкдор эса уйга, квартирага мулк ҳуқуқидан маҳрум этилиши мумкин эмас.


Саволингизда келтирилган ҳолатдан кўринишича, опангиз турар жойнинг мулкдори ҳисобланади. Юқорида қайд этилган қонун нормаларига асосан у мулкдор сифатида ўзига тегишли турар жойга ўз хоҳиши ва манфаатларига кўра эгалик қилиш, ундан фойдаланиш ва уни тасарруф этиш ҳуқуқига эга. Турар жойни ўз хоҳишига қарши бирон-бир шахсга сотишга, ҳадя қилишга ва бошқача тарзда бегоналаштиришга мажбур эмас.


Агарда сиз ушбу турар жойга доимий рўйхатга қўйилган, “прописка” қилинган бўлсангиз, мулкдор билан ўртангизда бошқача келишув бўлмаса, Уй-жой кодексининг 32-моддаси талабларига мувофиқ турар жойдаги хоналардан мулкдор билан тенг фойдаланишга ҳақлисиз.
Бундай ҳолатда сиз турар жойга нисбатан мулк ҳуқуқига эмас, балки ундан фойдаланиш ҳуқуқига эгасиз.

АВТОУЛОВНИ ЖАРИМА МАЙДОНИДАН ЧИҚАРИБ БЕРИШ НАРХИ ҚАНЧА?

Турли “йўл”лар билан ишини хамирдан қил суғургандек ҳал қилмоқчи бўлганлар орамизда етарлича топилади. Бироқ у “йўл”нинг охири боши берк кўча эканини билганларида эса кеч бўлади…

 

Гап шундаки, 33 ёшли эркак бошқарувидаги автоуловини жарима майдонидан чиқариб бериш ва унга нисбатан расмийлаштирилган маъмурий баённомани Тошкент шаҳар ЙҲХБ ЙПХБ Маъмурий амалиёт бўлимига топширмаслик эвазига командирга 200 АҚШ долларини пора тариқасида берган вақтда ашёвий далиллар билан ушланган.

 

“Қилган ишимдан пушаймонман”

Суд мажлисида судланувчи айбига иқрор бўлди…

— Бир фуқарога тегишли автомашинани ишночнома асосида бошқариб, вилоятдан Тошкентга келдим. Танишларим билан кафеда овқатланиб, спиртли ичимлик ичдик. Сўнг танишларим билан бошқарувимдаги автомашинада кетаётган вақтимизда ЙПХ ходими тўхтатди. Тўхтаганимда спиртли ичимлик ичганлик ҳолатимни текшириш бўйича наркология диспансерга олиб боришди. Диспансернинг биносига кирган вақтимда ЙПХ ходими ичкарида одам кўплиги сабабли кутиб туришимни сўради. Ташқарида кутиб турганимда ЙПХ инспектори келиб, “нима бўлди?” деб сўради. Спиртлик ичимлик ичиб автомашина бошқарганим сабабли текширувга олиб келинганимни айтдим. Шунда инспектор ташқарига чиқишимни сўради. Чиқиб, инспектор билан бирга автомашинада ўтирдим. У менга ёрдам беришни айтди. “200 АҚШ доллари бера оламан”, деганимда экспертиза ўтказишдан бош тортганлигим ҳақида тилхат ёзиб беришимни сўради, ёздим. Сўнг ЙПХ ходимлари билан биргаликда жарима майдончага бирга бордик. Улар қандайдир ҳужжатларни расмийдаштира бошлашди. Бироз вақт ўтгач, ЙПХ ходими у ердан кетиб қолди. Жарима майдончасидаги қоровулдан ЙПХ ходимини сўраганимда кетганини айтди. Кейин у билан кўришиб, автомашинамни жарима майдончасида қолдирмаслик учун 200 АҚШ долларига келишилганлиги ҳақида айтганимда, у бироздан сўнг келишини айтиб кетди. Тахминан 30 дақиқалар ўтгач, у қайтиб келди. Шундан сўнг иккаламиз ЙПХнинг хизмат автомашинасига ўтирганимизда ваъда қилинган пул ҳақида сўради. “Ҳозир ёнимда 200 АҚШ доллари йўқ. 20 дақиқа кутиб турсангиз олиб келаман”, дедим. Бироқ у “кутишга вақтим йўқ”, дея жавоб қайтарди. Пулни эртаси куни айтилган манзилга олиб боришимни айтиб, ўз телефон рақамини ёзиб берди. Келишилган вақтда манзилга бориб, унга 200 АҚШ долларини олиб келганимни айтиб, пулни бердим. Бироз вақт ўтгач, биз турган жойга бир неча нотаниш шахслар келишди. Тезкор тадбир ўтказилаётганини билдириб, мени департамент биносига олиб боришди. Қилган ишимдан пушаймонман. 

Судланувчи айбига иқрор бўлган бўлса-да, унинг айби далиллар билан исботланди.

           

Жарима жазоси тайинланди

Судланувчи Жиноят кодексининг 211-моддаси (пора бериш) 1-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топилди ва 50 баравари миқдорида яъни, 12 250 000 сўм жарима жазоси тайинланди.

 

Жаъфар КУРБАНОВ,

жиноят ишлари бўйича Чилонзор туман суди судьяси

ТОШКЕНТ ШАҲАР ВА ТУМАНЛАРАРО МАЪМУРИЙ СУДЛАРИНИНГ 2022 ЙИЛ 1-ЧОРАГИДАГИ ФАОЛИЯТИ ҲАҚИДА АХБОРОТ

Ўзбекистон Республикасининг “Судлар тўғрисида”ги Қонунининг 55-моддасига асосан, давлат органларининг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органларининг қарорлари, шунингдек улар мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) устидан берилган, оммавий-ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган шикоят ва аризалар бўйича маъмурий низолар билан боғлиқ ишлар, Тошкент туманлараро маъмурий суди судловига тааллуқли ҳисобланади.

 

Оммавий-ҳуқуқий муносабат билан боғлиқ ишлар юзасидан маълумот Тошкент туманлараро маъмурий судлари томонидан 2022 йил биринчи чорагида оммавий-ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган 563 та иш кўриб тамомланган. Ўтган йилга нисбатан 24,5  фоизга ўсган. Шундан 265 таси қаноатлантирилган 200 таси рад қилинган, 72 таси иш юритишдан тугатилган, 26 таси кўрмасдан қолдирилган.

 

2022 йил биринчи чорагида қуйидаги маъмурий органлар мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатларини ғайриқонуний деб топиш билан боғлиқ ишлар нисбатан кўпроқ кўрилган:

 

Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатларини ғайриқонуний деб топиш, уларнинг қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш юзасидан 99 та иш кўрилган бўлиб, шундан 86 таси қаноатлантирилган, 6 таси рад қилинган, 3 таси кўрмасдан қолдирилган, 4 таси иш юритишдан тугатилган;

 

Давлат солиқ (кадастр билан бирга) органлари мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатларини ғайриқонуний деб топиш, уларнинг қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш юзасидан 162 та иш кўрилган бўлиб, шундан 87 таси қаноатлантирилган, 43 таси рад қилинган, 27 таси иш юритишдан тугатилган, 5 таси кўрмасдан қолдирилган;

 

Ҳокимият мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатларини ғайриқонуний деб топиш ва ҳоким қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш юзасидан 124 та иш кўрилган бўлиб, шундан 32 таси қаноатлантирилган, 71 таси рад қилинган, 9 таси кўрмасдан қолдирилган, 12 таси иш юритишдан тугатилган;

 

Адлия вазирлиги ҳузуридаги Интеллектуал мулк агентлиги қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш ҳамда мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатлари юзасидан 7 та иш кўрилган бўлиб, шундан 5 таси қаноатлантирилган, 2 таси рад қилинган.

 

Мажбурий ижро бюроси қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш ҳамда мансабдор шахсларининг хатти-ҳаракатлари юзасидан 53 та иш кўрилган бўлиб, шундан 12 таси қаноатлантирилган, 26 таси рад қилинган, 6 таси кўрмасдан қолдирилган, 9 таси иш юритишдан тугатилган.

 

Шу билан биргаликда муайян яшаш жойига эга бўлмаган шахсни реабилитация марказига жойлаштириш билан боғлиқ жами 351 та илтимоснома кўрилган бўлиб, ўтган йилга нисбатан 17,9%га камайган. 

 

Шундан 337 та илтимоснома қаноатлантирилган, 14 та илтимоснома рад этилган.

Бугунги кунда мазкур тоифа ишлари тасдиқланган ички жадвал асосида судьялар томонидан Реабилитация марказида махсус жиҳозланган хонада сайёр кўрилмоқда.

 

2022 йил биринчи чорагида апелляция инстанциясида жами 186 та оммавий ҳуқуқий муносабатлардан келиб чикадиган ишлар кўрилган бўлиб, ўтган йилга нисбатан 24,8%га ўсган. Шундан 137 та иш ўзгаришсиз қолдирилган, 1 та иш ўзгартирилган, 35 та иш бекор қилинган, 13 та иш апелляция иш юритувидан тугатилган.

 

Профилактик тарғибот ишлари

 

Тошкент шаҳар ва туманлараро маъмурий судлари томонидан аҳолини ҳуқуқий маданиятини ошириш, борасида ҳам бир қатор тадбирлар амалга оширилган.

 

Жумладан, Тошкент шаҳар ва туманлараро маъмурий судлари томонидан 2022 биринчи чорагида корхона, ўқув муассасалари ҳамда аҳоли ўртасида жами 61 маротаба давра суҳбатлари, семинарлар ва очиқ мулоқотлар ўтказилган.

 

2022 йил биринчи чорагида Тошкент шаҳар маъмурий судида 21 та, Тошкент туманлараро маъмурий судида 54 та хусусий ажрим чиқарилган.

 

Шундан Тошкент шаҳар маъмурий судидан чиқарилган хусусий ажримлар юзасидан 5 тасини жавоби олинган.

 

Тошкент туманлараро маъмурий суди томонидан чиқарилган хусусий ажримлар юзасидан 17 тасини жавоби олинган бўлиб, 2 та мансабдор шахсларга интизомий жазо чораси қўлланилган (булардан айримлари бўйича 1 ойлик муддат ўтмаган бўлса, муддати ўтганлари бўйича тегишли эслатма хатлар юборилган).

 

 

Шахсий (сайёр) қабуллар таҳлили

 

2022 йил биринчи чорагида Тошкент шаҳар маъмурий судининг раиси ва туманлараро маъмурий суди раиси ҳамда судьялари томонидан 108 та (шундан 108 таси ёки 100% оғзаки равишда, шундан 2 таси ёки 1.8% сайёр қабулда ва 106 таси ёки 98.1% бевосита идорада) фуқаро ариза, таклиф ва мурожаатлар билан қабул қилинган бўлиб, шундан 108 таси ёки 100% нинг қонуний ҳуқуқлари тушунтирилган бўлиб, такрор шикоятлар 2 тани ташкил этган.

 

 

Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал қабулхонаси, Бош прокуратура, Ҳалқ қабулхонаси ва бошқа идоралар веб-сайти орқали келиб тушган мурожаатлар таҳлили

 

         2022 йил биринчи чорагида Ўзбекистон Республикаси Президенти виртуал қабулхонаси, Бош прокуратура, Ҳалқ қабулхонаси ва бошқа идоралар веб-сайти орқали Тошкент шаҳар маъмурий судига келиб тушган жами 56 та мурожаатдан 55 таси ёки 98.2% ўрганиб чиқилиб, шундан 3 та ёки 5.4% мурожаатлар ижобий ҳал қилинган, 51 та ёки 92.7% тушунтиришлар берилган, 1 таси ёки 1.8%рад этилган, 1 таси ёки 1.7% қолдиқ бўлиб қолган.

 

Жисмоний ва юридик шахслар (вакиллари)нинг мурожаатларини кўриб чиқилиши юзасидан маълумот

 

2022 йил биринчи чорагида Тошкент шаҳри ва туманлараро маъмурий судларига жами 174 та мурожаатлар келиб тушган бўлиб, 36 таси ёки 20.6% мурожаатлар тегишлилиги бўйича юборилган, 4 таси ёки 2.2% мурожаат тааллуқлиги бўйича юборилган, шундан 129 та ёки 74.1% мурожаатлар ўрганиб жавоб берилган, шундан 41 таси ёки 31.7% ижобий ҳал қилинган, 88 таси ёки 68.2% қонуний ҳуқуқлари тушунтирилган, 5 та ёки 1.1% қолдиқ бўлиб ўтган.

 

Тошкент шаҳар ва туманлараро маъмурий судларида жисмоний ва юридик шахслар (вакиллари)дан келиб тушган мурожаатларда кўрсатилган барча важлар тўлиқ текширилиб, шахсан суд раиси номидан жавоб бериш йўлга қўйилган.

 

Мурожаатларни қонуний ва сифатли ҳал этилиши ва уларни такроран келиб тушишининг олдини олиш масаласига алоҳида эътибор қаратган ҳолда, доимий равишда таҳлил этиб борилиши ҳамда аниқланган хато-камчиликларни ўз вақтида бартараф этилиши белгилаб қўйилган.

 

Келиб тушган ҳар бир мурожаатни ҳисобга олиш, унинг ҳаракати ва белгиланган муддатида кўриб чиқилиши устидан назорат кучайтирилган.

 

Тошкент шаҳар суди

матбуот хизмати

ИҚТИСОДИЙ СУДЛАРНИНГ 2022 ЙИЛ 1-ЧОРАГИДАГИ ФАОЛИЯТИ ҲАҚИДА АХБОРОТ

Ҳисобот даврида жами 10 516 та (2021  йилда 9 665 та) даъво ариза ва ариза келиб тушган. Ўтган йилдан 2022 йилга қолдиқ бўлиб ўтган ишлар сони 3 283тани ташкил этади. Шундан 11 207 таси иш юритишга қабул қилиниб, ҳисобот даврининг охирига қадар 9 327 таси (2021 йилда 7 736 та) кўриб чиқилган. Кўриб чиқилган ишларнинг 7 728  таси бўйича даъво талби қаноатлантирилган, 1 022 таси бўйича даъво талабини қаноатлантириш рад этилган, 223 таси бўйича иш юритиш тугатилган, 354 та даъво аризаси (ариза) кўрмасдан қолдирилган.

 

Кўрилган ишлар сони ўтган йилга нисбатан 1 591 тага ёки 20,6 фоизга кўпайган.

 

Суд мажлисларининг тарбиявий ва профилактик аҳамиятини ошириш, томонларга суд процессида қатнашиб, ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишлари учун қулайлик яратиш мақсадида, кўрилган 9 327 та ишларнинг 2339 таси ёки 25,0 фоизи сайёр суд мажлисларида ҳал этилган.

 

Ҳал этилган ишлар бўйича даъвогар (аризачи)лар фойдасига 926,2 млрд.сўм ҳамда республика бюджетига 89,3 млрд. сўм давлат божи ундириш тўғрисида суд ҳужжатлари қабул қилинаган.

 

Тарафлар томонидан ишни судда кўриш учун ихтиёрий тўланган давлат божи суммаси 8,9 млрд. сўмни ташкил этган.

 

Судлар томонидан ҳисобот даврида фуқаролик ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиққан 6 277 та, маъмурий ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиққан 2 815 та, юридик аҳамиятга эга бўлган фактларни аниқлашга доир кўрилган ишлар 4 та, ташкилотлар ва фуқароларни банкротлигига оид муносабатлардан келиб чиқадиган ишлар 209 та, корпоратив ҳуқуқий муносабатлар бўйича эса 22 та иқтисодий ишлар кўриб ҳал этилган.

 

Профилактика

Йўл харитасида белгиланган вазифалар ижросини самарали амалга ошириш юзасидан иқтисодий судлар томонидан фуқаролар ўртасида қонунларни тарғиб қилиш, судлар фаолияти тўғрисида уларни хабардор қилишни таъминлаш мақсадида оммавий ахборот воситалари ва давра суҳбатлари орқали 232 та тарғибот ишлари амалга оширилган.

 

Мурожаатлар

Статистик маълумотларга қараганда, судларга жорий йилнинг 1-чорагида жами 160 та мурожаатлар (29 таси судлов ҳайъатига, 131 таси туманлараро иқтисодий судига) келиб тушган бўлиб, улардан 146 таси тўлиқ ўрганилиб, муаллифларга батафсил жавоб хатлари берилган ҳамда ўрганишдаги қолдиқ мурожаатлар сони 14 тани ташкил этмоқда.

 

Судларда иш кунлари соат 9:00 дан 18:00 га қадар суд биносида раисларнинг шахсий қабули ташкил этилган бўлиб, ҳисобот даврида Тошкент шаҳар судининг иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раиси томонидан 19 нафар, Тошкент туманлараро иқтисодий суди раиси томонидан 19 нафар жисмоний ҳамда юридик шахс вакиллари қабул қилиниб, уларга ҳуқуқий тушунтиришлар берилган.

 

Тошкент шаҳар суди

матбуот хизмати

ЖИНОЯТ ИШЛАРИ БЎЙИЧА СУДЛАР ФАОЛИЯТИ ЮЗАСИДАН 2022 ЙИЛ 1-ЧОРАГИДАГИ ФАОЛИЯТИ ҲАҚИДА АХБОРОТ

Жиноят ишлари бўйича судлар томонидан 2022 йил биринчи чораги давомида 3.186 нафар шахсга нисбатан 2.575 та жиноят ишлари кўриб тамомланган бўлиб, ўтган йилга нисбатан кўриб тамомланган ишлар сони 1.408 тага (54,6%), жавобгарликка тортилган шахслар сони эса 1.590 нафарга (49,9%) кўпайган.

 

Судлар томонидан 2022 йил биринчи чорагида жами 45 нафар шахсга нисбатан оқлов қарорлари чиқарилган, 577 ҳолатда тергов органи томонидан асоссиз қўйилган моддалар айбловдан чиқарилган.

 

Жиноят оқибатида етказилган 149,1 млрд. сўмдан ортиқ моддий зарарнинг ўрнини қоплаган 318 нафар шахсга нисбатан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазолар тайинланган, 409 нафар шахс суд залида қамоқдан озод қилинган.

 

Одил судловни амалга оширишда жамоатчиликнинг кафиллиги асосида жами 46 нафар шахсларга нисбатан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган ёки қонунда назарда тутилганидан кўра енгилроқ жазолар тайинланган, 45 нафар шахсга тайинланган жазолар енгилроқ жазо билан алмаштирилган, 493 нафар шахс муддатидан илгари жазодан (қамоқдан) озод қилинган.

 

Жиноят ишларининг 1.318 таси ижтимоий хавфи катта бўлмаган, 653 таси унча оғир бўлмаган, 1.094 таси оғир ва 121 таси ўта оғир тоифадаги жиноятларни ташкил этган.

 

Соҳалар бўйича қарайдиган бўлсак, коррупцияга оид кўриб тамомланган ишлар бўйича шахслар тоифаси қуйидагича:

 

Соғлиқни сақлаш соҳаси 8 нафар шахс;

 

Таълим соҳаси 2 нафар шахс;

 

Банк йўналиши бўйича 3 нафар шахслар жиноий жавобгарликка тортилганлар.

 

Судланган шахсларнинг:

 

220 (9,0%) нафарига жарима;

 

634 (26,0%) нафарига ахлоқ тузатиш ишлари;

 

581 (23,8%) нафарига озодликни чеклаш;

 

907 (37,1%) нафарига озодликдан маҳрум қилиш;

 

26 (1,1%) нафарига мажбурий жамоат ишлари жазоси тайинланган бўлса;

 

70 (2,9%) нафар шахс шартли ҳукм қилинган.

 

Судланганларнинг:

 

264 нафарини (10,8%) аёллар;

 

81 нафарини (3,3%) вояга етмаганлар;

 

210 нафарини (49,5%) ёшлар;

 

54 нафарини (2,2%) 60 ёшдан ошган эркаклар;

 

15 нафарини (0,6%) чет эл фуқаролари;

 

2 нафарини (0,08%) тадбиркорлар ташкил этган.

 603 (446) нафар муқаддам судланган шахслар томонидан такроран жиноят содир этилган.

 

СОДИР ЭТИЛГАН ЖИНОЯТЛАР МОДДАЛАР КЕСИМИДА ТАҲЛИЛИ

№

ЖК моддаси

2021 й 3 ой

2022 й 3 ой

-/+

Фоизи

1.                

Ўғрилик (ЖКнинг 169-моддаси)

168

418

+250

148 %

2.                

Безорилик (ЖКнинг 277-моддаси)

84

184

+100

119%

3.                

Талончилик (ЖК 166-моддаси)

43

138

+95

220%

4.                

Ҳаракат хавфсизлиги қоидаларини бузиш
(ЖКнинг 266-моддаси)

53

120

+67

126%

5.                

Гиёвандлик воситалари билан жиноятлар
(ЖК 270-276-моддалари)

217

281

+64

29,4%

6.                

Қасддан баданга оғир ва ўртача оғирликда жароҳат атказиш (ЖК 104-105-моддалари)

52

84

+32

61,5 %

7.                

Босқинчилик (ЖК 164-моддалари)

24

53

+29

120 %

8.                

Пора олиш,бериш, воситачилик қилиш
(ЖКнинг 210-212-моддалари)

25

46

+21

84 %

9.                

Ўзлаштириш ёки растрата йўли билан талон-торож  қилиш (ЖК 167-моддалари)

92

109

+17

18,4%

10.           

Транспорт воситаларини олиб қочиш
(Жиноят кодексининг 267-моддалари)

8

15

+7

87,5%

11.           

Номусга тегиш (ЖК 118-моддалари)

1

4

+3

300 %

12.           

Қасддан одам ўлдириш (ЖКнинг 97-101-моддалари)

10

12

+2

20 %

13.           

Пора олиш (ЖК 210-моддалари)

0

1

+1

0%

 

Профилактика

Давлат раҳбари томонидан судлар олдига қўйилган вазифалардан келиб чиқиб, ўтган давр мобайнида 930 та (36,1%) жиноят ишлари сайёр суд мажлисларида кўриб чиқилган. Жиноятнинг сабаблари ва унинг содир этилишига имкон берган шарт-шароитларни бартараф қилиш тўғрисида 2.046 та (79,5 %) суднинг хусусий ажримлари чиқарилган, суд амалиёти юзасидан 21 та умумлаштириш қилиниб, натижаси юзасидан туман судларига тегишли кўрсатма ва тавсиялар берилган.

 

Ўз навбатида соҳалар бўйича жиноятчилик содир қилинган аҳволи юзасидан Тошкент шаҳар Соғликни Сақлаш бош бошқармасига, Тошкент шаҳар Халқ таълими бош бошқармасига ва Тошкент шаҳар ИИББга тақдимномалар чиқарилган.

 

 “Менинг маҳаллам – менинг судьям” ғояси асосида судьялар ўзларига бириктирилган Тошкент шаҳридаги 579 та маҳалла фуқаролар йиғинларида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси, жиноятчиликка қарши курашиш, аҳолининг ҳуқуқий саводхонлигини ошириш, мавжуд муаммоларни тизимли ҳал этиш юзасидан сайёр учрашувлар ўтказиб келмоқдалар.

 

Тошкент шаҳар судининг иш режасига киритилган “Аёллар дафтари” асосида Тошкент шаҳридаги барча маҳаллаларга судьялар бириктирилган ва доимий равишда ишлар олиб борилмоқда.

Хусусан, 123 та хуқуқий ёрдамга мухтож аёллар судьялар томонидан қабул қилиниб, уларнинг барчасига ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.    

 

Маъмурий ҳуқуқбузарликка оид ишлар кўрилиши юзасидан

 

Тошкент шаҳар ва жиноят ишлари бўйича туман судлари томонидан 2022 йил биринчи чорагида 25.661 нафар шахсга нисбатан 22.382 та маъмурий ишлари кўриб тамомланган бўлиб, ўтган йилга нисбатан кўриб тамомланган ишлар сони 4.179 тага (22,9%), шахслар сони эса 4.992 нафарга (24,1%) кўпайган.

 

Кўриб тамомланган 17.695 та иш бўйича 20.233 нафар шахсга нисбатан қарор чиқарилган, 5.428 нафар шахсга нисбатан 4.687 та ишлар тугатилган.

 

Маъмурий ҳуқуқбузарликка тортилган шахсларнинг 12.867 (63,6%) нафарига жарима, 81 (0,4%) нафарига махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш, 7.280 (36,0%) нафарига маъмурий қамоқ жазолари тайинланган.

 

Тугатилган ишлардан 787 нафар шахсга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 21-моддаси қўлланилиб огоҳлантирилган, 4.641 нафар шахсга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 271-моддасига кўра тугатилган.
Кўриб томомланган материаллар 1.340 нафар шахсга нисбатан, шундан 901 нафар шахсга нисбатан қаноатлантирилган, 439 нафар шахсга нисбатан рад қилинган.

 

Ҳуқуқбузарлик содир қилганларнинг:

 

932 нафарини (15,3%) аёллар;

 

71 нафарини (0,2%) вояга етмаганлар;

 

748 нафарини (37,6%) ёшлар;

 

022 нафарини (3,9%) 60 ёшдан ошганлар;

 

205 нафарини (0,7%) чет эл фуқаролари;

 

554 нафарини (2,1%) тадбиркорлар ташкил этган.

 

 Мурожаатлар

2022 йилнинг биринчи чораги давомида жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судларига жисмоний ва юридик шахслардан жами 1.359 та мурожаат келиб тушган бўлиб, мурожаатлар сони 92 тага (6,7%) камайган.

 

Мурожаатларнинг 717 та таси қаноатлантирилган, 2 бошқа органга юборилган, 414 тасига тушунтириш берилган, 212 таси қолдиқ бўлиб қолган.

 

Суд раисларининг қабулида жами 278 нафар (шундан 125 таси сайёр қабулдан) фуқаро мурожаат қилиб, мурожаатларнинг 10 таси (3,5%) қаноатлантирилган, 268 тасига тушунтириш берилган.

 

Суд раисларининг оммавий сайёр қабуллар ўтказиш жадвалига мувофиқ жорий йилнинг январь-апрель ойларида Тошкент шаҳрининг фуқаролар билан сайёр қабуллар ўтказилган.

 

2022 йилнинг 1-чораги йил давомида Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал, Халқ қабулхоналари, Ўзбекистон Республикаси Бош вазирнинг виртуал ва Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг “Ишонч телефони” ҳамда Ўзбекистон Республикаси Олий судининг виртуал қабулхонасидан орқали жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судининг электрон манзилига жами 619 та мурожаатлар келиб тушган бўлиб, бу кўрсаткич ўтган йилга нисбатан 565 тага камайган.

 

Мурожаатларнинг 187 таси (0,7%) қаноатлантирилган, 380 тасига ҳуқуқий тушунтириш берилган. 6 нафар шахсдан ёзма равишда миннатдорлик ва ташаккурномалар билдирилган.

 

Тошкент шаҳар суди

матбуот хизмати

ФУҚАРОЛИК ИШЛАРИ БЎЙИЧА СУДЛАРНИНГ 2022 ЙИЛ 1-ЧОРАГИДАГИ ФАОЛИЯТИ ҲАҚИДА АХБОРОТ

Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судлари томонидан 2022 йилнинг 1-чорагида жами 16.878 та  фуқаролик иши тамомланган бўлиб, ишларнинг сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 5.373 тага ёки 46,7 фоизга кўпайган (2021 йил 1-чорагида бу кўрсаткич 11.505 тани ташкил этган).

 

Жами тамомланган 16.878 та ишдан 14.550 таси бўйича ҳал қилув қарори чиқарилган. Шундан:

 

115 та иш бўйича даъво талаблари қаноатлантирилган;

 

435 таси рад этилган;

 

160 та иш юзасидан иш юритиш тугатилган;

 

128 та ариза кўрмасдан қолдирилган;

 

ҳакамлик судларининг ҳал қилув қарорларига доир 40 та иш кўрилган.

 

Шунингдек, жорий йилнинг 1-чорагида 7.149 та аризалар суд буйруғи тартибида ҳал қилинган бўлиб,  2021 йилнинг шу даврига нисбатан 2.820 тага ёки 65 фоизга кўпайган. Шундан:

 

091 таси вояга етмаган болалар таъминоти учун алимент ундириш,

 

259 таси иш ҳақи ундириш,

 

764 таси солиқ ва бошқа мажбурий тўловлар бўйича қарздорликни ундириш,

 

970 таси хусусий уй-жой мулкдорлари ширкатлари аъзоларидан мажбурий бадаллар ва тўловларни ундириш,

 

065 таси ёзма битимга асосланган ва қарздор томонидан тан олинган талаблар бўйича суд буйруқларини ташкил этган.

 

Жами кўрилган 24 023 та иш Тошкент шаҳрида фаолият кўрсатаётган 5 та фуқаролик ишлари бўйича туманлараро судлари кесимида таҳлил қилинганда:

 

690 таси Мирзо Улуғбек туманлараро суди,

 

5 878 таси Яккасарой туманлараро суди,

 

4 134 Миробод туманлараро суди,

 

3 889 таси Шайхонтоҳур туманлараро суди ва

3 432 Учтепа туманлараро суди ҳисобига тўғри келади.

Судлар томонидан кўрилган ишлар бўйича давлат фойдасига даъво ариза тақдим этишда ихтиёрий 5.421.398.699 сўм давлат божи тўланган бўлиб, иш якуни бўича суд қарорлари асосида 30.383.299.097 сўм давлат божи ундириш белгиланган.

 

Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати томонидан 2022 йилнинг 1-чораги давомида шикоят ва протестлар асосида 644 та фуқаролик иши кўрилган бўлиб, ишлар сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 111 тага ёки 20,8 фоизга ошган.

 

Таҳлиллар шуни кўрсатмоқдаки, келиб тушган апелляция шикояти ва протести туманлараро судлари томонидан кўрилган жами 16.874 та ишларнинг 3,8 фоизини ташкил этган.

 

Апелляция инстанциясида кўрилган 644 та ишнинг 485 таси юзасидан суд қарорлари ўзгаришсиз қолдирилиб, 118 таси ёки жами кўрилган ишларнинг 0,7 фоизи бекор қилинган, 41 таси ёки 0,2 фоизи ўзгартирилган.

 

Кўрилган ишларнинг таҳлили 2021 йилниг 1-чорагига нисбатан жорий йилнинг 1-чорагида ҳал қилув қарори чиқариб кўрилган қуйидаги тоифа ишлар сони КАМАЙГАН:

Иш ҳақини ундириш, ҳодим томонидан иш берувчига етказилган зарарни ундириш ва бошқа меҳнат низолари билан боғлиқ ишлар 273 тадан 189 тага (-84 та);

 

мулкни рўйхатдан ёки хатлашдан чиқариш (уй-жой низосидан ташқари) 16 тадан 6 тага (-10 та);

 

маъмурий ҳуқуқбузарлик оқибатида етказилган зарарни қоплаш 25 тадан 4 тага (-21 та);

 

уйга киритиш ҳақидаги ишлар 112 тадан 86 таг (-26 та);

 

атроф-муҳит, тарихий, маданий ёдгорликларга етказилган зарарни қоплаш билан боғлиқ ишлар 5 тадан 3 тага (-2 та) камайган.

 

Шу билан биргаликда қуйидаги тоифа ишлар сони КЎПАЙГАН:

кредит шартномасидан келиб чиқадиган низолар билан боғлиқ ишлар 4.671 тадан 7.565 тага (+2.894 та);

 

никоҳдан ажратиш ҳақидаги ишлар 1.655 тадан 1.853 тага (+198 та);

 

ўзбошимчалик билан қурилган уй-жой ёки қурилмани бузиш ҳақидаги ишлар 289 тадан 477 тага (+188 та);

 

уй-жойдан фойдаланиш ҳуқуқини йўқотган деб топиш ҳақидаги ишлар 297 тадан 455 тага (+158 та);

 

қарз ундириш ҳақидаги ишлар 462 тадан 565 тага (+103 та);

 

қонунга хилоф тарзда жавобгарликка тортиш, жалб қилиш натижасида етказилган зарарни қоплаш ҳақидаги ишлар 17 тадан 58 тага (+41 та);

 

мерос билан боғлиқ ишлар 69 тадан 105 тага (+36 та) кўпайган.

Юқоридаги маълумотлардан, 2022 йилнинг 1-чорагида олдинги йилнинг шу даврига нисбатан судлар томонидан кўрилган ишлар сони асосан никоҳдан ажратиш ва кредит шартномаларидан келиб чиқадиган низолар ҳисобига ошганлиги кўринади.

 

Мазкур ишлар таҳлилидан кўринишича, кредит шартномалари бўйича низолар асосан тадбиркорлик субъектлари томонидан фуқароларга маиший техникалар қийматини бўлиб-бўлиб тўлаш асосида реализация қилиш ҳақидаги шартномаларга тўғри келади.

 

Шу билан бирга, банк муассаларидан олинган кредит шартномалари бўйича мажбуриятлар ўтган йиллардаги эпидемиологик вазият сабабли аҳоли даромадининг нисбатан камайганлиги ва тўлов қобилиятининг пасайганлиги билан боғлиқдир.

 

2022 йилнинг 1-чорагида судлар томонидан кўрилган никоҳдан ажратиш ҳақидаги ишлар ўтган йилнинг шу даври билан қиёсланганда 1.840 тадан 2.030 тага кўпайган. Шундан қаноатлантирилган аризалар сони 2021 йил 1-чорагида 860 та ёки 46,7 фоизни ташкил этган бўлса, 2022 йилнинг 1-чорагида 928 та ёки 45,7 фоизни ташкил этган.

 

Судларда оилаларни сақлаб қолиш мақсадида даъвоси рад этилган, тарафлар ярашганлиги учун иш юритиш тугатилган ва кўрмасдан қолдирилган ишлар сони 2022 йилнинг 1-чорагида 1.102 тани  ёки 54,3 фоизни ташкил этган  (2021 йил 1-чорагида 980 та ёки 53,3 фоиз).

 

Никоҳдан ажратиш ҳақида кўрилган 2.030 та ишнинг 1.132 таси бўйича аёллар, 898 таси бўйича эркаклар даъвогар сифатида қатнашган. Энг ачинарлиси, никоҳдан ажратилган оилаларнинг 1.063 нафар вояга етмаган фарзандлари бўлган.

 

2022 йилниг 1-чорагида жами кўрилган никоҳдан ажратиш ҳақидаги фуқаролик ишларини Тошкент шаҳрининг туманлар кесимида таҳлил қилинганда:

Юнусобод тумани бўйича 287 (254) та;

 

Олмазор тумани бўйича 233 (201)та;

 

Яшнобод тумани бўйича 232 (266) та;

 

Шайхонтоҳур тумани бўйича 225 (170) та;

 

Мирзо Улуғбек тумани бўйича 223 (232) та;

 

Чилонзор тумани бўйича 214 (167) тани ташкил этиб, бошқа туманларга қараганда сезиларли кўплигини кўриш мумкин.

 

Оилаларни сақлаб қолиш, болаларни соғлом оила бағрида камол топиши учун шаҳар суди томонидан жойларда никоҳ ва оила масалаларига бағишланган учрашувлар мунтазам равишда ўтказилиб келинмоқда. Оилаларни яраштириш чораларини кўриш мақсадида “Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш марказ”ларига яраштириш учун муҳлат тайинланган ва рад этилган ишлар юзасидан хатлар юборилмоқда.

 

Маълумки, кейинги йилларда судлар томонидан асоссиз жиноий жавобгарликка тортилган шахсларни реабилитация қилиш мақсадида кўплаб оқлов ҳукмлари қабул қилинди. Бу ўз навбатида фуқаролик ҳуқуқий оқибатларини ҳам келтириб чиқармоқда. Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича туманлараро судлари томонидан қонунга хилоф тарзда жиноий жавобгарликка тортиш натижасида етказилган зарарни қоплаш билан боғлиқ 60 та фуқаролик иши кўрилган. Шундан 50 таси ёки 83,3 фоизи қаноатлантирилиб, фуқароларнинг фойдасига 9.765.000.000 сўм маънавий зарар ундириш белгиланган.

 

Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича туманлараро судлари томонидан 2022 йилнинг 1-чорагида интеллектуал мулк ҳуқуқидан келиб чиққан низолар билан боғлиқ 4 та фуқаролик иши кўриб чиқилган. Шундан 3 таси қаноатлантирилиб, 100.000.000 сўм маънавий зарар ундириш белгиланган, 1 та даъво ариза қаноатлантиришдан рад этилган.

 

Мазкур даврда судлар томонидан 91 та фарзандликка олиш ҳақидаги аризалар кўриб чиқилган бўлган, шундан 83 таси қаноатлантирилган, 7 таси кўрмасдан қолдирилган, 1 таси иш юритишдан тугатилган.  

 

Профилактика

Судлар томонидан 2022 йилнинг 1-чорагида ишларни қўриш вақтида аниқланган қонун бузилиши ҳолатлари юзасидан 48 та хусусий ажрим чиқарилган ва уларнинг ижроси назоратга олинган, шунингдек, 6 марта суд амалиёти юзасидан умумлаштиришлар ўтказилиб, судьялар иштирокида фаолиятда мавжуд хато ва камчиликлар муҳокама қилиниб, уларни олдини олиш юзасидан чоралар белгиланган.

 

Шаҳар суди раиси томонидан тасдиқланган режага асосан Тошкент шаҳрида фаолият кўрсатаётган барча судьялар Тошкент шаҳридаги 579 та маҳалла фуқаролар йиғинларига бириктирилган бўлиб, улар томонидан ўзларига бириктирилган маҳаллаларга ҳар ойда камида бир марта чиқишига эътибор қаратилмоқда.

 

Мурожаатлар

Шу билан бирга, 2022 йил 1-чораги давомида Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати ва туманлараро судларига жами 2.767 та мурожаат келиб тушган, шундан 2545 таси мазмунан ҳал қилинган. Ҳал қилинган мурожаатларнинг 1108 таси Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал қабулхонаси ва Халқ қабулхоналаридан электрон келиб тушган ҳамда 1437 таси жисмоний ва юридик шахс вакилларининг судларга қилган мурожаатларини ташкил қилади. Мазкур кўрсаткич ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 182 тага ёки 7,7 фоизга кўпайган.

 

Президент виртуал қабулхонаси ва Халқ қабулхоналаридан келиб тушган 1.107 та мурожаатлар бевосита Тошкент шаҳар суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати томонидан кўриб чиқилган бўлиб, барча мурожаатлар алоҳида назоратга олиниб, бевосита мурожаатчилар билан суҳбат асосида ўрганилиб, муаллифларга муаммони ҳал этиш юзасидан ҳуқуқий тушунтиришлар берилган.

 

Эътиборли жиҳати шундаки, мазкур мурожаатларнинг 707 таси, яъни 63,9 фоизи судда иши ҳали кўрилмаган, лекин ҳуқуқий тушунтириш бериш лозим бўлган масалаларни ташкил этган.

 

Тошкент шаҳар суди

матбуот хизмати

АЛИМЕНТ ОЛИШ УЧУН “ПРОПИСКА”ДАН ЧИҚИШ КЕРАКМИ?

— Ажрашиш учун судга ариза берганман. “Иккита болага алимент ҳам ундираман”, десам, эрим “уй “прописка”сидан чиқсанг, алимент тўлашга рози бўламан, бўлмаса додингни кимга айтсанг айтавер, бир сўм ҳам бермайман”, — деди. Менга нима маслаҳат берасиз?

Зарина, Тошкент шаҳри

Эльвира ХАМРАЕВА, фуқаролик ишлари бўйича Яккасарой туманлараро суди раис ўринбосари:

— Оила кодексининг 96-моддасига кўра, ота-она вояга етмаган болаларига таъминот бериши шарт. Вояга етмаган болаларига таъминот бериш мажбуриятини ихтиёрий равишда бажармаган ота (она)дан суднинг ҳал қилув қарорига ёки суд буйруғига асосан алимент ундирилади.

 

Ушбу кодекснинг 116-моддасида вояга етмаган ёки вояга етган меҳнатга лаёқатсиз, ёрдамга муҳтож болаларига алимент тўлаш ҳақидаги суднинг ҳал қилув қарорини бажаришдан бўйин товлаган шахслар Оила кодексининг 79-моддасига асосан ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиниши ёки жиноий жавобгарликка тортилиши белгиланган.

 

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 475-моддасига кўра, вояга етган шахсларнинг меҳнатга лаёқатсиз ва моддий ёрдамга муҳтож бўлган ота-онани ёки уларнинг ўрнини босувчи шахсларни моддий таъминлашдан бўйин товлаши, яъни уларни моддий жиҳатдан таъминлаш учун суднинг ҳал қилув қарорига биноан ундирилиши лозим бўлган маблағни жами бўлиб икки ойдан ортиқ муддат мобайнида тўламаслик ўн беш сутка муддатга маъмурий қамоққа олишга ёки ушбу Кодексга мувофиқ маъмурий қамоқ қўлланилиши мумкин бўлмаган шахсларга базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлиши белгиланган.

 

Жиноят кодексининг 122-моддасига биноан, моддий ёрдамга муҳтож бўлган вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсни моддий таъминлашдан бўйин товлаш, яъни уларни моддий жиҳатдан таъминлаш учун суднинг ҳал қилув қарорига ёки суд буйруғига биноан ундирилиши лозим бўлган маблағни жами бўлиб икки ойдан ортиқ муддат мобайнида тўламаслик, шундай қилмиш учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки бир йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

 

Фуқаролик процессуал кодексининг 34-моддасига биноан, алимент ундириш тўғрисидаги даъволар даъвогар томонидан ўзи яшаб турган жойдаги судга ҳам тақдим этилиши мумкин.

 

Сизнинг ҳолатингизда ўзингиз яшаб турган жойда жойлашган фуқаролик судига алимент ундириш ҳақида ариза (даъво ариза) билан мурожаат қилиш ҳуқуқингиз мавжуд. Турмуш ўртоғингиз уйида доимий рўйхатда қолишингиз ёки рўйхатдан чиқиб кетишингиз ушбу ҳолатда ҳеч қандай аҳамиятга эга эмас. Агарда турмуш ўртоғингиз болаларни моддий таъминлашдан бўйин товласа, юқоридаги жавобгарликка тортилиши белгилаб ўтилган.

АДОЛАТНИНГ ОЙДИН ЙЎЛИ

Ҳаётда инсон ҳар қандай қийинчиликка чидаши мумкин. Аммо адолатсизликка тоқат қилолмайди. Адолатсизлик, ноҳақлик токи барҳам топмагунча киши ҳузур-ҳаловат нима эканини билмайди. Бундай вазиятга тушган инсоннинг кўзи кулса ҳам ўзи кулмайди.

Тошкент шаҳрида яшовчи Азмиддин Бузуруков ва Дилноза Раҳмонова ҳам (исм-шарифлар ўзгартирилган) биргина туҳмат ва бўҳтон туфайли юзага келган адолатсизликдан қарийб 10 йил азият чекишди.

 

Албатта, табиий ва ҳақли савол туғилади: хўш, уларнинг бошига қандай ташвиш тушган эди?

 

Жиноят ишлари бўйича Чилонзор тумани судининг 2011 йил 24 февралдаги ҳукмида қайд этилишича, А. Бузуруков ва Д. Раҳмонова фирибгарлик йўли билан фуқаро Рустам Манноповнинг ишончига кириб, унга Тошкент шаҳрининг марказ жойларидан қурилиш учун ер майдонларини олиб беришни ваъда қилишган.

 

Аниқроғи, улар Р. Манноповни ишонтириш учун Чилонзор тумани, Муқимий кўчаси, 21-уй ёнидан 0,018 гектар, Чўпон­ота кўчаси, Чилонзор-9 мавзесидан 3 сотих, Шайхонтоҳур тумани, Марказ-13 мавзеси, 5-уй ёнидан 6 сотих, Юнусобод туманидаги собиқ 15-сонли шифохона яқинидан 4 сотих, Миробод тумани, Фарғона йўли кўчасидан 5 сотих ер майдонларини кўрсатишган. Бу ҳудудларда савдо ва маиший хизмат кўрсатиш мажмуаси қуриши мумкинлигини, моддий манфаатдорлик эвазига ушбу ер майдонларини унинг номига расмийлаштириб беришни айтишган.

 

Шу боис улар 2007 йил 25 ноябрдан 2008 йил июль ойи­га қадар ундан 285 минг АҚШ доллари миқдордаги маблағни Тошкент шаҳрининг турли жойларида олиб, ўз эҳтиёжларига ишлатиб юборишган.

 

Бундан ташқари А. Бузуруков ва Д. Раҳмонова Тошкент ша­ҳар ҳокимининг Р. Манноповнинг қайн­онаси Д. Собировага Шайхонтоҳур тумани, Марказ-13 мавзеси, 5-уй ёнидан 6 сотих ҳамда Р. Манноповнинг онаси Г. Манноповага Чилонзор тумани, Муқимий кўчаси, 21-уй ёнидан савдо ва маиший хизмат кўр­сатиш мажмуаси қуриш учун 0,018 гектар ер майдони ажратилгани ҳақи­даги қарорларини қалбакилаштирган. Шу муносабат билан уларга нисбатан жиноят иши қўзғатилган.

 

Суднинг ҳукмига биноан А. Бузуруков ва Д. Раҳмонова Жиноят кодексининг 168-моддаси 3-қис­ми «а» банди, 228-моддаси 2-қисми «б» банди ва 3-қисми билан айбдор деб топилган.

 

Оқибатда А. Бузуруков Жиноят кодексининг 59-моддаси тартибида 9 йил муддатга озодликдан маҳрум этилган.

 

Д. Раҳмонова эса Олий Мажлис Сенатининг 2010 йил 28 августдаги «Ўзбекистон Республикаси Мус­тақиллиги эъ­лон қилинганлигининг ўн тўққиз йиллиги муносабати билан амнистия тўғрисида»ги қа­рори ҳамда Жиноят процессуал кодекснинг 421 ва 463-моддаси 3-қисми 1-бандига асосан жазодан озод қилинган.

 

Шунингдек, суд ҳукмида Р. Маннопов фойдасига судланувчилардан солидар тартибда 285 минг АҚШ дол­лари ундириш белгиланган.

 

Шундан сўнг А. Бузуруков ва Д. Раҳмонова жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар судига кассация шикояти билан мурожаат қилишган.

 

Натижада суднинг 2011 йил 29 апрелдаги ажрими билан ҳукм ўзгартирилган.

 

Яъни уларнинг айбидан Жи­ноят кодексининг 228-моддаси 3-қисми чиқарилиб, А. Бузуруковга Жиноят кодексининг 168-моддаси 3-қисми «а» банди ва 228-моддаси 2-қисми «б» бандига асосан ко­декс­нинг 59-моддаси тартибида энг кам ойлик иш ҳақи­нинг 350 баравари миқдорида 9 миллион 814 минг сўм жарима жазоси тайинланган.

 

Қолаверса, ҳукмнинг қа­рор қисмидан судланувчилардан Р. Маннопов фойдасига 285 минг АҚШ доллари ундириш қисми чиқарилган. Лекин бу ҳолат ҳам А. Бузуруков ва Д. Раҳмоновани қониқтирмаган.

 

Буни қарангки, орадан йиллар ўтиб, Президентимиз ташаббуси билан мамлакатимиз суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар А. Бузуруков ва Д. Раҳмонованинг кўнглида адолатни қарор топтиришга ишонч уйғонди. Уларнинг мурожаатига биноан Тошкент шаҳар прокурори томонидан Олий судга протест киритилди.

 

Шу билан бирга ҳимоячи А. Ким ҳам суд ҳукмига нисбатан апелляция шикоя­тини берди. Пировардида Олий суд жи­ноят ишлари бўйича судлов ҳайъа­­тининг 2020 йил 12 октябрдаги ажрими билан жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар суди кассация инстанциясининг 2011 йил 29 апрелдаги А. Бузуруков ва Д. Раҳмоновага нисбатан чиқарилган ажрими бекор қилиниб, жиноят иши янгидан кассация инс­тан­циясида кў­риш учун юборилди.

 

Бироқ 2021 йил 12 январда қабул қилинган «Жиноят ишлари бўйича суд қарорларини қайта кўриш институти такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун ҳамда Олий суд Пленумининг 2021 йил 15 январ­даги­ қарори 2-бандига мувофиқ, жи­ноят иши апелляция тартибида кўриб чиқилди.

 

Дарҳақиқат, апелляция су­ди мажлисида Азмиддин Бузруков ва Дилноза Раҳмонова ноҳақ жавобгарликка тортилгани аён бўлди.

 

Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, Олий суд Пленумининг суд ҳукми чиқарилган вақтда амалда бўлган — 1997 йил 2 майдаги «Суд ҳукми тўғрисида»ги қарорида судланувчи томонидан терговда ёки судда айбини бўйнига олиш ҳо­лати иш бўйича тўпланган ҳамда судда текширилган бошқа далиллар билан холисона тасдиқлангандагина айблов ҳукми чиқаришга асос бўла олади. Бундан ташқари бу талаб айблов ҳукми тахминларга асосланган бўлиши мумкин эмаслиги ва судланувчининг айбдорлиги суд муҳокамаси жараёнида исботланган тақдирдагина чиқарилиши лозимлиги ҳақидаги Жиноят-процессуал кодекснинг 463-моддаси мазмунидан келиб чиқиши, ишда тўп­ланган далилларнинг етарли эмаслиги, далиллар қонунга зид равишда олингани сабабли улар далил сифатида танилмаганлиги ёки қўйилган айб­ловда судланувчининг айбдорлиги тўғрисидаги шубҳани бартараф қи­лишнинг имкони йўқлиги ҳақидаги суднинг асослантирилган хулосаси оқлов ҳукми чиқариш учун асос бўлиши ҳақида тушунтириш берилган.

 

Шунингдек, Жиноят-процессуал кодекснинг 497-25-моддасида биринчи инстанция суди томонидан суд терговининг тўлиқ эмаслигига ёки бир ёқламалигига ёхуд процессуал бузилишлар йўл қўйилган бўлса, апелляция инстанцияси суди тў­лиқ ёки қисман суд терговини ўтказиш йўли билан бўш­лиқ­лар­нинг ўрнини тўлдириш, процессуал бузилишларни бартараф этиш чораларини кўриши белгиланган.

 

Аммо тергов жараёни ва аввалги суд инстан­ция­ларида мазкур қонуний талабларга риоя қи­линмаган.

 

Хусусан, даст­лабки тер­гов органи ва биринчи инс­танция суди А. Бузуруков ва Д. Раҳмоновани фақатгина жабрланувчи Р. Маннопов, гувоҳ М. Маннопов ва Р. Абзалованинг кўрсатмаларига асосан айблаган.

 

Судланувчиларнинг айбини тасдиқловчи ишонч­га сазовор бўлган далилларни аниқламаган.

 

Энг муҳими, жиноят ишини апелляция инстанциясида кўриш жараёнида бир қатор номақбул далиллар ва қарама-қаршиликлар ҳам ойдинлашди.

 

Шулардан би­ри биринчи инстанция суди жараёнида жабрланувчи Р. Маннаповнинг ҳимоячиси томонидан тақдим этилган, судланувчи А. Бузуруков, жабрланувчи Р. Маннапов ва гувоҳ Р. Абзаловалар ўртасида бўлиб ўтган суҳбат ёзилган «CD» дискидир. А. Бузуруков ушбу аудиоёзув монтаж қилинганлигини таъкидлайди. Шу боис унинг илтимосига биноан, апелляция ҳайъатининг 2021 йил 14 январдаги ажрими би­лан судга оид фоноскопик экспертиза тайинланди. Адлия вазирлиги ҳузуридаги Ҳадича Сулаймонова номидаги Республика суд экспертизаси марказининг 2021 йил 10 февралдаги 29/16(686)18.1Z/1602-сонли суд-фонография экспертизаси хулосасига кўра, компакт дисклардаги ёзув муттасиллигининг қисқа вақтга бузилгани ва видеофонограммада электроакустик монтаж белгилари мавжудлиги аниқланган. Бинобарин, апелляция инстан­ция­си судлов ҳайъати Олий суд Пленумининг 2004 йил 24 сентябрдаги «Далиллар мақбуллигига оид жиноят-процессуал қонуни нормаларини қўл­лашнинг айрим масалалари тўғрисида»ги 12-сонли қарори тушунтиришларига амал қилган ҳолда ҳамда экспертиза хулосасига мувофиқ тақдим қи­линган «CD» дисклар ва ундаги аудиоёзувларни номақбул далил деб топди.

 

Яна бир ҳолат. Жабрланувчи Р. Маннопов, гувоҳ М. Маннопов ва Р. Абзалова ўз кўрсатмасида 2008 йил май ойи бошларида 75 минг АҚШ долларини Д. Раҳмонова яшаб келган Чилонзор тумани, «Ц» мавзесида жойлашган уйига олиб бориб берганини билдирса-да, суд жараёнида буни исботловчи ишончга сазовор далил аниқланмаган. Ваҳоланки, Д. Раҳмонова қайнонаси билан муносабатлари ёмонлашгани сабабли 2007 йил ёз ойидан буён тилга олинган манзилда эмас, балки бош­қа жойда ижарада турган.

 

Қолаверса, жабрланувчи ва гувоҳлар 285 минг АҚШ долларини Рустам Манноповнинг хитойлик тадбиркор таниши таклифига биноан Тошкент шаҳрида ишлаб чиқариш цехини қуриш мақсадида ер участкаси олиш учун Д. Раҳмонова орқали А. Бузуруковга берганини баён қил­ди. Лекин ишлаб чиқариш цехини аҳолидан узоқроқ жойда қуриш ҳамда бунинг учун бир неча ўнлаб сотихдан иборат ер майдони талаб қилинса-да, Р. Маннопов, М. Маннопов ва Р. Абзалованинг судланувчи А. Бузуруков уларга Чилонзор, Шайхонтоҳур ва Миробод туманлари ҳудудидан 3, 4, ёки 5, 6 сотихли ер участкаларини кўрсатгани ҳо­лати уларнинг билдирган важларига нисбатан шубҳа уйғотади.

 

Шунингдек, жабрланувчи томонидан ишлаб чиқариш цехи қуришга оид бизнес-режани амалга оширишда айнан қанча миқдорда пул маблағ берилганини тасдиқловчи рад этиб бўлмайдиган далиллар тақдим этилмади.

 

Жабрланувчи ва гувоҳлар А. Бузуруков билан доимий равишда уяли телефон орқали мулоқотда бўл­ганини билдирса-да, жиноят ишида мавжуд уяли алоқа компаниялари томонидан тақдим этилган кирувчи ва чиқувчи қўнғироқлар ҳақидаги маълумотлар Р. Маннопов ва А. Бузуруковнинг телефон рақамлари орқали бирон маротаба ҳам боғланиш бўлмаганини тасдиқлайди.

 

Гувоҳ Р. Абзалованинг яна бир ёлғон кўрсатмаси шундан иборатки, у 2007 йил 25 ноябрь куни «Фотон» заводи олдига Р. Маннопов билан бирга бориб, А. Бузуруковга олдиндан келишилган 30 минг АҚШ долларини берганини айт­ган. Ваҳоланки, ўша куни А. Бузуруков Малайзия давлатида сайёҳ сифатида сафарда бўлган. Судланувчи буни тасдиқловчи ҳужжатларни ҳам тақдим қилган.

 

Энг эътиборлиси, жабр­­­­ланувчи ва гувоҳлар оз эмас, нақ 285 минг АҚШ долларни берса-ю, лекин бирор марта ҳам А. Бузруковдан пул олгани тўғрисида тилхат ёздириб олмагани ёки чипта талаб қилмагани шубҳали эмасми?

 

Шу ва яна бир қатор асосларга таянган апелляция судлов ҳайъати Тошкент шаҳар жиноят ишлари бўйича Чилонзор тумани судининг 2011 йил 24 февралдаги ҳукмини бекор қилиб, Азмиддин Бузуруков ва Дилноза Раҳмоновани айбсиз деб топиб, оқлади. Уларга ўзларига етказилган мулкий, маънавий ва бошқа зиённи қоплаш масаласида даъво тартибида судга мурожаат қи­лиш ҳуқуқи тушунтирилди.

 

Шу тариқа роппа-роса 10 йилдан сўнг адолат қарор топди. Бу адолат ҳамиша бар­ҳақ эканининг исботи бў­лиши билан бирга мамлакатимиз суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилаётган туб ислоҳотларнинг амалий намунаси ҳамдир.

 

Муҳтарама ТУРҒУНОВА,

Тошкент шаҳар судининг жиноят ишлари бўйича судьяси

КРЕДИТ ОЛГАН ФУҚАРО ВАФОТ ЭТСА, ҚАРЗНИ КИМ ТЎЛАЙДИ?

— Кредит олган аёл вафот этди. Кафил суғурта қилинган. Кредит қарзини энди ким тўлайди?

Исми сир тутилди

Азиз РАХМОНОВ, фуқаролик ишлари бўйича Яккасарой туманлараро суди судьяси:

— Фуқаролик кодексининг 744-моддасига биноан, кредит шартномаси бўйича бир тараф – банк ёки бошқа кредит ташкилоти (кредитор) иккинчи тарафга (қарз олувчига) шартномада назарда тутилган миқдорда ва шартлар асосида пул маблағлари (кредит) бериш, қарз олувчи эса олинган пул суммасини қайтариш ва унинг учун фоизлар тўлаш мажбуриятини олади.

Шу ўринда савол туғилади, банк томонидан кредит олувчига ажратилган кредит маблағи ва унга ҳисобланадиган фоизлар қарздор томонидан тарафлар ўртасида имзоланган кредит шартномасига мувофиқ, ўз вақтида ёки тўлиқ қайтарилмаган, шунингдек кредит олувчи вафот этган тақдирда кредитни ким тўлайди?
Тижорат банклари томонидан аҳолига ажратилган кредит ва унга ҳисобланадиган фоизларнинг таъминоти сифатида гаров, кафиллик, кредитни суғурталаш ва бошқа шу каби шартномавий муносабатлар амалга оширилади.

 

Фуқаролик кодексининг 914-моддасига биноан, суғурта фуқаро ёки юридик шахс (суғурта қилдирувчи) суғурта ташкилоти (суғурталовчи) билан тузадиган мулкий ёки шахсий суғурта шартномалари асосида амалга оширилади.

Кредит ва унга ҳисобланадиган фоизларни қайтариш суғурта қилинган ҳолларда қарздор томонидан кредит шартномасига мувофиқ кредит ва унга ҳисобланган фоизлар қайтарилмаган, шунингдек кредит шартномаси қарздор томонидан лозим даражада бажарилмаганда, агар ушбу ҳолат суғурта ташкилоти томонидан суғурта ҳодисаси сифатида баҳоланган тақдирда, кредит ва унга ҳисобланган фоизлар тегишли суғурта ташкилоти томонидан тўлаб берилади.

Айнан қандай ҳолатлар суғурта ҳодисаси сифатида баҳоланиши, бевосита суғурта шартномасида кўрсатилади ёки юз берган ҳодиса ўрганиш жараёнида аниқланади.
Агар кредит шартномаси бўйича кредит олувчи (қарздор) вафот этган бўлиб, ажратилган кредит ва унга ҳисобланган фоизлар қайтарилмаганлиги суғурта ҳодисаси сифатида баҳоланган ёки ушбу ҳолат бевосита суғурта шартномасида назарда тутилган ҳолларда кредит қарздорлиги тегишли суғурта ташкилоти томонидан тўлаб берилиши лозим.

“ТЎЛОВГА ҚОБИЛИЯТСИЗЛИК ТЎҒРИСИДА”ГИ ҚОНУН КУЧГА КИРДИ

Сўнгги йилларда юртимизда тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш бўйича қонунчиликни соддалаштириш мақсадида соҳага оид қатор норматив ҳужжатлар танқидий қайта кўриб чиқилди. Бу жараёнда эскирган, замон талабига жавоб бермайдиган бюрократик тўсиқ ва ғовлар бекор қилинди.

 

Натижада мамлакатимизда ишбилармонлик муҳити яхшиланди, тадбиркорлик субъектлари ва хусусий инвесторлар учун кенг имкониятлар яратилди. Бундай ижобий ўзгаришлар нуфузли халқаро ташкилотлар томонидан ҳам кенг эътироф этилмоқда. 

 

Жорий йилнинг 12 апрель куни қабул қилинган “Тўловга қобилиятсизлик тўғрисида”ги қонун соҳадаги изчил ислоҳотларнинг мантиқий давоми бўлди. Қонун Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 20 ноябрдаги қарори билан тасдиқланган тегишли “Йўл харитаси”, Ҳаракатлар стратегия­сининг “Илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожлантириш йили”да амалга оширишга оид Давлат дастури ижроси доирасида ишлаб чиқилган.

 

Қонунни қабул қилишнинг бугунги кундаги зарурияти шундаки, иқтисодий ночор корхоналар ва тадбиркорлик субъектларини молиявий инқироз ҳолатидан олиб чиқиш, улар фаолиятини қайта тиклаш ҳамда соғломлаштириш масалаларида амалдаги қонунчилик нормалари ва жорий тартиблар етарлича самара бермаётганди. 

 

Ўз навбатида, мазкур амалиёт натижалари Жаҳон банкининг “Бизнес юритиш” бўйича рейтингида мамлакатимизнинг муносиб ўрин эгаллашига бир қатор омиллар сабаб ўз салбий таъсирини кўрсатмоқда эди. 

 

Жумладан, амалдаги “Банкротлик тўғрисида”ги қонуннинг “банкротлик” атамаси билан номланиши иқтисодий ночор корхоналарни банкрот деб топиш ва уларни тугатиш билан боғлиқ тушунчани англатарди.

 

Банкротликнинг соғломлаштириш таомиллари, хусусан, суд санацияси ва ташқи бошқарув таомиллари қўлланишини рағбатлантирувчи самарали нормалар мавжуд эмасди. 

 

Шунингдек, кредиторларнинг қарзлари қопланиш даражаси пастлиги ва банкротлик жараёнлари муддати узоқ давом этиши оқибатида кўп харажат сарф бўлиши ҳамда қарздор тузган битимларни бажаришдан бош тортиш ҳамда уни ҳақиқий эмас деб топиш бўйича аниқ нормалар йўқ эди. 

 

Бундан ташқари, амалиётда мол-мулки етмасдан қопланмай қолган қарз маблағларини қарздорнинг мансабдор шахсларидан субсидиар ёки солидар тартибда ундириш тартиблари белгиланмаганди. Суд бошқарувчиларининг ҳақ-ҳуқуқлари, мажбуриятлари аниқ белгиланган бўлса ҳам, уларнинг ваколатлари етарли даражада эмасди. Уларга иш ҳақи ва мукофот пулларини бериш кафолатланмаганди.

 

Шу маънода, “Тўловга қобилиятсизлик тўғрисида”ги қонун “Банкротлик тўғрисида”ги қонун негизида ишлаб чиқилди. Мазкур қонун билан вақтинча тўловга ва доимий тўловга қобилиятсизлик муддатлари аниқ кўрсатилди. 

 

Тўловга қобилиятсизлик тўғрисидаги иш суд томонидан кўриб чиқилади.

Тўловга қобилиятсизлик тўғрисидаги иш қарздор ва кредитор судга мурожаат этиш ҳуқуқига эга бўлган шахснинг (органнинг) аризаси асосида қарздор юридик шахс давлат рўйхатидан ўтган жойдаги, шунингдек, қарздор жисмоний шахс ва (ёки) якка тартибдаги тадбиркорнинг яшаш жойидаги суд томонидан кўриб чиқилади. 

 

Қарздорнинг тўловга қобилиятсизлиги тўғрисидаги ишлар Ўзбекистон Рес­публикасининг Иқтисодий процессуал кодексида назарда тутилган қои­далар бўйича суд томонидан кўриб чиқилади.

 

Шунингдек, қарздор пул мажбуриятларини бажармаганлиги муносабати билан унга нисбатан тўловга қобилиятсизлик тўғрисида иш қўзғатиш ҳақидаги ариза билан судга мурожаат этиш ҳуқуқига қарздорнинг ўзи ва кредитор эга.

 

Тўловга қобилиятсизлик аломатлари аниқланган тақдирда давлат солиқ хизмати, давлат статистика органлари ваколатли давлат органига устав фондида (устав капиталида) давлат улуши бўлган корхоналар ҳақидаги маълумотларни тақдим этиши шарт. 

 

Тўловга қобилиятсизлик тартиб-таомиллари қўлланилаётганда барча кредиторларнинг манфаатларини кредиторлар йиғилиши ёки кредиторлар қўмитаси ҳимоя қилади. 

 

Суд қарздорга нисбатан тўловга қобилиятсизлик тўғрисида иш қўзғатиш ҳақидаги аризани иш юритишга қабул қилиб олган кундан эътиборан кредиторлар қарздорга ўз талабларини якка тартибда қаноатлантириш мақсадида мурожаат қилишга ҳақли эмас. 

 

Қонун билан суд бошқарувчиларининг ҳуқуқий мақоми аниқ белгилаб берилди. Унга кўра, олий маълумотга ҳамда камида икки йиллик иш стажига эга бўлган, шунингдек, ваколатли давлат органида аттестациядан ўтган шахс­лар суд бошқарувчилари этиб тайин­ланиши мумкин. 

 

Фуқаролик ва иқтисодий суд ишларини юритишга ихтисослашуви бўйича лицензияга эга бўлган адвокатларга ҳам тўловга қобилиятсизлик таомилларини ўтказиш ҳуқуқи берилди. 

 

Қонуннинг яна бир ўзига хос жиҳати: эндиликда ушбу қонун билан жисмоний шахсларни ҳам банкрот деб топиш мумкин. Илгари қонунчиликда бундай тартиб-таомиллар назарда тутилмаган. 

 

Жисмоний шахсга нисбатан тўловга қобилиятсизлик тўғрисида иш қўзғатиш ҳақида судга ариза берган аризачи томонидан молиявий бошқарувчига ҳақ тўлаш учун суднинг депозит ҳисоб варағига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг етти баравари миқдорида олдиндан пул маблағлари ўтказилади.  

 

Тўловга қобилиятсизликнинг соддалаштирилган тартиби қўлланилганда, агар қарздор билан бошқача келишув белгиланган бўлмаса, суд бошқарувчисига ҳақ тўлаш харажатларининг ўрни қарздорга нисбатан тўловга қобилиятсизлик тўғрисида иш қўзғатиш ҳақида ариза берган аризачи томонидан қоп­ланади. 

 

Бунда суд бошқарувчисига ҳақ тўлаш учун суднинг депозит ҳисоб варағига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг етти баравари миқдорида олдиндан тўлов амалга оширилади. Суд бош­қарувчисига ҳақ ҳар бир якунланган иши учун тўланади. 

 

Қарздорни давлат томонидан ёрдам кўрсатган ҳолда судгача санация қилиш 12 ойдан 24 ойгача муддатга жорий этилади. Давлат томонидан ёрдам кўрсатган ҳолда судгача санация қилиш тартиб-таомили унинг самарасизлиги аниқланганлиги муносабати билан бекор қилиниши мумкин. 

 

Тўловга қобилиятсизлик тўғрисидаги иш суд мажлисида қарздорнинг тўловга қобилиятсизлиги тўғрисида иш қўзғатиш ҳақидаги ариза иш юритишга қабул қилинганлиги тўғрисида ажрим чиқарилган кундан эътиборан икки ойдан ортиқ бўлмаган муддатда кўриб чиқилиши керак. 

 

Тўловга қобилиятсизлик тўғрисидаги ишни кўриш алоҳида ҳолларда бир ойдан ошмаган муддатга узайтирилиши мумкин. 

Тўловга қобилиятсизлик тўғрисидаги иш бўйича суд ҳужжатлари дарҳол ижро этилиши лозим. 

 

Қонунга қарздорни бошқарувчи шахс­ларнинг ғайриқонуний ҳаракатлари оқибатида кредиторларнинг талаблари тўлиқ қопланишини имконсиз қилиб қўйган шaxслар қaрздoрнинг қоп­ланмай қолган мaжбуриятлaри бўйичa суд қарорига асосан субсидиар жaвoбгaр бўлиши қоидаси киритилди. 

 

Улуш киритиш асосида қурилган уй-жойларни харид қилган мулкдорлар ҳуқуқлари ҳимоясини таъминлаш мақсадида қурувчиларни тўловга қобилиятсиз, деб топишнинг алоҳида тартиби ишлаб чиқилди. 

 

Суднинг жисмоний шахс қарзини таркибий жиҳатдан ўзгартириш режасини тасдиқлаш тўғрисидаги ажрими ёки жисмоний шахсни банкрот деб топиш ва унинг мол-мулкини сотиш тартиб-таомилини бошлаш тўғрисидаги қарори чиқарилгунига қадар ундирувни гаровга қўйил­­ган мол-мулкка қаратишга йўл қўйилмайди. 

 

Жисмоний шахснинг мулкий ҳoлaти яxшилaнгaн тaқдирдa, крeдитoрлaр йиғилиши жисмоний шахснинг қaрзини таркибий жиҳатдан ўзгартириш рeжaсигa ўзгaртишлар киритиш тўғрисидaги ил­тимоснома билaн судгa мурoжaaт қилишгa ҳaқли. 

 

Қонун билан суд бошқарувчисининг ҳуқуқлари кенгайтирилди.

 

Жумладан, Давлат хизматлари агентлиги орқали кўрсатиладиган хизматлардан олдиндан тўловларни амалга оширмасдан фойдаланиш, давлат органларидан қарздор фаолияти бўйича маълумотларни бепул олиш, мулки бўлмаган корхоналарни тугатишда суд бошқарувчисига ҳақ тўлаш каби янги тартиблар белгиланди. 

 

Ушбу қонун кучга кириши билан 1994 йил 5 майдаги «Банкротлик тўғрисида»ги қонун ўз кучини йўқотди.

 

Хулоса қилиб айтганда, мазкур қонун Жаҳон банки ва Халқаро молия корпорациясининг “Бизнес юритиш” йиллик ҳисоботида Ўзбекистон рейтингини янада яхшилашга ҳамда хорижий инвес­торларни жалб қилишда тадбиркорлик муҳити жозибадорлиги ошишига хизмат қилади.

 

Отабек МИРЗАЕВ,
Тошкент туманлараро иқтисодий суди судьяси

(“ADOLAT” газетаси, 2022 йил 29 апрель)

Skip to content